Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009

Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2009

«Γεμίστε! Στοχεύστε! Πυρ!»

Kύριε Ανδρουλάκη το τελευταίο διάστημα "βομβαρδίζετε" την κυβέρνηση με προτάσεις όπως για παράδειγμα την έκδοση εθνικού ομολόγου. Βρίσκετε ανταπόκριση;

Μα, από την επιστροφή μου στην πολιτική το 2004 έγραψα μία σειρά βιβλίων με ένα κεντρικό θέμα: ηγεσία εν μέσω μεγάλης κρίσης και αβεβαιότητας, διακυβέρνηση πάνω σε κινούμενη άμμο. Από το «Βαμπίρ και Κανίβαλοι» για την επερχόμενη οικονομική και κοινωνική κρίση λόγω κατάρρευσης του ασφαλιστικού μέχρι το «Ε, Πρόεδρε!» που αποτελεί μία ύστατη προειδοποίηση μεγάλου κινδύνου και λέει σε κάθε ηγέτη με οραματικό οίστρο: «κατέβα από τα σύννεφα και οδήγα να ξεκολλήσουμε από τη λάσπη». Γιαυτό και στο εξώφυλλο ακόμα του βιβλίου που εκδόθηκε πριν τις εκλογές απεικονίζω τον «Πρόεδρο» σαν σχοινοβάτη πάνω στο κενό.

Τι κενό;

Δημοσιονομικό και παραγωγικό. Ίσως και κενό κατανόησης των δραματικών συνθηκών κάτω από τις οποίες θα κληθεί να εφαρμόσει το πρόγραμμά του. Συνεπώς επιχείρησα να δώσω τα διανοητικά εργαλεία, την τέχνη και την τεχνική του πολιτικού crisis management κι όχι απλώς μεμονωμένες προτάσεις.


Ο Παπανδρέου πώς τα υποδέχθηκε όλα αυτά;

Υπάρχουν ηγέτες που «μαθαίνουν» υπό τη δύναμη των περιστάσεων κι όχι από βιβλία και αναλύσεις. Πήραν μεγάλες αποφάσεις, εγκατέλειψαν αυταπάτες μόνο όταν εξαναγκάστηκαν από μεγάλους κινδύνους. Ο Ρούσβελτ πρώτος. Ξέρω ότι ο Πρόεδρός μας όταν βρεθεί κολλημένος στον τοίχο παίρνει ανάποδες στροφές και βγάζει ένα «άγριο» Παπανδρεϊκό ένστικτο. Σ’ αυτό ελπίζω τώρα.


Κάποιοι ακόμη και στο ΠΑΣΟΚ διακρίνουν μία ανησυχία μέσα από τις πρωτοβουλίες σας σε σχέση με τον τρόπο διαχείρισης της κρίσης. Τι σας κάνει να ανησυχείτε;

Αν δεν δημιουργήσουμε με ταχύτητα μια «ζώνη ασφαλείας» γύρω από τη χώρα ανά πάσα στιγμή μπορεί να γλιστρήσουμε σε εφιαλτική κρίση στο δανεισμό μας είτε από δικά μας μικρά αλλά θανάσιμα αμαρτήματα είτε ακόμα από μακρινά συμβάντα όπως π.χ. μια κατάρρευση της αγοράς ομολόγων σε μια Βαλτική χώρα. Αν η δυναμική του χρέους σου ξεπερνά πάνω από ένα κρίσιμο κατώφλι τη δυναμική της ανάπτυξής σου είσαι σε ζώνη υψηλού κινδύνου ιδιαίτερα αν σκάσει και η τρίτη στη σειρά παγκόσμια φούσκα, αυτή του δημόσιου χρέους. Η άποψή μου ήταν από την αρχή ότι εκεί, στα ομόλογα, θα παιχτεί η τελευταία πράξη του δράματος της μεγάλης κρίσης του καπιταλισμού. Από κει έρχεται το επόμενο τσουνάμι.


Αυτά δεν τα ήξερε έγκαιρα το πολιτικό μας σύστημα;

Η κυβέρνηση της ΝΔ εγκλημάτησε σε βάρος της χώρας και ευτυχώς που δεν ζει ο παππούς του αντιπροέδρου μας. Όμως υπήρχαν θεμελιώδεις αυταπάτες σ΄όλο το πολιτικό σύστημα. Μια απεριόριστη πίστη στο θαύμα του “γάμου της Κανά”. Τη νεοφιλελεύθερη αυταπάτη ότι μπορεί από ένα ευρώ να βγάζεις με χρηματοοικονομική αλχημεία δάνεια 40 και 100 ευρώ υποκατέστησε μια σχολική νέο-κεϋνσιανή αυταπάτη, δεξιά και αριστερά, ότι μπορεί να δανείζεται απεριόριστα το κράτος και κάθε ευρώ που δαπανά να πολλαπλασιάζεται σε τρία και πέντε ευρώ. Όμως ο πολλαπλασιαστής πάνω από ένα κατώφλι γίνεται από θετικός αρνητικός, κτυπάς κόκκινο και τα ασφάλιστρα κινδύνου και οι εισαγωγές πνίγουν την ανάπτυξή σου όπως συμβαίνει σε μας. Ωραίες ζωγραφιές – μπλε, πράσινες, κόκκινες - πάνω σε μία φούσκα του χρέους έτοιμη να εκραγεί από στιγμή σε στιγμή.


Πώς σάς φάνηκαν τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός; Θα προτιμούσατε να είναι σε πιο αυστηρή ή σε πιο ήπια κατεύθυνση;

Καλά, αλλά θα ήταν ίσως καλύτερα αν γίνονταν αποφάσεις πριν δυο μήνες, αν ήταν πιο συγκεκριμένα, αν υπήρχε διακριτό μείγμα των μέτρων άμεσης απόδοσης και μεσο-μακροπρόθεσμης, αν ενεργοποιούν άμεσα τις κρυφές εφεδρείες πλούτου της χώρας, αν… Αυτά όμως είμαι βέβαιος ότι θα γίνουν. Στις «Εκατό Ημέρες» εν μέσω μεγάλης καταιγίδας όταν έχεις απότομη επιτάχυνση του χρόνου αναγκάζεσαι να ενεργείς με την «πολεμική» μέθοδο: «Γεμίστε! Στοχεύστε! Πυρ!». Χρήσιμη βέβαια είναι και η τέχνη της επιβράδυνσης σε θέματα που πας για «μαλλί και βγαίνεις κουρεμένος».


Προσφάτως διατυπώσατε μία πρόταση για κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Τι αντιδράσεις εισπράξετε;

Όχι, προς Θεού, «Εθνικής Ενότητας». Μόλις ξέσπασε η κρίση και στο «Ε, Πρόεδρε!» και προεκλογικά στα ΝΕΑ τόνιζα ότι η αυτοδύναμη κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ πρέπει ντε φάκτο να είναι «κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης» στα πολιτικά αντανακλαστικά της, στην αίσθηση του επείγοντος, στον συναγερμό των κοινωνικών και παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, στο ριζοσπαστισμό και την ταχύτητα των κινήσεών της. Γι’ αυτό μίλησα για νέο 1909. Το αν στη σύνθεσή της θα υπήρχαν ή όχι και ένα – δύο πρόσωπα ευρύτερης εμπιστοσύνης, στη βάση έστω περιορισμένης ατζέντας συνεργασίας, είναι θέμα επιλογών και δυνατοτήτων. Η καλύτερη κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης ήταν η πρώτη μετά την «επανάσταση» του 1909 κυβέρνηση Βενιζέλου που στηρίχθηκε στην αυτοδύναμη πλειοψηφία των Φιλελευθέρων αλλά όπως όλες οι κυβερνήσεις Βενιζέλου είχε στη σύνθεσή της ό,τι καλύτερο διέθετε η χώρα.


