Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009

Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2009

«Γεμίστε! Στοχεύστε! Πυρ!»

Kύριε Ανδρουλάκη το τελευταίο διάστημα "βομβαρδίζετε" την κυβέρνηση με προτάσεις όπως για παράδειγμα την έκδοση εθνικού ομολόγου. Βρίσκετε ανταπόκριση;

Μα, από την επιστροφή μου στην πολιτική το 2004 έγραψα μία σειρά βιβλίων με ένα κεντρικό θέμα: ηγεσία εν μέσω μεγάλης κρίσης και αβεβαιότητας, διακυβέρνηση πάνω σε κινούμενη άμμο. Από το «Βαμπίρ και Κανίβαλοι» για την επερχόμενη οικονομική και κοινωνική κρίση λόγω κατάρρευσης του ασφαλιστικού μέχρι το «Ε, Πρόεδρε!» που αποτελεί μία ύστατη προειδοποίηση μεγάλου κινδύνου και λέει σε κάθε ηγέτη με οραματικό οίστρο: «κατέβα από τα σύννεφα και οδήγα να ξεκολλήσουμε από τη λάσπη». Γιαυτό και στο εξώφυλλο ακόμα του βιβλίου που εκδόθηκε πριν τις εκλογές απεικονίζω τον «Πρόεδρο» σαν σχοινοβάτη πάνω στο κενό.

Τι κενό;

Δημοσιονομικό και παραγωγικό. Ίσως και κενό κατανόησης των δραματικών συνθηκών κάτω από τις οποίες θα κληθεί να εφαρμόσει το πρόγραμμά του. Συνεπώς επιχείρησα να δώσω τα διανοητικά εργαλεία, την τέχνη και την τεχνική του πολιτικού crisis management κι όχι απλώς μεμονωμένες προτάσεις.


Ο Παπανδρέου πώς τα υποδέχθηκε όλα αυτά;

Υπάρχουν ηγέτες που «μαθαίνουν» υπό τη δύναμη των περιστάσεων κι όχι από βιβλία και αναλύσεις. Πήραν μεγάλες αποφάσεις, εγκατέλειψαν αυταπάτες μόνο όταν εξαναγκάστηκαν από μεγάλους κινδύνους. Ο Ρούσβελτ πρώτος. Ξέρω ότι ο Πρόεδρός μας όταν βρεθεί κολλημένος στον τοίχο παίρνει ανάποδες στροφές και βγάζει ένα «άγριο» Παπανδρεϊκό ένστικτο. Σ’ αυτό ελπίζω τώρα.


Κάποιοι ακόμη και στο ΠΑΣΟΚ διακρίνουν μία ανησυχία μέσα από τις πρωτοβουλίες σας σε σχέση με τον τρόπο διαχείρισης της κρίσης. Τι σας κάνει να ανησυχείτε;

Αν δεν δημιουργήσουμε με ταχύτητα μια «ζώνη ασφαλείας» γύρω από τη χώρα ανά πάσα στιγμή μπορεί να γλιστρήσουμε σε εφιαλτική κρίση στο δανεισμό μας είτε από δικά μας μικρά αλλά θανάσιμα αμαρτήματα είτε ακόμα από μακρινά συμβάντα όπως π.χ. μια κατάρρευση της αγοράς ομολόγων σε μια Βαλτική χώρα. Αν η δυναμική του χρέους σου ξεπερνά πάνω από ένα κρίσιμο κατώφλι τη δυναμική της ανάπτυξής σου είσαι σε ζώνη υψηλού κινδύνου ιδιαίτερα αν σκάσει και η τρίτη στη σειρά παγκόσμια φούσκα, αυτή του δημόσιου χρέους. Η άποψή μου ήταν από την αρχή ότι εκεί, στα ομόλογα, θα παιχτεί η τελευταία πράξη του δράματος της μεγάλης κρίσης του καπιταλισμού. Από κει έρχεται το επόμενο τσουνάμι.


