60 ημέρες μετά τις εκλογές υπάρχει κάτι στη λειτουργία της κυβέρνησης που σας έχει εκπλήξει και είναι έξω από τα όρια των προβλέψεων του «Ε, Πρόεδρε!»
Όχι, προς το παρόν τα πάντα ακόμη και οι λεγόμενες αρρυθμίες υπάρχουν σαν ενδεχόμενα. Το «Ε, Πρόεδρε!» καλύπτει σεναριακά το 80% των πιθανών συμβάντων και μας προετοιμάζει διανοητικά και πολιτικά να κεφαλαιοποιήσουμε το 20% του ενδεχόμενου απρόβλεπτου ή της άγριας αβεβαιότητας.
Μήπως τα απρόβλεπτα "Ίμια" του Παπανδρέου βρίσκονται στην οικονομία; Κάποιοι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση ίσως έχασε το μομέντουμ στην οικονομία.
Χάθηκε μάλλον ακόμα μια αυταπάτη στο πολιτικό σύστημα για τον Γάμο της Κανά. Μετά τη νεοφιλελεύθερη αυταπάτη ότι μπορείς απεριόριστα από ένα ευρώ να βγάλεις δάνεια 60 και 100 ευρώ χάνεται κι μια αφελής νεοκεϋνιασιανή αυταπάτη ότι το κράτος μπορεί απεριόριστα να δανείζεται και το κάθε ευρώ που δαπανά να γίνεται 2, 3 και 5 ευρώ. Όμως ο θετικός πολλαπλασιαστής μπορεί να γίνει αρνητικός αν περάσεις ένα κρίσιμο κατώφλι. Αν το πρόσθετο ευρώ που ξοδεύεις αυξάνει επικίνδυνα το ασφάλιστρο κινδύνου στο δανεισμό σου, αν τροφοδοτεί τις εισαγωγές, αν το αφαιρείς από το δανεισμό των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών όπως συμβαίνει, αν πηγαίνει σε αντιπαραγωγικές δαπάνες του Δημοσίου αρνητικής απόδοσης, αν αυξάνει τη δυσπιστία των αγορών για τη δυνατότητά σου να ξεπληρώσεις τα χρέη σου, τότε περνάς στη ζώνη υψηλού κινδύνου, όπως εμείς. Όλα αυτά ήταν απολύτως προβλέψιμα εδώ και ένα χρόνο για όσους δεν στρουθοκαμηλίζουν.
Τελικά μας κυβερνούν ο Τρισέ και ο Αλμούνια;
Αν είσαι υπερχρεωμένος στο κόκκινο χάνεις την εθνική σου αξιοπρέπεια έναντι των δανειστών σου. Ακόμη κι ο Ομπάμα έχασε τη φωνή του απέναντι στους Κινέζους δανειστές της Αμερικής. Εκεί που φτάσαμε εμείς, ακόμα και ο Αλμούνια αποτελεί μία ύστατη άμυνά μας για να μη μας «κυβερνήσει» ο κερδοσκοπικός στρόβιλος των αγορών.
Αλήθεια, αυτή την κόντρα Παπακωνσταντίνου – Παπουτσή, πώς την κρίνετε; Τι επιπτώσεις θα έχει για το μέλλον;
Στο «Ε, Πρόεδρε!» περιγράφονται οι συνέπειες των πρώιμων αντιθέσεων στο επιτελείο του «Προέδρου» εν μέσω κρίσης.
Προεκλογικά – και μέσω του «Ε, Πρόεδρε!» είχατε ταχθεί υπέρ μίας νέας κυβέρνησης έκτακτης ανάγκης; Χρειαζόταν όντως μία τέτοια κυβέρνηση η χώρα;
Αν υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης χρειάζονταν αντίστοιχη κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης στη σύνθεσή της, τις κοινωνικές και πολιτικές της βάσεις, την αίσθηση του επείγοντος, τις προτεραιότητές της, τα αντανακλαστικά της, το ριζοσπαστισμό της. Ασφαλώς με ραχοκοκαλιά τη σίγουρη πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ. Αυτό ήταν το νέο 1909 για τη σωτηρία της χώρας με ριζικές αλλαγές ενώπιον του επερχόμενου κινδύνου μιας ημι-πτώχευσης.