Θεωρείτε ότι το οικονομικό επιτελείο χρειάζεται περισσότερη τόλμη;

Το «επιτελείο» γενικά κατά την ταπεινή μου γνώμη έκανε ένα-δυο χρόνια πριν τις εκλογές μια ατελή ανάγνωση του βάθους και της “γεωμετρίας” της κρίσης και δεν προετοίμασε με την απαιτούμενη επάρκεια, προγραμματικά και ψυχολογικά, το κόμμα και την κοινωνική του βάση ενόψει των επερχόμενων κινδύνων. Έτσι οι σύντροφοί μας στη βάση έκπληκτοι βλέπουν σήμερα τον κόσμο αναποδογυρισμένο, να περπατά με το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω. Αλλά αυτά δεν έχουν πια σημασία. Σήμερα ο υπουργός Οικονομικών που είναι στην πρώτη γραμμή του πυρός έχει τη γνώση και τη θέληση να ανταποκριθεί και πρέπει να στηριχθεί ολόψυχα χωρίς αμφισημίες και διαγκωνισμούς από το σύνολο της κυβέρνησης και το μέγιστο δυνατό φάσμα των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Ο ίδιος πρέπει να ενισχύσει τα πολιτικά του guts έναντι όλων και όπως συμβαίνει και με άλλους συνεργάτες του Πρωθυπουργού που έγιναν Υπουργοί να συνειδητοποιήσουν ότι ασκούν ηγετική λειτουργία στην πιο δύσκολη στιγμή από την μεταπολίτευση και δεν είναι υφιστάμενοι υψηλού επιπέδου.


Η Λούκα;

Έχει και την επιστημονική κατάρτιση και το ήθος αλλά πρέπει να υποβάλει τις σκέψεις της, όπως όλοι μας, στον έλεγχο του Νόμου τον Ακούσιων Συνεπειών της πολιτικής και να δείξει μεγαλύτερη προτίμηση, όσο τουλάχιστον είμαστε στο επίκεντρο του τυφώνα, στην πιο απλή και γρήγορη παρέμβαση για την ενίσχυση της αγοράς δίχως να χάνεται χρόνος με την προσμονή ενδιάμεσων πολύπλοκων μηχανισμών ίσως αμφίβολης απόδοσης.

Η συνέντευξη στην ιστοσελίδα των ΝΕΩΝ

Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2009

Εθνικό ομόλογο σωτηρίας

Η έκδοση εθνικού ομολόγου μπορεί ανάλογα με τη συγκυρία να προσελκύσει το ευρύ εγχώριο αποταμιευτικό κοινό και να ανακουφίσει σ' ένα βαθμό το δανεισμό της χώρας από τις πιέσεις των διεθνών αγορών υπό ορισμένες αυστηρές προϋποθέσεις, όπως:

• να αποτελεί πράγματι φθηνότερη μορφή δανεισμού με επιτόκιο κατώτερο των αγορών • να προβλέπεται μείωση των αντιπαραγωγικών δημοσίων δαπανών ή αύξηση των εσόδων του προϋπολογισμού ίση με το ετήσιο κόστος αποπληρωμής αυτού του δανείου, ώστε να μην οδηγεί σε νέα κλιμάκωση του δημόσιου χρέους το οποίο, έτσι κι αλλιώς, είναι σε ευρώ • να απαλλάσσεται ο ατομικός αγοραστής του ομολόγου από την υποχρέωση του "πόθεν έσχες" μέχρι την ονομαστική αξία του ομολόγου (10 ή 15 χιλιάδες ευρώ), ώστε να αποκλειστούν "ηθικοί κίνδυνοι" • να φορολογούνται οι τόκοι με το 10% των τραπεζικών καταθέσεων • να τοποθετούνται τα δανειακά κεφάλαια σε δυναμικούς ανερχόμενους τομείς που αυξάνουν την παραγωγικότητα, ενισχύουν την παραγωγική βάση και μειώνουν το δραματικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Το εθνικό ομόλογο σωτηρίας μπορεί να συμβάλει στα πλαίσια του πατριωτικού συναγερμού όλων των κοινωνικών, δημιουργικών και παραγωγικών δυνάμεων της Ελλάδας για τη σωτηρία της χώρας με ριζικές αλλαγές και τη σταδιακή κάλυψη του απειλητικού δημοσιονομικού και παραγωγικού κενού της.

Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009

To "Ε, Πρόεδρε!" στη Θεσσαλονίκη

Tο βιβλιοπωλείο IANOS και οι EKΔOΣEIΣ KAΣTANIΩTH
σας προσκαλούν σε μια συζήτηση με τον MIMH ANΔPOYΛAKH με αφορμή το νέο βιβλίο του
 
E, ΠPOEΔPE!
 
την Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009 στις 8 μ.μ.στο χώρο του βιβλιοπωλείου.
 
Για το βιβλίο θα μιλήσουν η EYA KAΪΛH, βουλευτής ΠAΣOK A΄ Θεσσαλονίκης,
και ο συγγραφέας. Συντονίζει ο TPAΪANOΣ XATZHΔHMHTPIOY, διευθυντής της εφημερίδας Aγγελιοφόρος
 
BIBΛIOΠΩΛEIO IANOS, Aριστοτέλους 7, Θεσσαλονίκη | Tηλ. 2310-276.447

Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2009

Στο ραδιόφωνο της ΝΕΤ


Αύριο θα είναι αργά

“Μη ρωτάς πότε έρχεται η Ημέρα Κρίσεως. Έρχεται κάθε μέρα”. Αυτή την ευαγγελική ρήση χρησιμοποίησε το Ε, Πρόεδρε! για να προειδοποιήσει ενώπιον επερχόμενου κινδύνου από τον ενδεχόμενο καταστροφικό συγχρονισμό όλων των δαιμόνων της ελληνικής οικονομίας: βαθιά ύφεση σε συνθήκες παραγωγικού κενού* γλίστρημα ανά πάσα στιγμή σε κρίση του δημόσιου χρέους* χρεοκοπία ασφαλιστικού συστήματος πριν ακόμη την πλήρη δημογραφική ανατροπή* απρόθυμη Γερμανία και ευρωζώνη να αναλάβει με συγκεκριμένο σχέδιο τη διάσωσή μας. Ίλιγγος σε διπλό κενό: δημοσιονομικό και παραγωγικό.

Ο χρόνος αποκτά επιτάχυνση. Οι αγορές που με πανικό αναζητούν το “μετά το Ντουμπάι ποιος;” στρέφονται σε κείνες τις χώρες της περιφέρειας της Ευρώπης που βρίσκονται στο κόκκινο. Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία κατά σειρά κινδύνου στην ευρωζώνη και εκτός στις Βουλγαρία, Ουγγαρία και τις Βαλτικές χώρες. Αυξάνουν το ασφάλιστρο κινδύνου έναντι ρίσκου υποτιθέμενης χρεοκοπίας. Η λεγόμενη “κερδοσκοπική επίθεση” (για να γλυκάνουμε το χάπι) οφείλεται αντικειμενικά στο γεγονός ότι η δυναμική του χρέους μας ξεπερνά επικίνδυνα τη δυναμική της ανάπτυξής μας τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα θα κινδυνεύσει περισσότερο από την τρίτη φάση, την τελική πράξη του δράματος της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού που θα παιχτεί στα θεωρούμενα risk free ομόλογα. Τα κράτη μπορούν να αντιμετωπίσουν μια κρίση ετοιμάζοντας την επόμενη. Για να αντιμετωπίσουν την πρώτη φούσκα – βουτιά, των χρηματιστηρίων, μείωσαν τα επιτόκια και με την πλημμυρίδα του φθηνού χρήματος δημιούργησαν τη δεύτερη φούσκα, την πιστωτική, που έσκασε συμπαρασύροντας στη βουτιά μαζί της την παγκόσμια οικονομία. Για να την αντιμετωπίσουν δημιούργησαν τη φούσκα του δημόσιου χρέους, τη φούσκα των ομολόγων που το σκάσιμο της θα αποδειχθεί επικίνδυνο για ορισμένες χώρες στη ζώνη υψηλού κινδύνου όπως η Ελλάδα. Μετά τους χαζοχαρούμενους νεοφιλελεύθερους πλάκωσαν οι χαζοχαρούμενοι νεοκεϋνσιανοί που θα έκαναν τον μακαρίτη να τραβά τα μαλλιά του. Μετά τη νεοφιλελεύθερη αυταπάτη ότι μπορούμε από ένα ευρώ να βγάλουμε δάνεια 60 ακόμα και 100 ευρώ, διαψεύδεται η αφελής σχολική νεοκεϋνσιανή αυταπάτη ότι μπορούμε να δανειζόμαστε απεριόριστα και το κάθε ευρώ που ξοδεύουμε να πολλαπλασιάζεται σε 2, 3, ακόμα και 5 ευρώ. Ο πολλαπλασιαστής όμως μπορεί να γίνει αρνητικός αν περάσεις ένα κρίσιμο κατώφλι.