Αυτά δεν τα ήξερε έγκαιρα το πολιτικό μας σύστημα;

Η κυβέρνηση της ΝΔ εγκλημάτησε σε βάρος της χώρας και ευτυχώς που δεν ζει ο παππούς του αντιπροέδρου μας. Όμως υπήρχαν θεμελιώδεις αυταπάτες σ΄όλο το πολιτικό σύστημα. Μια απεριόριστη πίστη στο θαύμα του “γάμου της Κανά”. Τη νεοφιλελεύθερη αυταπάτη ότι μπορεί από ένα ευρώ να βγάζεις με χρηματοοικονομική αλχημεία δάνεια 40 και 100 ευρώ υποκατέστησε μια σχολική νέο-κεϋνσιανή αυταπάτη, δεξιά και αριστερά, ότι μπορεί να δανείζεται απεριόριστα το κράτος και κάθε ευρώ που δαπανά να πολλαπλασιάζεται σε τρία και πέντε ευρώ. Όμως ο πολλαπλασιαστής πάνω από ένα κατώφλι γίνεται από θετικός αρνητικός, κτυπάς κόκκινο και τα ασφάλιστρα κινδύνου και οι εισαγωγές πνίγουν την ανάπτυξή σου όπως συμβαίνει σε μας. Ωραίες ζωγραφιές – μπλε, πράσινες, κόκκινες - πάνω σε μία φούσκα του χρέους έτοιμη να εκραγεί από στιγμή σε στιγμή.


Πώς σάς φάνηκαν τα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός; Θα προτιμούσατε να είναι σε πιο αυστηρή ή σε πιο ήπια κατεύθυνση;

Καλά, αλλά θα ήταν ίσως καλύτερα αν γίνονταν αποφάσεις πριν δυο μήνες, αν ήταν πιο συγκεκριμένα, αν υπήρχε διακριτό μείγμα των μέτρων άμεσης απόδοσης και μεσο-μακροπρόθεσμης, αν ενεργοποιούν άμεσα τις κρυφές εφεδρείες πλούτου της χώρας, αν… Αυτά όμως είμαι βέβαιος ότι θα γίνουν. Στις «Εκατό Ημέρες» εν μέσω μεγάλης καταιγίδας όταν έχεις απότομη επιτάχυνση του χρόνου αναγκάζεσαι να ενεργείς με την «πολεμική» μέθοδο: «Γεμίστε! Στοχεύστε! Πυρ!». Χρήσιμη βέβαια είναι και η τέχνη της επιβράδυνσης σε θέματα που πας για «μαλλί και βγαίνεις κουρεμένος».


Προσφάτως διατυπώσατε μία πρόταση για κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Τι αντιδράσεις εισπράξετε;

Όχι, προς Θεού, «Εθνικής Ενότητας». Μόλις ξέσπασε η κρίση και στο «Ε, Πρόεδρε!» και προεκλογικά στα ΝΕΑ τόνιζα ότι η αυτοδύναμη κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ πρέπει ντε φάκτο να είναι «κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης» στα πολιτικά αντανακλαστικά της, στην αίσθηση του επείγοντος, στον συναγερμό των κοινωνικών και παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, στο ριζοσπαστισμό και την ταχύτητα των κινήσεών της. Γι’ αυτό μίλησα για νέο 1909. Το αν στη σύνθεσή της θα υπήρχαν ή όχι και ένα – δύο πρόσωπα ευρύτερης εμπιστοσύνης, στη βάση έστω περιορισμένης ατζέντας συνεργασίας, είναι θέμα επιλογών και δυνατοτήτων. Η καλύτερη κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης ήταν η πρώτη μετά την «επανάσταση» του 1909 κυβέρνηση Βενιζέλου που στηρίχθηκε στην αυτοδύναμη πλειοψηφία των Φιλελευθέρων αλλά όπως όλες οι κυβερνήσεις Βενιζέλου είχε στη σύνθεσή της ό,τι καλύτερο διέθετε η χώρα.