Μήπως πρέπει σε αυτή την κατεύθυνση να κάνει ο κ. Παπανδρέου ανασχηματισμό;
Είμαι κατά των συχνών ανασχηματισμών αλλά τίποτε δεν αποκλείει η κυβέρνηση υπό την πίεση των αναγκών να αυτο-μετεξελίσσεται σε κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης και ενδεχόμενα να δοθούν και υπουργικά χαρτοφυλάκια σε πρόσωπα ευρύτερης εμπιστοσύνης πάνω σε μια ελάχιστη ή και μονοθεματική ατζέντα συνεργασίας.
Στην οικονομία πώς πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να κινηθεί η κυβέρνηση;
Όταν έχεις διπλό έλλειμμα, διπλό κενό, δημοσιονομικό και παραγωγικό, πρέπει να φροντίσεις σε τακτό χρονικό ορίζοντα η δυναμική της ανάπτυξης να γίνει υπέρτερη της δυναμικής των επιτοκίων και του χρέους. Τότε σίγουρα αποφεύγεις το χειρότερο σενάριο και με το κάθε ευρώ που εξοικονομείς δίνεις 60 λεπτά στην υπάρχουσα κοινωνική και παραγωγική διάταξη και τα 40 τα επανατοποθετείς σε δυναμικούς ανερχόμενους κλάδους για να κερδίσεις τη μάχη της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Δύσκολη εξίσωση. Υποτίμηση του νομίσματος δεν μπορείς να κάνεις, ούτε έχεις τη μηχανή που κόβει το χρήμα, όπως οι Αμερικανοί, ώστε ο πληθωρισμός να "φάει" το χρέος σου.
Μήπως τελικά η κυβέρνηση πρέπει να παραδεχθεί ότι όλες οι προεκλογικές υποσχέσεις της δεν μπορεί να τηρηθούν;
Το ΠΑΣΟΚ δεν υποσχέθηκε παράλογες παροχές. Ωστόσο ορισμένα στελέχη του κυρίως για λόγους εκλογικής αυτοπροώθησης τροφοδοτούσαν με διαρροές τον Τύπο, εξωπραγματικές προσδοκίες στη συγκεκριμένη κατάσταση για διώξιμο των Κινέζων, για άμεση επαναγορά από το κράτος της Ολυμπιακής, του ΟΤΕ, της Εθνικής, για νέους οργανισμούς ανασυγκρότησης, για κρατικές υπερτράπεζες που θα επέβαλαν διοικητικά τα επιτόκια και πολλά άλλα ενώ δεν υπήρχε ούτε σάλιο και έπρεπε να δανειστούμε ακόμα και για τις συντάξεις. Αυτά δημιούργησαν μετεκλογικά κάποιο πρόβλημα εμπιστοσύνης στην κοινωνική μας βάση.
Υπάρχει πρόβλημα ισχυρού πολιτικού κέντρου σήμερα στο ΠΑΣΟΚ;
Επειδή κερδίσαμε τις εκλογές το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να μπει στην παρανομία ή να γίνει βοηθητικός βραχίονας της κυβέρνησης. Πρέπει να υπάρχουν πολιτικές λειτουργίες ώστε το ΠΑΣΟΚ να συμβάλλει στην παραγωγή της πολιτικής και στην «κοινωνικοποίησή» της, στις κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες, στην κατάκτηση της ηθικοπολιτικής ηγεμονίας, στη στήριξη και τον έλεγχο της κυβέρνησης στη βάση φυσικά του διαχωρισμού κόμματος – κράτους.