“Τι να κάνουμε;” είναι το ερώτημα - πεμπτουσία της πολιτικής. Πρώτη προτεραιότητα είναι να κρατήσουμε το κεφάλι έξω από το νερό, φωνάζω εδώ και καιρό. Η κυβέρνηση πρέπει να αποκτήσει αντανακλαστικά κυβέρνησης έκτακτης εθνικής ανάγκης. Άμεση “απαγόρευση” των ιερών λέξεων “διάλογος”, “διαβούλευση”, “διαδικασίες”, “δια”, “δια” και αντικατάστασή τους από τις λέξεις: “απόφαση, απόφαση, απόφαση!” και “δράση, δράση, δράση!”. Τι να τον κάνεις ένα διάλογο αν πτωχεύσεις πριν τη λήξη του; Χρόνος δεν υπάρχει. Ή τώρα ο Πρωθυπουργός, η κυβέρνηση με τη στήριξη ενός πλατιού φάσματος κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων δημιουργεί εθνική αίσθηση του επείγοντος, προκαλεί συναγερμό των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας και εξαγγέλλει μέτρα που δημιουργούν εμπιστοσύνη στην κοινωνία, την οικονομία, την Ευρώπη και τις αγορές ή αύριο οι λύσεις θα επιβληθούν από τις αγορές με άδικο και πιο επώδυνο τρόπο σε συνθήκες ταπεινωτικές για τους Έλληνες. Ή τώρα από την ελληνική κυβέρνηση ή αύριο από τον διεθνή επόπτη διαχειριστή της ημιπτώχευσής μας! Η Νέα Δημοκρατία που η κυβέρνησή της επέδειξε εγκληματική αδράνεια πρέπει χωρίς φιοριτούρες να συμπαρασταθεί.

Αύριο θα είναι αργά. Οι δυνάμεις της χαζοχαρούμενης αμεριμνησίας θα οδηγήσουν την Ελλάδα στην άτυπη ή και τυπική χρεοκοπία. Κυβέρνηση Έκτακτης Εθνικής Ανάγκης σημαίνει πάνω απ' όλα επείγουσα δράση να αποφύγουμε το χειρότερο σενάριο, να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις για το καλύτερο. Κυβέρνηση εθνικής ανάγκης δεν σημαίνει να ενώσουμε τα αποφάγια του πολιτικού συστήματος σε μια “οικουμενική” της αδράνειας και της αποτυχίας.

Αρχικη δημoσιευση στο protagon.gr

Στον Αθηνα 984


Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2009

«Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται»

Όταν ένα βιβλίο εκδοθεί φεύγει από τη δικαιοδοσία  του συγγραφέα του, κάνει το δικό του ταξίδι, κάθε αναγνώστης γίνεται  αναγνώστης του εαυτού του, προσθέτει  τη δική του σκέψη και ερμηνεία, κυριολεκτικά το ξαναγράφει. Αν είναι πεινασμένος ονειρεύεται καρβέλια και αυτό μου θύμισε χθες βράδυ βουλευτής της Ν.Δ. στην T.V. που παρερμήνευσε ωμά τη γενική ιδέα της "κυβέρνησης έκτακτης εθνικής ανάγκης" και του "νέου 1909" από το "Ε, Πρόεδρε!" ως πρόταση "συγκυβέρνησης" ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ.!


Σε ασυνήθιστη κατάσταση  μεγάλων οικονομικών κρίσεων, πολεμικών  περιπετειών ή κατακλυσμιαίων φυσικών  καταστροφών έχουμε αναλύσει ότι χρειάζεται ασυνήθιστη "κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης" με κύρια χαρακτηριστικά: αίσθηση επείγοντος˙ άμεση δράση για να αποφύγουμε το χειρότερο σενάριο, όχι να πετύχει το καλύτερο εφικτό˙ πατριωτικός συναγερμός για τη σωτηρία της χώρας με ριζικές αλλαγές που δεν έγιναν στους καλούς καιρούς˙ ικανότητα να κατακτά την ευρύτερη δυνατή κοινωνική συναίνεση και κινητοποίηση˙ ριζοσπαστισμό στο θεσμικό επίπεδο για την αναμόρφωση ή και ανατροπή του πολιτικού σκηνικού. Αυτή η κυβέρνηση μπορεί να στηρίζεται στην αυτοδύναμη πλειοψηφία ενός κόμματος με ή χωρίς τη συμμετοχή και προσώπων ευρύτερης εμπιστοσύνης στη σύνθεσή της. Η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου που προέκυψε από το επαναστατικό 1909 και του Άτλυ των Εργατικών στη Βρετανία μετά τον πόλεμο είναι λαμπρά παραδείγματα κυβερνήσεων έκτακτης εθνικής ανάγκης. Μπορεί όμως να είναι κυβέρνηση προγραμματικών συγκλίσεων με ευρύτερη ή περιορισμένη ατζέντα. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες ειδικά από τις παραδόσεις κάθε χώρας.


Η κυβέρνηση Παπανδρέου εν μέσω κρίσης πρέπει ντε φάκτο να λειτουργήσει με αντανακλαστικά κυβέρνησης έκτακτης εθνικής ανάγκης και  να πετύχει τη μέγιστη δυνατή συναίνεση στις αναγκαίες αλλαγές και κυρίως στο τρίχρονο πρόγραμμα σταθεροποίησης ενώπιον σοβαρού κινδύνου για την οικονομία της χώρας. Η αυτοδυναμία την προφυλάσσει από φθοροποιές διαπραγματεύσεις δίχως να περιορίζει τα πολιτικά της ανοίγματα. Είναι γνωστό ότι ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ  επιχείρησε να χρησιμοποιήσει στο κυβερνητικό σχήμα και πρόσωπα ευρύτερης εμπιστοσύνης όπως ο Λουκάς Παπαδήμος της ΕΚΤ και μια προσωπικότητα από τον οικολογικό χώρο. Προσωπικά είχα ευχηθεί προεκλογικά να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ώστε ένα πρόσωπο της “άλλης αριστεράς” να αναλάβει υπουργικό χαρτοφυλάκιο σχετικό με τους θεσμούς, τη διαφάνεια, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, την αντιμετώπιση της διαφθοράς στη βάση έστω περιορισμένης ατζέντας συνεργασίας. Αυτό δεν έγινε δυνατό αλλά πρέπει να παραμένουμε ανοιχτοί σε κάθε ιδέα που μπορεί στο άμεσο μέλλον να ενισχύσει την πολιτική και κοινωνική στήριξη της κυβέρνησης. Η αποτροπή του κινδύνου ημιπτώχευσης της χώρας αποτελεί ένα σημαντικό ατού στα χέρια του Πρωθυπουργού για να ριζοσπαστικοποιήσει και να κάνει πιο αποτελεσματικές τις κινήσεις της κυβέρνησης. Σ' αυτήν την υπόθεση τα πολιτικά αντανακλαστικά της κυβέρνησης είναι πολύ πιο σημαντικά από τη σύνθεση ή την ενδεχόμενη ανασύνθεσή της.

Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2009

Τελικά...

...για να 'υπάρχεις΄ δεν αρκεί να έχεις γράψει ένα βιβλίο 250 σελίδων, πρέπει να γίνεις και πρωτοσέλιδο. Παραθέτω λοιπόν παρακάτω την αυθεντική μου σκέψη, όπως αυτή υπάρχει στο "Ε, Πρόεδρε", στο κεφάλαιο για την Κυβέρνηση Εθνικής Ανάγκης (σ. 87 & 88).


Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2009

Συνέντευξη στη Real News

60 ημέρες μετά τις εκλογές υπάρχει κάτι στη λειτουργία της κυβέρνησης που σας έχει εκπλήξει και είναι έξω από τα όρια των προβλέψεων του «Ε, Πρόεδρε!»