Θεωρείτε ότι το οικονομικό επιτελείο χρειάζεται περισσότερη τόλμη;

Το «επιτελείο» γενικά κατά την ταπεινή μου γνώμη έκανε ένα-δυο χρόνια πριν τις εκλογές μια ατελή ανάγνωση του βάθους και της “γεωμετρίας” της κρίσης και δεν προετοίμασε με την απαιτούμενη επάρκεια, προγραμματικά και ψυχολογικά, το κόμμα και την κοινωνική του βάση ενόψει των επερχόμενων κινδύνων. Έτσι οι σύντροφοί μας στη βάση έκπληκτοι βλέπουν σήμερα τον κόσμο αναποδογυρισμένο, να περπατά με το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω. Αλλά αυτά δεν έχουν πια σημασία. Σήμερα ο υπουργός Οικονομικών που είναι στην πρώτη γραμμή του πυρός έχει τη γνώση και τη θέληση να ανταποκριθεί και πρέπει να στηριχθεί ολόψυχα χωρίς αμφισημίες και διαγκωνισμούς από το σύνολο της κυβέρνησης και το μέγιστο δυνατό φάσμα των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Ο ίδιος πρέπει να ενισχύσει τα πολιτικά του guts έναντι όλων και όπως συμβαίνει και με άλλους συνεργάτες του Πρωθυπουργού που έγιναν Υπουργοί να συνειδητοποιήσουν ότι ασκούν ηγετική λειτουργία στην πιο δύσκολη στιγμή από την μεταπολίτευση και δεν είναι υφιστάμενοι υψηλού επιπέδου.


Η Λούκα;

Έχει και την επιστημονική κατάρτιση και το ήθος αλλά πρέπει να υποβάλει τις σκέψεις της, όπως όλοι μας, στον έλεγχο του Νόμου τον Ακούσιων Συνεπειών της πολιτικής και να δείξει μεγαλύτερη προτίμηση, όσο τουλάχιστον είμαστε στο επίκεντρο του τυφώνα, στην πιο απλή και γρήγορη παρέμβαση για την ενίσχυση της αγοράς δίχως να χάνεται χρόνος με την προσμονή ενδιάμεσων πολύπλοκων μηχανισμών ίσως αμφίβολης απόδοσης.

Η συνέντευξη στην ιστοσελίδα των ΝΕΩΝ

Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2009

Εθνικό ομόλογο σωτηρίας

Η έκδοση εθνικού ομολόγου μπορεί ανάλογα με τη συγκυρία να προσελκύσει το ευρύ εγχώριο αποταμιευτικό κοινό και να ανακουφίσει σ' ένα βαθμό το δανεισμό της χώρας από τις πιέσεις των διεθνών αγορών υπό ορισμένες αυστηρές προϋποθέσεις, όπως:

• να αποτελεί πράγματι φθηνότερη μορφή δανεισμού με επιτόκιο κατώτερο των αγορών • να προβλέπεται μείωση των αντιπαραγωγικών δημοσίων δαπανών ή αύξηση των εσόδων του προϋπολογισμού ίση με το ετήσιο κόστος αποπληρωμής αυτού του δανείου, ώστε να μην οδηγεί σε νέα κλιμάκωση του δημόσιου χρέους το οποίο, έτσι κι αλλιώς, είναι σε ευρώ • να απαλλάσσεται ο ατομικός αγοραστής του ομολόγου από την υποχρέωση του "πόθεν έσχες" μέχρι την ονομαστική αξία του ομολόγου (10 ή 15 χιλιάδες ευρώ), ώστε να αποκλειστούν "ηθικοί κίνδυνοι" • να φορολογούνται οι τόκοι με το 10% των τραπεζικών καταθέσεων • να τοποθετούνται τα δανειακά κεφάλαια σε δυναμικούς ανερχόμενους τομείς που αυξάνουν την παραγωγικότητα, ενισχύουν την παραγωγική βάση και μειώνουν το δραματικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Το εθνικό ομόλογο σωτηρίας μπορεί να συμβάλει στα πλαίσια του πατριωτικού συναγερμού όλων των κοινωνικών, δημιουργικών και παραγωγικών δυνάμεων της Ελλάδας για τη σωτηρία της χώρας με ριζικές αλλαγές και τη σταδιακή κάλυψη του απειλητικού δημοσιονομικού και παραγωγικού κενού της.

Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009

To "Ε, Πρόεδρε!" στη Θεσσαλονίκη

Tο βιβλιοπωλείο IANOS και οι EKΔOΣEIΣ KAΣTANIΩTH
σας προσκαλούν σε μια συζήτηση με τον MIMH ANΔPOYΛAKH με αφορμή το νέο βιβλίο του
 
E, ΠPOEΔPE!
 
την Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009 στις 8 μ.μ.στο χώρο του βιβλιοπωλείου.
 
Για το βιβλίο θα μιλήσουν η EYA KAΪΛH, βουλευτής ΠAΣOK A΄ Θεσσαλονίκης,
και ο συγγραφέας. Συντονίζει ο TPAΪANOΣ XATZHΔHMHTPIOY, διευθυντής της εφημερίδας Aγγελιοφόρος
 
BIBΛIOΠΩΛEIO IANOS, Aριστοτέλους 7, Θεσσαλονίκη | Tηλ. 2310-276.447

Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2009

Στο ραδιόφωνο της ΝΕΤ


Αύριο θα είναι αργά

“Μη ρωτάς πότε έρχεται η Ημέρα Κρίσεως. Έρχεται κάθε μέρα”. Αυτή την ευαγγελική ρήση χρησιμοποίησε το Ε, Πρόεδρε! για να προειδοποιήσει ενώπιον επερχόμενου κινδύνου από τον ενδεχόμενο καταστροφικό συγχρονισμό όλων των δαιμόνων της ελληνικής οικονομίας: βαθιά ύφεση σε συνθήκες παραγωγικού κενού* γλίστρημα ανά πάσα στιγμή σε κρίση του δημόσιου χρέους* χρεοκοπία ασφαλιστικού συστήματος πριν ακόμη την πλήρη δημογραφική ανατροπή* απρόθυμη Γερμανία και ευρωζώνη να αναλάβει με συγκεκριμένο σχέδιο τη διάσωσή μας. Ίλιγγος σε διπλό κενό: δημοσιονομικό και παραγωγικό.

Ο χρόνος αποκτά επιτάχυνση. Οι αγορές που με πανικό αναζητούν το “μετά το Ντουμπάι ποιος;” στρέφονται σε κείνες τις χώρες της περιφέρειας της Ευρώπης που βρίσκονται στο κόκκινο. Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία κατά σειρά κινδύνου στην ευρωζώνη και εκτός στις Βουλγαρία, Ουγγαρία και τις Βαλτικές χώρες. Αυξάνουν το ασφάλιστρο κινδύνου έναντι ρίσκου υποτιθέμενης χρεοκοπίας. Η λεγόμενη “κερδοσκοπική επίθεση” (για να γλυκάνουμε το χάπι) οφείλεται αντικειμενικά στο γεγονός ότι η δυναμική του χρέους μας ξεπερνά επικίνδυνα τη δυναμική της ανάπτυξής μας τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα θα κινδυνεύσει περισσότερο από την τρίτη φάση, την τελική πράξη του δράματος της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού που θα παιχτεί στα θεωρούμενα risk free ομόλογα. Τα κράτη μπορούν να αντιμετωπίσουν μια κρίση ετοιμάζοντας την επόμενη. Για να αντιμετωπίσουν την πρώτη φούσκα – βουτιά, των χρηματιστηρίων, μείωσαν τα επιτόκια και με την πλημμυρίδα του φθηνού χρήματος δημιούργησαν τη δεύτερη φούσκα, την πιστωτική, που έσκασε συμπαρασύροντας στη βουτιά μαζί της την παγκόσμια οικονομία. Για να την αντιμετωπίσουν δημιούργησαν τη φούσκα του δημόσιου χρέους, τη φούσκα των ομολόγων που το σκάσιμο της θα αποδειχθεί επικίνδυνο για ορισμένες χώρες στη ζώνη υψηλού κινδύνου όπως η Ελλάδα. Μετά τους χαζοχαρούμενους νεοφιλελεύθερους πλάκωσαν οι χαζοχαρούμενοι νεοκεϋνσιανοί που θα έκαναν τον μακαρίτη να τραβά τα μαλλιά του. Μετά τη νεοφιλελεύθερη αυταπάτη ότι μπορούμε από ένα ευρώ να βγάλουμε δάνεια 60 ακόμα και 100 ευρώ, διαψεύδεται η αφελής σχολική νεοκεϋνσιανή αυταπάτη ότι μπορούμε να δανειζόμαστε απεριόριστα και το κάθε ευρώ που ξοδεύουμε να πολλαπλασιάζεται σε 2, 3, ακόμα και 5 ευρώ. Ο πολλαπλασιαστής όμως μπορεί να γίνει αρνητικός αν περάσεις ένα κρίσιμο κατώφλι.