Πώς σας φαίνεται το δίδυμο που υπάρχει παρά τω Πρωθυπουργώ Πάγκαλος – Παμπούκης; Μπορεί ο Παμπούκης να είναι ο «Λιβάνης του Γιώργου»; Πώς αξιολογείτε τη θέση Αντιπροέδρου;
Ο Λιβάνης δεν ήταν υπουργός. Πρέπει στην πράξη να γίνει λειτουργική αυτή η χωροθέτηση. Πάντως ο πρωθυπουργικός θεσμός πρέπει να ενισχυθεί με μια μικρή ευέλικτη μονάδα στρατηγικού σχεδιασμού και μια μονάδα ελέγχου αποτελεσμάτων των Υπουργείων πάνω στις καθορισμένες προτεραιότητες και στους μετρήσιμους στόχους. Ο αντιπρόεδρος θα μπορούσε να αναλάβει αυτόν το δύσκολο ρόλο.
Γράφεις στο βιβλίο σου πως ο κακοήθης τύπος Αυλής είναι πολύ γνωστός στην ιστορία, ακόμα και στις βιογραφίες μεγάλων ανδρών. Πιστεύετε ότι ο Γιώργος κινδυνεύει από Αυλή;
Κάθε ηγέτης ακόμα και ο πιο υποψιασμένος σ'αυτό το ζήτημα όπως ο Γιώργος πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση ώστε στο "περιβάλλον" του να μην υπάρχει ανταγωνισμός για το αυτί του Προέδρου και για τη νομή της εξουσίας.
Τις επιλογές μέσω βιογραφικών πώς τις κρίνετε;
Στην πολιτική υπάρχει, όπως αναλύω στο βιβλίο μου, ο Νόμος των Ακούσιων Συνεπειών. Σπέρνεις σιτάρι, φυτρώνει κριθάρι. Αυτό συμβαίνει και με την ανοιχτή διαδικασία επιλογής προσώπων στις θέσεις ευθύνης. Είναι ωραία ιδέα αλλά εν μέσω έκτακτης κατάστασης στην οικονομία δεν καθυστερείς 50 μέρες να βάλεις Γραμματέα στο φορολογικό και τελωνειακό μηχανισμό.
Η εκλογή του κ. Σαμαρά τι σηματοδοτεί;
Όταν μια παράταξη αισθάνεται ότι απειλείται διαμορφώνεται μια ισχυρή ανάγκη για ταυτότητα. Να επαναπροσδιορίσει δηλαδή το "από πού ερχόμαστε, ποιοι είμαστε, τι θέλουμε". Η εκλογική στόχευση έπεται. Ας μην προεξοφλούμε ποιο άξονα ανασυγκρότησης θα επιλέξει η νέα ηγεσία της συντηρητικής παράταξης.
Την τακτική του ΚΚΕ έναντι της κυβέρνησης Παπανδρέου πώς την κρίνετε;
Ας πάρω το ασφαλιστικό. Ένα κομμουνιστικό κόμμα δε μπορεί: Πρώτο, να μένει αδιάφορο στην ενδεχόμενη κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος. Δεύτερο, να ανέχεται να πέφτουν δυσβάσταχτες υποχρεώσεις στις ερχόμενες γενιές. Τρίτο, να υπάρχουν ισχυρά αντικίνητρα στην ασφάλιση που ευνοούν τη "μαύρη εργασία". Τέταρτο, να αποδέχεται ένα στάτους-κβό που για ίσες εισφορές και ίσα χρόνια ασφάλισης δίνει παράλογα άνισες συντάξεις και μάλιστα με την άνιση διανομή του χρήματος των φορολογουμένων.
Ο Αλ. Αλαβάνος δείχνει να επιδιώκει την επιστροφή του...Τον Αλ. Τσίπρα πώς τον κρίνετε;
Τι να σου πω; Αδυνατώ να κατανοήσω τη βάση αυτών των διαχωρισμών. Τους αγαπώ και τους σέβομαι εξίσου και ελπίζω να επιστρέψουν στις καινοτομίες και τον ριζοσπαστισμό των δομικών μεταρρυθμίσεων και των προγραμματικών συγκλίσεων που έδιναν νόημα στην ύπαρξη μιας ανανεωτικής αριστεράς στην Ελλάδα.