Όχι, προς το παρόν τα πάντα ακόμη και οι λεγόμενες αρρυθμίες υπάρχουν σαν ενδεχόμενα. Το «Ε, Πρόεδρε!» καλύπτει σεναριακά το 80% των πιθανών συμβάντων και μας προετοιμάζει διανοητικά και πολιτικά να κεφαλαιοποιήσουμε το 20% του ενδεχόμενου απρόβλεπτου ή της άγριας αβεβαιότητας.


Μήπως τα απρόβλεπτα "Ίμια" του Παπανδρέου βρίσκονται στην οικονομία; Κάποιοι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση ίσως έχασε το μομέντουμ στην οικονομία.


Χάθηκε μάλλον ακόμα μια αυταπάτη στο πολιτικό σύστημα για τον Γάμο της Κανά. Μετά τη νεοφιλελεύθερη αυταπάτη ότι μπορείς απεριόριστα από ένα ευρώ να βγάλεις δάνεια 60 και 100 ευρώ χάνεται κι μια αφελής νεοκεϋνιασιανή αυταπάτη ότι το κράτος μπορεί απεριόριστα να δανείζεται και το κάθε ευρώ που δαπανά να γίνεται 2, 3 και 5 ευρώ. Όμως ο θετικός πολλαπλασιαστής μπορεί να γίνει αρνητικός αν περάσεις ένα κρίσιμο κατώφλι. Αν το πρόσθετο ευρώ που ξοδεύεις αυξάνει επικίνδυνα το ασφάλιστρο κινδύνου στο δανεισμό σου, αν τροφοδοτεί τις εισαγωγές, αν το αφαιρείς από το δανεισμό των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών όπως συμβαίνει, αν πηγαίνει σε αντιπαραγωγικές δαπάνες του Δημοσίου αρνητικής απόδοσης, αν αυξάνει τη δυσπιστία των αγορών για τη δυνατότητά σου να ξεπληρώσεις τα χρέη σου, τότε περνάς στη ζώνη υψηλού κινδύνου, όπως εμείς. Όλα αυτά ήταν απολύτως προβλέψιμα εδώ και ένα χρόνο για όσους δεν στρουθοκαμηλίζουν.


Τελικά μας κυβερνούν ο Τρισέ και ο Αλμούνια;


Αν είσαι υπερχρεωμένος στο κόκκινο χάνεις την εθνική σου αξιοπρέπεια έναντι των δανειστών σου. Ακόμη κι ο Ομπάμα έχασε τη φωνή του απέναντι στους Κινέζους δανειστές της Αμερικής. Εκεί που φτάσαμε εμείς, ακόμα και ο Αλμούνια αποτελεί μία ύστατη άμυνά μας για να μη μας «κυβερνήσει» ο κερδοσκοπικός στρόβιλος των αγορών.


Αλήθεια, αυτή την κόντρα Παπακωνσταντίνου – Παπουτσή, πώς την κρίνετε; Τι επιπτώσεις θα έχει για το μέλλον;


Στο «Ε, Πρόεδρε!» περιγράφονται οι συνέπειες των πρώιμων αντιθέσεων στο επιτελείο του «Προέδρου» εν μέσω κρίσης.


Προεκλογικά – και μέσω του «Ε, Πρόεδρε!» είχατε ταχθεί υπέρ μίας νέας κυβέρνησης έκτακτης ανάγκης; Χρειαζόταν όντως μία τέτοια κυβέρνηση η χώρα;


Αν υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης χρειάζονταν αντίστοιχη κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης στη σύνθεσή της, τις κοινωνικές και πολιτικές της βάσεις, την αίσθηση του επείγοντος, τις προτεραιότητές της, τα αντανακλαστικά της, το ριζοσπαστισμό της. Ασφαλώς με ραχοκοκαλιά τη σίγουρη πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ. Αυτό ήταν το νέο 1909 για τη σωτηρία της χώρας με ριζικές αλλαγές ενώπιον του επερχόμενου κινδύνου μιας ημι-πτώχευσης.


Μήπως πρέπει σε αυτή την κατεύθυνση να κάνει ο κ. Παπανδρέου ανασχηματισμό;


Είμαι κατά των συχνών ανασχηματισμών αλλά τίποτε δεν αποκλείει η κυβέρνηση υπό την πίεση των αναγκών να αυτο-μετεξελίσσεται σε κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης και ενδεχόμενα να δοθούν και υπουργικά χαρτοφυλάκια σε πρόσωπα ευρύτερης εμπιστοσύνης πάνω σε μια ελάχιστη ή και μονοθεματική ατζέντα συνεργασίας.


Στην οικονομία πώς πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να κινηθεί η κυβέρνηση;


Όταν έχεις διπλό έλλειμμα, διπλό κενό, δημοσιονομικό και παραγωγικό, πρέπει να φροντίσεις σε τακτό χρονικό ορίζοντα η δυναμική της ανάπτυξης να γίνει υπέρτερη της δυναμικής των επιτοκίων και του χρέους. Τότε σίγουρα αποφεύγεις το χειρότερο σενάριο και με το κάθε ευρώ που εξοικονομείς δίνεις 60 λεπτά στην υπάρχουσα κοινωνική και παραγωγική διάταξη και τα 40 τα επανατοποθετείς σε δυναμικούς ανερχόμενους κλάδους για να κερδίσεις τη μάχη της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Δύσκολη εξίσωση. Υποτίμηση του νομίσματος δεν μπορείς να κάνεις, ούτε έχεις τη μηχανή που κόβει το χρήμα, όπως οι Αμερικανοί, ώστε ο πληθωρισμός να "φάει" το χρέος σου.


Μήπως τελικά η κυβέρνηση πρέπει να παραδεχθεί ότι όλες οι προεκλογικές υποσχέσεις της δεν μπορεί να τηρηθούν;


Το ΠΑΣΟΚ δεν υποσχέθηκε παράλογες παροχές. Ωστόσο ορισμένα στελέχη του κυρίως για λόγους εκλογικής αυτοπροώθησης τροφοδοτούσαν με διαρροές τον Τύπο, εξωπραγματικές προσδοκίες στη συγκεκριμένη κατάσταση για διώξιμο των Κινέζων, για άμεση επαναγορά από το κράτος της Ολυμπιακής, του ΟΤΕ, της Εθνικής, για νέους οργανισμούς ανασυγκρότησης, για κρατικές υπερτράπεζες που θα επέβαλαν διοικητικά τα επιτόκια και πολλά άλλα ενώ δεν υπήρχε ούτε σάλιο και έπρεπε να δανειστούμε ακόμα και για τις συντάξεις. Αυτά δημιούργησαν μετεκλογικά κάποιο πρόβλημα εμπιστοσύνης στην κοινωνική μας βάση.


Υπάρχει πρόβλημα ισχυρού πολιτικού κέντρου σήμερα στο ΠΑΣΟΚ;


Επειδή κερδίσαμε τις εκλογές το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να μπει στην παρανομία ή να γίνει βοηθητικός βραχίονας της κυβέρνησης. Πρέπει να υπάρχουν πολιτικές λειτουργίες ώστε το ΠΑΣΟΚ να συμβάλλει στην παραγωγή της πολιτικής και στην «κοινωνικοποίησή» της, στις κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες, στην κατάκτηση της ηθικοπολιτικής ηγεμονίας, στη στήριξη και τον έλεγχο της κυβέρνησης στη βάση φυσικά του διαχωρισμού κόμματος – κράτους.


Πώς σας φαίνεται το δίδυμο που υπάρχει παρά τω Πρωθυπουργώ Πάγκαλος – Παμπούκης; Μπορεί ο Παμπούκης να είναι ο «Λιβάνης του Γιώργου»; Πώς αξιολογείτε τη θέση Αντιπροέδρου;


Ο Λιβάνης δεν ήταν υπουργός. Πρέπει στην πράξη να γίνει λειτουργική αυτή η χωροθέτηση. Πάντως ο πρωθυπουργικός θεσμός πρέπει να ενισχυθεί με μια μικρή ευέλικτη μονάδα στρατηγικού σχεδιασμού και μια μονάδα ελέγχου αποτελεσμάτων των Υπουργείων πάνω στις καθορισμένες προτεραιότητες και στους μετρήσιμους στόχους. Ο αντιπρόεδρος θα μπορούσε να αναλάβει αυτόν το δύσκολο ρόλο.