“Τι να κάνουμε;” είναι το ερώτημα - πεμπτουσία της πολιτικής. Πρώτη προτεραιότητα είναι να κρατήσουμε το κεφάλι έξω από το νερό, φωνάζω εδώ και καιρό. Η κυβέρνηση πρέπει να αποκτήσει αντανακλαστικά κυβέρνησης έκτακτης εθνικής ανάγκης. Άμεση “απαγόρευση” των ιερών λέξεων “διάλογος”, “διαβούλευση”, “διαδικασίες”, “δια”, “δια” και αντικατάστασή τους από τις λέξεις: “απόφαση, απόφαση, απόφαση!” και “δράση, δράση, δράση!”. Τι να τον κάνεις ένα διάλογο αν πτωχεύσεις πριν τη λήξη του; Χρόνος δεν υπάρχει. Ή τώρα ο Πρωθυπουργός, η κυβέρνηση με τη στήριξη ενός πλατιού φάσματος κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων δημιουργεί εθνική αίσθηση του επείγοντος, προκαλεί συναγερμό των δημιουργικών δυνάμεων της χώρας και εξαγγέλλει μέτρα που δημιουργούν εμπιστοσύνη στην κοινωνία, την οικονομία, την Ευρώπη και τις αγορές ή αύριο οι λύσεις θα επιβληθούν από τις αγορές με άδικο και πιο επώδυνο τρόπο σε συνθήκες ταπεινωτικές για τους Έλληνες. Ή τώρα από την ελληνική κυβέρνηση ή αύριο από τον διεθνή επόπτη διαχειριστή της ημιπτώχευσής μας! Η Νέα Δημοκρατία που η κυβέρνησή της επέδειξε εγκληματική αδράνεια πρέπει χωρίς φιοριτούρες να συμπαρασταθεί.

Αύριο θα είναι αργά. Οι δυνάμεις της χαζοχαρούμενης αμεριμνησίας θα οδηγήσουν την Ελλάδα στην άτυπη ή και τυπική χρεοκοπία. Κυβέρνηση Έκτακτης Εθνικής Ανάγκης σημαίνει πάνω απ' όλα επείγουσα δράση να αποφύγουμε το χειρότερο σενάριο, να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις για το καλύτερο. Κυβέρνηση εθνικής ανάγκης δεν σημαίνει να ενώσουμε τα αποφάγια του πολιτικού συστήματος σε μια “οικουμενική” της αδράνειας και της αποτυχίας.

Αρχικη δημoσιευση στο protagon.gr

Στον Αθηνα 984


Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2009

«Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται»

Όταν ένα βιβλίο εκδοθεί φεύγει από τη δικαιοδοσία  του συγγραφέα του, κάνει το δικό του ταξίδι, κάθε αναγνώστης γίνεται  αναγνώστης του εαυτού του, προσθέτει  τη δική του σκέψη και ερμηνεία, κυριολεκτικά το ξαναγράφει. Αν είναι πεινασμένος ονειρεύεται καρβέλια και αυτό μου θύμισε χθες βράδυ βουλευτής της Ν.Δ. στην T.V. που παρερμήνευσε ωμά τη γενική ιδέα της "κυβέρνησης έκτακτης εθνικής ανάγκης" και του "νέου 1909" από το "Ε, Πρόεδρε!" ως πρόταση "συγκυβέρνησης" ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ.!