Γράφεις στο βιβλίο σου πως ο κακοήθης τύπος Αυλής είναι πολύ γνωστός στην ιστορία, ακόμα και στις βιογραφίες μεγάλων ανδρών. Πιστεύετε ότι ο Γιώργος κινδυνεύει από Αυλή;


Κάθε ηγέτης ακόμα και ο πιο υποψιασμένος σ'αυτό το ζήτημα όπως ο Γιώργος πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση ώστε στο "περιβάλλον" του να μην υπάρχει ανταγωνισμός για το αυτί του Προέδρου και για τη νομή της εξουσίας.


Τις επιλογές μέσω βιογραφικών πώς τις κρίνετε;


Στην πολιτική υπάρχει, όπως αναλύω στο βιβλίο μου, ο Νόμος των Ακούσιων Συνεπειών. Σπέρνεις σιτάρι, φυτρώνει κριθάρι. Αυτό συμβαίνει και με την ανοιχτή διαδικασία επιλογής προσώπων στις θέσεις ευθύνης. Είναι ωραία ιδέα αλλά εν μέσω έκτακτης κατάστασης στην οικονομία δεν καθυστερείς 50 μέρες να βάλεις Γραμματέα στο φορολογικό και τελωνειακό μηχανισμό.


Η εκλογή του κ. Σαμαρά τι σηματοδοτεί;


Όταν μια παράταξη αισθάνεται ότι απειλείται διαμορφώνεται μια ισχυρή ανάγκη για ταυτότητα. Να επαναπροσδιορίσει δηλαδή το "από πού ερχόμαστε, ποιοι είμαστε, τι θέλουμε". Η εκλογική στόχευση έπεται. Ας μην προεξοφλούμε ποιο άξονα ανασυγκρότησης θα επιλέξει η νέα ηγεσία της συντηρητικής παράταξης.


Την τακτική του ΚΚΕ έναντι της κυβέρνησης Παπανδρέου πώς την κρίνετε;


Ας πάρω το ασφαλιστικό. Ένα κομμουνιστικό κόμμα δε μπορεί: Πρώτο, να μένει αδιάφορο στην ενδεχόμενη κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος. Δεύτερο, να ανέχεται να πέφτουν δυσβάσταχτες υποχρεώσεις στις ερχόμενες γενιές. Τρίτο, να υπάρχουν ισχυρά αντικίνητρα στην ασφάλιση που ευνοούν τη "μαύρη εργασία". Τέταρτο, να αποδέχεται ένα στάτους-κβό που για ίσες εισφορές και ίσα χρόνια ασφάλισης δίνει παράλογα άνισες συντάξεις και μάλιστα με την άνιση διανομή του χρήματος των φορολογουμένων.


Ο Αλ. Αλαβάνος δείχνει να επιδιώκει την επιστροφή του...Τον Αλ. Τσίπρα πώς τον κρίνετε;


Τι να σου πω; Αδυνατώ να κατανοήσω τη βάση αυτών των διαχωρισμών. Τους αγαπώ και τους σέβομαι εξίσου και ελπίζω να επιστρέψουν στις καινοτομίες και τον ριζοσπαστισμό των δομικών μεταρρυθμίσεων και των προγραμματικών συγκλίσεων που έδιναν νόημα στην ύπαρξη μιας ανανεωτικής αριστεράς στην Ελλάδα.

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009

Ένα ευχαριστώ...

Να ευχαριστήσω όλους και όλες για την ανταπόκριση στη χθεσινή βραδιά για το "Ε, Πρόεδρε!". Μερικές φωτογραφίες εδώ, και στο Flickr. Επίσης ένα μικρό, πρόχειρο, βιντεάκι με τις ομιλίες της εκδήλωσης στο http://mimisandroulakis.blip.tv/

Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009

Μια βραδιά για το "Ε, Πρόεδρε"

Oι EKΔOΣEIΣ KAΣTANIΩTH κι εγώ σας προσκαλούμε σε μια βραδιά για το νέο μου βιβλίο

E, ΠPOEΔPE!


την Tετάρτη 2 Δεκεμβρίου 2009 στις 7.30 μ.μ., Cine Κεραμεικός (Κεραμεικού 58 και Μαραθώνος 13 - χάρτης).

Tο βιβλίο θα παρουσιάσουν οι:

ANNA ΔIAMANTOΠOYΛOY, Yπουργός Παιδείας, Διά Bίου Mάθησης & Θρησκευμάτων
APHΣ ΣΠHΛIΩTOΠOYΛOΣ, Bουλευτής N.Δ. B΄ Aθήνας
ΦΩTHΣ KOYBEΛHΣ, Bουλευτής ΣY.PIZ.A. B΄ Aθήνας

Mια ξεχωριστή εκδήλωση με ρακί και βιολιά από το θηλυκό μουσικό σύνολο Crescendo. Η πρόσκληση σε μορφή pdf εδώ.

Δευτέρα 9 Νοεμβρίου 2009

Θολά ή όχι τα σύνορα των αντιλήψεων ανάμεσα στις ηλικιακές ομάδες και τις γενιές;

Ένα πρόσφατο περιστατικό μ’ έβαλε σε σκέψεις που θέλω να τις μοιραστώ μαζί σας. Το εκτυφλωτικό φως του προβολέα της σκηνής με εμπόδιζε να βλέπω τα πρόσωπα των ανθρώπων που μου υπέβαλαν ερωτήσεις ή διατύπωναν τις απόψεις τους. Είναι το χειρότερο που μπορεί να μου συμβεί σε έναν πολύωρο δημόσιο διάλογο εφ’ όλης της ύλης για τα ανθρώπινα και τα κοινωνικό-πολιτικά πράγματα και μάλιστα με ετερογενές ακροατήριο. Δε μπορούσα, συνεπώς, να συσχετίσω τις ηλικιακές ομάδες του ακροατηρίου με τις απόψεις και τις κοσμοαντιλήψεις που άκουγα. Μια συνεργάτης μου, όμως, κάτω στην αίθουσα έκανε ρεπορτάζ και κατέγραφε δίπλα στις απόψεις την ηλικιακή ομάδα των προσώπων που τις διατύπωναν. Εκ των υστέρων, διαπίστωσα ότι είναι πολύ πιο θολά απ’ ότι υπολόγιζα τα όρια των γενικών αντιλήψεων ανάμεσα στις ηλικιακές ομάδες. Διαχωριστικές γραμμές, που να δίνουν ένα σχετικά ξεχωριστό νόημα και ταυτότητα ανάμεσα σ' αυτές τις ομάδες, δεν φαίνονται ευδιάκριτες τουλάχιστον σ’ αυτήν τη συγκυρία.
 

Είναι, λοιπόν, σήμερα πιο θολά τα σύνορα των κοσμοαντιλήψεων και των κοινωνικών διαθέσεων ανάμεσα στις γενιές ή όχι; Υπάρχει κάτι που να προαναγγέλλει μια θεμελιώδη μεταβολή στις κοινωνικές διαθέσεις από ένα αιφνίδιο «ξύπνημα» των σημερινών δεκαεξάρηδων, εικοσάρηδων που ξεμυτίζουν στο Λύκειο, το Πανεπιστήμιο ή στην αγορά εργασίας αυτήν την πρώτη δεκαπενταετία του 21ου αιώνα; Υπάρχουν ή όχι ακόμα κάποια κοινά φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά στην ετερογενή, έτσι και αλλιώς, Γενιά της Χιλιετίας; Δεν είναι υποχρεωτικό και νομοτελειακό. Αν υπάρξουν μπορεί να επηρεάσουν το γενικό κοινωνικό ρεπερτόριο και να ανασχηματίσουν τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές όλου του ηλικιακού φάσματος της κοινωνίας όπως συνέβη με την παγκόσμια αφύπνιση–«επανάσταση» των sixties-seventies; Ή μήπως, τελικά, υποβάλλουμε ερωτήματα που μας παγιδεύουν ξανά και ξανά σε μια και μοναδική εμπειρία, η οποία έχει μυθοποιηθεί ναρκισσιστικά; Σ’ ένα τελετουργικό μνήμης που παραπέμπει αποκλειστικά στο βίωμα των προηγούμενων γενεών;

Επιστρέφω στη θεματολογία του Βαμπίρ και Κανίβαλοι (2004) και ζητώ τη «βοήθειά» σας, μια και ομολογώ στο Ε, Πρόεδρε! (2009) ότι το ραντάρ μου ίσως δεν πιάνει τις υπόγειες αλλαγές στις διαθέσεις των σημερινών δεκαεξάρηδων του κινητού, του Facebook και του Twitter. Τα σχήματα ερμηνείας της δικής μου γενιάς μπορεί να αποδειχθούν παραπλανητικά στην ανάλυση των νέων γενεών. Επίσης, οι απομιμήσεις των κορυφαίων στιγμών της δικής μου γενιάς (Μάης ‘68, Πολυτεχνείο κ.λ.π.) παράγουν μόνο θλιβερές ψευδο-επαναστατικές καρικατούρες που, σε τελευταία ανάλυση, εμπεδώνουν το κοινωνικό-πολιτικό και ηλικιακό status quo. Ζητώ τη «βοήθεια» των δικών σας σκέψεων μια και πιστεύω ότι το soundtrack της Γενιάς της Χιλιετίας θα βγει κυρίως από την ίδια. Το «τραγούδι» της θα είναι δικό της αλλά, είτε το ξέρει είτε όχι, θα εμπεριέχει και τον μακρινό αντίλαλο της «μουσικής» των προηγούμενων γενεών. Νέα κατάσταση, νέες ανάγκες, νέες αντιθέσεις, νέες προσδοκίες, νέες κινήσεις, αλλά υπάρχει πάντα η "βαθιά μνήμη" των κοινωνιών και των γενεών τους.


* * *

Υπενθύμιση.
Μη συγχέουμε την ηλικία με τη γενιά η οποία έχει πιο πυκνό ιστορικό και κοινωνικό προσδιορισμό. Γενιά συγκροτούν μια σειρά από διαδοχικές ηλικιακές ομάδες οι οποίες, παρά τις διαφοροποιήσεις, αποκλίσεις και αντιθέσεις στο εσωτερικό τους, μοιράζονται ένα ελάχιστο κοινών χαρακτηριστικών και σημαδεύονται από ορισμένα σημαντικά συμβάντα καθώς ξεμυτίζουν στην εφηβεία και την πρώτη νεότητά τους. Συμβάντα που διαμορφώνουν ένα σχετικά κοινό βιωματικό και νοητικό κόσμο. Συμβάντα ιστορικά ή οικονομικά ή πολιτιστικά ή τεχνολογικά ή ένα συνδυασμό απ’ αυτά. Μ’ αυτή την έννοια ξεχωρίζουμε συμβατικά τη Γενιά του Πολέμου, τη Γενιά του μεταπολεμικού babyboom, τη Γενιά Χ και τη Γενιά της Χιλιετίας.

Πέμπτη 22 Οκτωβρίου 2009

Να προσβλέπουμε στο καλύτερο - Να αποφύγουμε το χειρότερο

Η φθινοπωρινή μπόρα της Παρασκευής, λίγο πριν ανεβεί ο Πρωθυπουργός στο βήμα της Βουλής για τις Προγραμματικές Δηλώσεις, μετά τις ειδυλλιακές καλοκαιρινές μέρες του Οκτώβρη, μας έφερε στα συγκαλά μας. Είχα αρχίσει να ανησυχώ μην ξεχαστούμε, αλλά ο Πρωθυπουργός είπε την κατάλληλη φράση: κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τη Δευτέρα ήρθε από τις Βρυξέλες το αναμενόμενο. Η Ευρωπαϊκή δημόσια προσβλητική απαξίωση για τις επιδόσεις της χώρας. The game is over, το παιχνίδι τελείωσε, είπε ο Πρόεδρος του Eurogroup. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η Κυβέρνηση, τα κόμματα, τα συνδικάτα, οι παραγωγικές δυνάμεις, ο λαός γενικότερα θα αποκτήσουν την αίσθηση του επείγοντος, αν θα ενορχηστρώσουν, μέσα στη διαφορετικότητά τους, έναν πατριωτικό συναγερμό για τη σωτηρία της Ελλάδας με αλλαγή, με τομές που δεν αποτολμήσαμε στον καλό καιρό. Θα την πάθουμε σαν το βοσκό με το πάγιο «λύκος, λύκος»; Θα σπαταλήσουμε άσκοπα αυτό το φοβερό πράγμα που λέγεται «βαθιά κρίση»;

Ο Μαρξ έλεγε ότι οι άνθρωποι δημιουργούν τη ζωή τους, αλλά όχι όπως τους γουστάρει, όχι σε συνθήκες που επέλεξαν. Έτσι και το ιστορικό εγχείρημα για «πράσινη ανάπτυξη» με κοινωνική δικαιοσύνη θα εξελίσσεται εν μέσω μεγάλης καταιγίδας και όπως δυσάρεστα έχουμε προειδοποιήσει ο πρώτος προγραμματικός κανόνας είναι το «κολύμπα και κράτα το κεφάλι έξω από το νερό». Διαφορετικά, δίχως το crisis management, τα «πράσινα» θα εξελιχθούν απλώς σε πολιτική λογοτεχνία της ημι-πτώχευσης της χώρας.

Δεν πρόκειται για πολιτική του φόβου, αν και ο λαός λέει «ο φόβος φυλάει τα έρημα». Είναι συναγερμός για να τα καταφέρουμε, για να πετύχουμε το καλύτερο από τα τρία-τέσσερα πιθανά σενάρια που περιγράφει το «Ε, Πρόεδρε!» για τα επόμενα χρόνια, αλλά ταυτόχρονα άγρυπνη ετοιμότητα για να αποφύγουμε το χειρότερο σενάριο. Ποιο είναι το χειρότερο; Ο καταραμένος συγχρονισμός όλων των δαιμόνων της ελληνικής οικονομίας που μπορεί να δημιουργήσει μια «Ημέρα Κρίσεως». Ποιοι είναι οι κύριοι δαίμονες;

Πρώτος
, η παρατεταμένη ύφεση και ανεργία. Αυτή τη στιγμή δείχνουν εξάντληση όλοι οι δυναμικοί δείκτες της ανάπτυξης (παραγωγικότητα, επενδύσεις, οριακή απόδοση κεφαλαίου, απασχόληση), ενώ η οικονομία μας κινδυνεύει περισσότερο από τα απόνερα της παγκόσμιας κρίσης.


Δεύτερος
, το γλίστρημα σε κρίση δημόσιου χρέους που θα κάνει ενδεχόμενα μη βιώσιμη ή δυσβάστακτη την αποπληρωμή του. Αυτό μπορεί να συμβεί κάτω από ένα συνδυασμό αρνητικών συγκυριών αν συνεχιστεί για καιρό η δυναμική του χρέους να υπερτερεί κατά πολύ της δυναμικής της ανάπτυξης. Αν συνεχιστούν οι σημερινές τάσεις, σε πέντε χρόνια το δημόσιο χρέος μπορεί να κυμανθεί από 150-171% του ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, ο δανεισμός μας θα αντιμετωπίζει άνισο ανταγωνισμό από άλλες ανεπτυγμένες χώρες αφού ο μέσος όρος του χρέους τους θα αυξηθεί εν μέσω κρίσης από 70% του ΑΕΠ σε 115%. Η φούσκα του δημόσιου χρέους θα πλήξει εντονότερα τις χώρες υψηλού κινδύνου όπως η Ελλάδα.