Σε ασυνήθιστη κατάσταση  μεγάλων οικονομικών κρίσεων, πολεμικών  περιπετειών ή κατακλυσμιαίων φυσικών  καταστροφών έχουμε αναλύσει ότι χρειάζεται ασυνήθιστη "κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης" με κύρια χαρακτηριστικά: αίσθηση επείγοντος˙ άμεση δράση για να αποφύγουμε το χειρότερο σενάριο, όχι να πετύχει το καλύτερο εφικτό˙ πατριωτικός συναγερμός για τη σωτηρία της χώρας με ριζικές αλλαγές που δεν έγιναν στους καλούς καιρούς˙ ικανότητα να κατακτά την ευρύτερη δυνατή κοινωνική συναίνεση και κινητοποίηση˙ ριζοσπαστισμό στο θεσμικό επίπεδο για την αναμόρφωση ή και ανατροπή του πολιτικού σκηνικού. Αυτή η κυβέρνηση μπορεί να στηρίζεται στην αυτοδύναμη πλειοψηφία ενός κόμματος με ή χωρίς τη συμμετοχή και προσώπων ευρύτερης εμπιστοσύνης στη σύνθεσή της. Η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου που προέκυψε από το επαναστατικό 1909 και του Άτλυ των Εργατικών στη Βρετανία μετά τον πόλεμο είναι λαμπρά παραδείγματα κυβερνήσεων έκτακτης εθνικής ανάγκης. Μπορεί όμως να είναι κυβέρνηση προγραμματικών συγκλίσεων με ευρύτερη ή περιορισμένη ατζέντα. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες ειδικά από τις παραδόσεις κάθε χώρας.


Η κυβέρνηση Παπανδρέου εν μέσω κρίσης πρέπει ντε φάκτο να λειτουργήσει με αντανακλαστικά κυβέρνησης έκτακτης εθνικής ανάγκης και  να πετύχει τη μέγιστη δυνατή συναίνεση στις αναγκαίες αλλαγές και κυρίως στο τρίχρονο πρόγραμμα σταθεροποίησης ενώπιον σοβαρού κινδύνου για την οικονομία της χώρας. Η αυτοδυναμία την προφυλάσσει από φθοροποιές διαπραγματεύσεις δίχως να περιορίζει τα πολιτικά της ανοίγματα. Είναι γνωστό ότι ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ  επιχείρησε να χρησιμοποιήσει στο κυβερνητικό σχήμα και πρόσωπα ευρύτερης εμπιστοσύνης όπως ο Λουκάς Παπαδήμος της ΕΚΤ και μια προσωπικότητα από τον οικολογικό χώρο. Προσωπικά είχα ευχηθεί προεκλογικά να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ώστε ένα πρόσωπο της “άλλης αριστεράς” να αναλάβει υπουργικό χαρτοφυλάκιο σχετικό με τους θεσμούς, τη διαφάνεια, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, την αντιμετώπιση της διαφθοράς στη βάση έστω περιορισμένης ατζέντας συνεργασίας. Αυτό δεν έγινε δυνατό αλλά πρέπει να παραμένουμε ανοιχτοί σε κάθε ιδέα που μπορεί στο άμεσο μέλλον να ενισχύσει την πολιτική και κοινωνική στήριξη της κυβέρνησης. Η αποτροπή του κινδύνου ημιπτώχευσης της χώρας αποτελεί ένα σημαντικό ατού στα χέρια του Πρωθυπουργού για να ριζοσπαστικοποιήσει και να κάνει πιο αποτελεσματικές τις κινήσεις της κυβέρνησης. Σ' αυτήν την υπόθεση τα πολιτικά αντανακλαστικά της κυβέρνησης είναι πολύ πιο σημαντικά από τη σύνθεση ή την ενδεχόμενη ανασύνθεσή της.

Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2009

Τελικά...

...για να 'υπάρχεις΄ δεν αρκεί να έχεις γράψει ένα βιβλίο 250 σελίδων, πρέπει να γίνεις και πρωτοσέλιδο. Παραθέτω λοιπόν παρακάτω την αυθεντική μου σκέψη, όπως αυτή υπάρχει στο "Ε, Πρόεδρε", στο κεφάλαιο για την Κυβέρνηση Εθνικής Ανάγκης (σ. 87 & 88).


Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2009

Συνέντευξη στη Real News

60 ημέρες μετά τις εκλογές υπάρχει κάτι στη λειτουργία της κυβέρνησης που σας έχει εκπλήξει και είναι έξω από τα όρια των προβλέψεων του «Ε, Πρόεδρε!»


Όχι, προς το παρόν τα πάντα ακόμη και οι λεγόμενες αρρυθμίες υπάρχουν σαν ενδεχόμενα. Το «Ε, Πρόεδρε!» καλύπτει σεναριακά το 80% των πιθανών συμβάντων και μας προετοιμάζει διανοητικά και πολιτικά να κεφαλαιοποιήσουμε το 20% του ενδεχόμενου απρόβλεπτου ή της άγριας αβεβαιότητας.


Μήπως τα απρόβλεπτα "Ίμια" του Παπανδρέου βρίσκονται στην οικονομία; Κάποιοι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση ίσως έχασε το μομέντουμ στην οικονομία.


Χάθηκε μάλλον ακόμα μια αυταπάτη στο πολιτικό σύστημα για τον Γάμο της Κανά. Μετά τη νεοφιλελεύθερη αυταπάτη ότι μπορείς απεριόριστα από ένα ευρώ να βγάλεις δάνεια 60 και 100 ευρώ χάνεται κι μια αφελής νεοκεϋνιασιανή αυταπάτη ότι το κράτος μπορεί απεριόριστα να δανείζεται και το κάθε ευρώ που δαπανά να γίνεται 2, 3 και 5 ευρώ. Όμως ο θετικός πολλαπλασιαστής μπορεί να γίνει αρνητικός αν περάσεις ένα κρίσιμο κατώφλι. Αν το πρόσθετο ευρώ που ξοδεύεις αυξάνει επικίνδυνα το ασφάλιστρο κινδύνου στο δανεισμό σου, αν τροφοδοτεί τις εισαγωγές, αν το αφαιρείς από το δανεισμό των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών όπως συμβαίνει, αν πηγαίνει σε αντιπαραγωγικές δαπάνες του Δημοσίου αρνητικής απόδοσης, αν αυξάνει τη δυσπιστία των αγορών για τη δυνατότητά σου να ξεπληρώσεις τα χρέη σου, τότε περνάς στη ζώνη υψηλού κινδύνου, όπως εμείς. Όλα αυτά ήταν απολύτως προβλέψιμα εδώ και ένα χρόνο για όσους δεν στρουθοκαμηλίζουν.


Τελικά μας κυβερνούν ο Τρισέ και ο Αλμούνια;


Αν είσαι υπερχρεωμένος στο κόκκινο χάνεις την εθνική σου αξιοπρέπεια έναντι των δανειστών σου. Ακόμη κι ο Ομπάμα έχασε τη φωνή του απέναντι στους Κινέζους δανειστές της Αμερικής. Εκεί που φτάσαμε εμείς, ακόμα και ο Αλμούνια αποτελεί μία ύστατη άμυνά μας για να μη μας «κυβερνήσει» ο κερδοσκοπικός στρόβιλος των αγορών.


Αλήθεια, αυτή την κόντρα Παπακωνσταντίνου – Παπουτσή, πώς την κρίνετε; Τι επιπτώσεις θα έχει για το μέλλον;


Στο «Ε, Πρόεδρε!» περιγράφονται οι συνέπειες των πρώιμων αντιθέσεων στο επιτελείο του «Προέδρου» εν μέσω κρίσης.


Προεκλογικά – και μέσω του «Ε, Πρόεδρε!» είχατε ταχθεί υπέρ μίας νέας κυβέρνησης έκτακτης ανάγκης; Χρειαζόταν όντως μία τέτοια κυβέρνηση η χώρα;


Αν υπάρχει κατάσταση έκτακτης ανάγκης χρειάζονταν αντίστοιχη κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης στη σύνθεσή της, τις κοινωνικές και πολιτικές της βάσεις, την αίσθηση του επείγοντος, τις προτεραιότητές της, τα αντανακλαστικά της, το ριζοσπαστισμό της. Ασφαλώς με ραχοκοκαλιά τη σίγουρη πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ. Αυτό ήταν το νέο 1909 για τη σωτηρία της χώρας με ριζικές αλλαγές ενώπιον του επερχόμενου κινδύνου μιας ημι-πτώχευσης.