Τρίτος
, η ιδιότυπη ημι-χρεοκοπία του ασφαλιστικού συστήματος, ενώ τα επόμενα χρόνια θα κλιμακώνεται η συνταξιοδότηση της γενιάς του baby boom και θα ανατρέπεται η δημοσιογραφική ισορροπία. Είναι εντυπωσιακός ο στρουθοκαμηλισμός του πολιτικού συστήματος που ακόμα και τώρα που είναι πια αργά, στο παρά πέντε, δεν τολμά ούτε να περιγράψει το πρόβλημα, όχι να το αντιμετωπίσει. Η συζήτηση για τις Προγραμματικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης περιορίστηκε ακόμα μια φορά στην περιφέρεια του προβλήματος μακριά από το σκληρό πυρήνα του. Κατά τα άλλα, χύνουμε δάκρυα για τη γενιά των 700 ευρώ.


Τέταρτος
, αρνητική συγκυρία στην Ευρώπη που κάνει εξαιρετικά απρόθυμη κυρίως τη Γερμανία να στηρίξει ενεργά ένα σχέδιο διάσωσης-σταθεροποίησης-ανάπτυξης των μελών της ευρωζώνης που βρίσκονται στο κόκκινο. Κι όμως μπορούν να βρεθούν λύσεις ωφέλιμες για όλους.


Ναι, μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες του χειρότερου σεναρίου και να πολλαπλασιάσουμε τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες για το καλύτερο. Αυτό είναι το νόημα της προειδοποίησης κινδύνου που απευθύνει το «Ε, Πρόεδρε!».

Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2009

Η Ύβρις και η Οργή

Το παρακάτω είναι απάντηση σε μερικά από τα τελευταία σας σχόλια:

Ίσως δεν καταλάβατε το νόημα της αυστηρής συμπεριφοράς μου στην Πετραλιά, για την οποία τρέφω, κατά τα άλλα, φιλικά αισθήματα. Τα είπα στην τέως Υπουργό Εργασίας για να τα ακούσει ακόμα μια φορά για το ασφαλιστικό η «νύφη», δηλαδή το πολιτικό και οικονομικό σύστημα της χώρας. Είναι Ύβρις πλέον οποιοδήποτε πολιτικό πρόσωπο οποιουδήποτε κόμματος να ισχυρίζεται ότι έχει λυθεί το ασφαλιστικό ή να παρουσιάζει χαζοχαρούμενες εικόνες. Όταν είμαστε στο παραπέντε από τη χρεοκοπία του, πληρώνουμε συντάξεις με δανεικά, ενώ κλιμακώνεται στα όρια κινδύνου το δημόσιο χρέος και το κρυφό ασφαλιστικό χρέος σε βάρος των νέων γενεών. Η «Ημέρα της Κρίσης» που περιγράφω στο «Βαμπίρ και Κανίβαλοι» έρχεται όλο και πιο κοντά.

Υπάρχει όμως και ένας άλλος λογαριασμός, πιο προσωπικός με την αγαπητή μου Φάνη. Μου είχε ζητήσει την «άδεια» να χρησιμοποιήσει το μοντέλο που είχα επεξεργαστεί και παρουσιάσει εδώ και μια δεκαετία για το
Εθνικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών. «Κοπιράιτ δεν υπάρχει» της είπα. «Αν προχωρήσεις θα σε στηρίξω φτάνει να μην είναι απλώς φύλλο συκής για το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που ετοιμάζεις». Το ΠΑΣΟΚ το άκουσε με θετική επιφυλακτικότητα. Τελικά η κυβέρνηση της ΝΔ ψήφισε μια καρικατούρα του αλλά δεν εξέδωσε ποτέ τις υπουργικές αποφάσεις και τα Προεδρικά Διατάγματα κι έτσι έμεινε δυο χρόνια νεκρό γράμμα. Καλύτερα να μην έκανε τίποτα γιατί ευτέλισε μια μεγάλη ιδέα που θα δημιουργούσε ένα ισχυρό αποθεματικό κεφάλαιο για τις νέες γενιές, οι οποίες θα κληθούν να σηκώσουν ένα δυσβάσταχτο βάρος τα επόμενα χρόνια.

Έφτασα στο σημείο για να στηρίξω τη σχετική προσπάθεια, να ανοίξω διάλογο ακόμα και με τον μακαριστό Χριστόδουλο και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο για να συμβάλει και η Εκκλησία με την εμπορικώς εκμεταλλεύσιμη ακίνητη περιουσία της στο σχηματισμό του Κεφαλαίου Αλληλεγγύης των Γενεών.

Κι όμως δεν ήταν παρά κουτοπονηριά της “Φάνης” και της κυβέρνησης. Υπενθυμίζω ότι θα συνέβαλαν στο Κεφάλαιο επίσης: τα έξτρα έσοδα του Δημοσίου από πωλήσεις μετοχών, αδειών ακίνητης τηλεφωνίας και τηλεόρασης και γενικά από πωλήσεις των “αυγών” και όχι της “κότας” η ακίνητη περιουσία του Δημοσίου η “πράσινη” φορολογία σ' όλες τις μεγάλες πηγές εκπομπής CO2 και μια σειρά από άλλους ενδεχόμενους πόρους. Χάθηκαν έτσι ακόμα έξι χρόνια για την Αλληλεγγύη των Γενεών. Κι αυτά δεν ξανακερδίζονται εύκολα και μάλιστα εν μέσω βαθιάς κρίσης.

Αυτό ήταν το νόημα της συμβολικής οργής μου προς την “Φάνη”. Ανάλογη θα είναι από δω και πέρα η συμπεριφορά μου σε κάθε πρόσωπο, που συνειδητά θα επιχειρεί να μας αποκοιμίσει μπροστά στη μεγάλη απειλή σε βάρος των νέων γενεών. Η διαχείρισή της είναι πλέον απελπιστικά δύσκολη με συνέργεια διαφορετικών κυβερνήσεων και διαφορετικών συμφερόντων, μεγάλων και “μικρών”. Η “Φάνη” είναι απλώς ο τελευταίος τροχός της άμαξας. Τίποτα παραπάνω και γι' αυτό ίσως φάνηκε υπερβολική η συμπεριφορά μου.

Παρασκευή 2 Οκτωβρίου 2009

Μην ξεχαστούμε! Μην αποκοιμηθούμε από την εκλογική νίκη!

ΠΑΣΟΚ μην ξεχαστείς! Αυτό που φαίνεται εύκολο μπορεί να κρύβει δυσκολίες ακόμα και παγίδες. Ποιο; Το γεγονός ότι καμία άλλη πολιτική δύναμη δεν είναι πρόθυμη να απαντήσει θετικά την Κυριακή 4 Οκτωβρίου στο κρίσιμο ερώτημα που βάζει η Σφίγγα της ελληνικής ιστορίας: Υπάρχει κάποιος να απενεργοποιήσει την ωρολογιακή βόμβα που κάνει τικ-τακ εδώ και χρόνια; Υπάρχει κάποιος να κάνει τη δύσκολη δουλειά, να κυβερνήσει, δηλαδή, μια κατάσταση δύσκολα κυβερνήσιμη; Υπάρχει κάποιος που έχει τα «καρύδια» να κρατήσει δυνατά το τιμόνι εν μέσω καταιγίδας; «Εγώ!», απαντά ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου. «Εμείς!», απαντά η μεγάλη προοδευτική παράταξη. Ο Καραμανλής το έβαλε στα πόδια, ενώ τα μικρά κόμματα της άλλης αριστεράς φοβούνται την ευθύνη.

Αυτό είναι το παράδοξο των ελληνικών εκλογών. Στις πρόσφατες γερμανικές εκλογές υπήρχαν τρεις-τέσσερις ενδεχόμενες κυβερνητικές λύσεις. Εδώ, αντίθετα, υπάρχει μια και μόνη εναλλακτική κυβερνητική λύση. Μη μας αποκοιμίσει αυτή η απουσία των αντιπάλων από το πεδίο της μάχης για την κυβερνητική εξουσία. Μη μας απομονώσει από ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις και όταν έρθουν τα δύσκολα της διακυβέρνησης εν μέσω κρίσης να επιτρέψει την «περικύκλωση» και το «πλευροκόπημά» μας από τα δεξιά και τ’ «αριστερά». Να βλέπουμε όχι μόνο το «τυρί» αλλά και τη «φάκα».

  • Ζητάμε μέχρι τέλους κάθε ψήφο που θα αποτρέψει τις αυτοκαταστροφικές, για την Ελλάδα, πολιτικές περιπέτειες της ακυβερνησίας.
  • Μετατρέπουμε την ψήφο στο ΠΑΣΟΚ σε κοινωνική απαίτηση για μια κυβέρνηση διαφορετική, ασυνήθιστη σε ασυνήθιστους καιρούς. Κυβέρνηση εθνικής ανάγκης για τη σωτηρία της χώρας με αλλαγή, ανοιχτή στην ευρύτερη συμμετοχή και συναίνεση. Όσο ισχυρότερη κοινοβουλευτική πλειοψηφία διαθέτει το ΠΑΣΟΚ τόσο τολμηρότερα ανοίγματα μπορεί να κάνει με ασφάλεια στη σύνθεση και τις συνεργασίες της κυβέρνησης δίχως να θυσιάσει τις αρχές και τις επείγουσες προγραμματικές προτεραιότητές του.
  • Διεκδικούμε με την ψήφο στο ΠΑΣΟΚ μια ανανεωτική τομή στο δημόσιο βίο της χώρας με καταιγιστικές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης που έχει εξαντληθεί , ισοδύναμη εκατό χρόνια μετά, της μεγάλης δημοκρατικής ανατροπής του 1909 υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
  • Κρατάμε το «κεφάλι» της Ελλάδας έξω από το «νερό» μες στην οικονομική καταιγίδα, ακολουθούμε δηλαδή ευέλικτη στρατηγική «διάσωσης» ενταγμένη απαράβατα στη μακρόπνοη στρατηγική μας για βιώσιμη, πράσινη ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη και ασφαλείς καλά αμειβόμενες θέσεις απασχόλησης για τη νέα γενιά.
  • Παραμένουμε θερμοί συνομιλητές τουλάχιστον με το 70% του ελληνικού λαού, μ’ αυτούς που δεν πάει ακόμα το χέρι τους να ψηφίσουν ΠΑΣΟΚ αλλά είναι πρόθυμοι να μας ακούσουν και να στηρίξουν ό,τι θεωρούν θετικό. Μια σιωπηλή κοινωνική δύναμη επιφυλακτική προς όλους και όλα μπορεί ανέλπιστα να ξεπεταχτεί και να στηρίξει την ανανεωτική τομή μας στα ελληνικά πράγματα.

Μην ξεχαστούμε! Παλίρροια είναι τα πολιτικά πράγματα. Η πλημμυρίδα τώρα σηκώνει όχι μόνο τον Γιώργο Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ αλλά και κορμούς δέντρων, κότερα και βάρκες, λάσπες, φελλούς και «πτώματα». Χρειάζεται η άγρυπνη ετοιμότητα και ο δημοκρατικός έλεγχος του προοδευτικού κόσμου για να αποφύγουμε τη μέθη της εξουσίας και τα εκφυλιστικά φαινόμενα.

Μην ξεχαστούμε! Βαδίζουμε πάνω σε κινούμενη άμμο. Δεν κάνουμε όμως πίσω. «Μαζί μπορούμε» να κάνουμε τη δύσκολη δουλειά, αυτή που κανείς άλλος δεν αποτολμά.

Ο Επισκέπτης της Παρασκευής 2 Οκτώβρη


Ο Επισκέπτης της Παρασκευή 2/10/09 (mp3)

Συνεντεύξεις

20 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - Συνέντευξη στο Στέλιο Βραδέλη για τα ΝΕΑ


«Αυτοδυναμία δεν σημαίνει μονοκομματική πρακτική» - συνέντευξη στο ΕΘΝΟΣ


Athens Voice - συνέντευξη στον Προκόπη Δούκα

Πέμπτη 1 Οκτωβρίου 2009

Nitro

Σήμερα το πρωί στο Nitro-radio, σε μία πιο χαλαρή κουβέντα με τον Βαγγέλη Χαρισόπουλο, τη Μίνα Μπιράκου και Μαριλού Ρεπάπη



Nitro - 01/10/09 (mp3)

Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2009

Μία οικονομία που παράγει

Σάββατο πρωί, στην εκπομπή του Μπάμπη Κουβαρά και της Αλεξάνδρας Δουβαρά. Συζητάμε (έντονα!) με τη Νίκη Τζαβέλα, το Γιάννη Παναγόπουλο και το Γιώργο Βερναρδάκη για τα stage, την κατάσταση της οικονομίας και τη μοναδική μας διέξοδο.


Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2009

Mια ασυνήθιστη κυβέρνηση, σε ασυνήθιστη κατάσταση

Το "Ε, Πρόεδρε!" είναι τελικά μια προειδοποίηση κινδύνου. Εντοπίζει τις νάρκες και τις μεθόδους απενεργοποίησής τους. Αποκαλύπτει τα μυστικά των Εκατό Ημερών και εισάγει τη σεναριακή, στρατηγική σκέψη στη διακυβέρνηση.

Γράφοντάς το επέλεξα τον ρόλο του "υψοφοβικού" που συμβουλεύει τον ριψοκίνδυνο "ακροβάτη". Πρόεδρος στην περίπτωσή του βιβλίου μου είναι μια υπερ-προσωπική σύνθεση που θα μας μυήσει στο "λίγο πριν-λίγο μετά" την κατάκτηση της εξουσίας την ώρα που η πλημμυρίδα σηκώνει εμάς και η άμπωτη απομακρύνει τη Δεξιά. Παλίρροια τα ανθρώπινα και τα πολιτικά πράγματα. Τη στιγμή αυτή λοιπόν πρέπει να είσαι ή πολύ γενναίος και ριψοκίνδυνος ή πολιτικά ηλίθιος με άγνοια κινδύνου για να μη συνειδητοποιείς τη δυσκολία διακυβέρνησης εν μέσω της καταιγίδας.

Υπάρχει ταυτόχρονα ο φόβος μήπως αναπαραχθούν «έμβρυα μελλοντικών καλαμοκαβαλάρηδων. Αλλά φοβάμαι κάτι πιο σημαντικό ακόμα. Την ενδεχόμενη αδυναμία μας να δημιουργήσουμε την αίσθηση του επείγοντος, της Εκτακτης Εθνικής Ανάγκης για ένα σχέδιο διάσωσης της χώρας από τη χρεοκοπία και ριζικής μεταβολής του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης. Την ανάγκη, όπως λέω μεταφορικά, για ένα νέο "1909".

Εμείς, ως χώρα υψηλού κινδύνου λόγω μεγάλου δημοσίου χρέους, φανερού και κρυφού, κινδυνεύουμε από τα απόνερα της μεγάλης κρίσης του καπιταλισμού που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Περίοδος προσαρμογής δεν θα υπάρξει. Πέρα από τα μακροπρόθεσμα σχέδια με ορίζοντα τετραετίας και δεκαετίας για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης απαιτείται μια ευέλικτη στρατηγική διάσωσης - άμεσα.

Τρίτη 22 Σεπτεμβρίου 2009

Με τον υπουργό Οικονομίας στο Flash

Συζήτηση για την οικονομία με το Γιάννη Παπαθανασίου, το Γιώργο Κύρτσο και το Γιώργο Σταματόπουλο στο Flash 96.





Flash96 22/9/09 (mp3)

Συζήτηση χωρίς παρεμβάσεις

Μία συζήτηση με το Γρηγόρη Ψαριανό στο zougla.gr, όπου καλεσμένοι και παρουσιαστές συμπίπτουν, μία κουβέντα χωρίς όρια και παρεμβάσεις.

Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2009

Το "Ε, Πρόεδρε!", κυκλοφορεί...






Το "Ε, Πρόεδρε!", είναι πλέον έτοιμο. Παρακάτω μπορείτε να κατεβάσετε ελεύθερα και να διαβάσετε το πρώτο του κεφάλαιο. Όπως πάντα περιμένω τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας.


Σας προσκαλώ λοιπόν το Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου, 12 με 2μμ στον Ελευθερουδάκη (Πανεπιστημίου 17, Αθήνα) όπου θα υπογράφω το βιβλίο. Είναι ευκαιρία να σας γνωρίσω και να συζητήσουμε και από κοντά.