Μήπως πρέπει σε αυτή την κατεύθυνση να κάνει ο κ. Παπανδρέου ανασχηματισμό;


Είμαι κατά των συχνών ανασχηματισμών αλλά τίποτε δεν αποκλείει η κυβέρνηση υπό την πίεση των αναγκών να αυτο-μετεξελίσσεται σε κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης και ενδεχόμενα να δοθούν και υπουργικά χαρτοφυλάκια σε πρόσωπα ευρύτερης εμπιστοσύνης πάνω σε μια ελάχιστη ή και μονοθεματική ατζέντα συνεργασίας.


Στην οικονομία πώς πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να κινηθεί η κυβέρνηση;


Όταν έχεις διπλό έλλειμμα, διπλό κενό, δημοσιονομικό και παραγωγικό, πρέπει να φροντίσεις σε τακτό χρονικό ορίζοντα η δυναμική της ανάπτυξης να γίνει υπέρτερη της δυναμικής των επιτοκίων και του χρέους. Τότε σίγουρα αποφεύγεις το χειρότερο σενάριο και με το κάθε ευρώ που εξοικονομείς δίνεις 60 λεπτά στην υπάρχουσα κοινωνική και παραγωγική διάταξη και τα 40 τα επανατοποθετείς σε δυναμικούς ανερχόμενους κλάδους για να κερδίσεις τη μάχη της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Δύσκολη εξίσωση. Υποτίμηση του νομίσματος δεν μπορείς να κάνεις, ούτε έχεις τη μηχανή που κόβει το χρήμα, όπως οι Αμερικανοί, ώστε ο πληθωρισμός να "φάει" το χρέος σου.


Μήπως τελικά η κυβέρνηση πρέπει να παραδεχθεί ότι όλες οι προεκλογικές υποσχέσεις της δεν μπορεί να τηρηθούν;


Το ΠΑΣΟΚ δεν υποσχέθηκε παράλογες παροχές. Ωστόσο ορισμένα στελέχη του κυρίως για λόγους εκλογικής αυτοπροώθησης τροφοδοτούσαν με διαρροές τον Τύπο, εξωπραγματικές προσδοκίες στη συγκεκριμένη κατάσταση για διώξιμο των Κινέζων, για άμεση επαναγορά από το κράτος της Ολυμπιακής, του ΟΤΕ, της Εθνικής, για νέους οργανισμούς ανασυγκρότησης, για κρατικές υπερτράπεζες που θα επέβαλαν διοικητικά τα επιτόκια και πολλά άλλα ενώ δεν υπήρχε ούτε σάλιο και έπρεπε να δανειστούμε ακόμα και για τις συντάξεις. Αυτά δημιούργησαν μετεκλογικά κάποιο πρόβλημα εμπιστοσύνης στην κοινωνική μας βάση.


Υπάρχει πρόβλημα ισχυρού πολιτικού κέντρου σήμερα στο ΠΑΣΟΚ;


Επειδή κερδίσαμε τις εκλογές το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να μπει στην παρανομία ή να γίνει βοηθητικός βραχίονας της κυβέρνησης. Πρέπει να υπάρχουν πολιτικές λειτουργίες ώστε το ΠΑΣΟΚ να συμβάλλει στην παραγωγή της πολιτικής και στην «κοινωνικοποίησή» της, στις κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες, στην κατάκτηση της ηθικοπολιτικής ηγεμονίας, στη στήριξη και τον έλεγχο της κυβέρνησης στη βάση φυσικά του διαχωρισμού κόμματος – κράτους.


Πώς σας φαίνεται το δίδυμο που υπάρχει παρά τω Πρωθυπουργώ Πάγκαλος – Παμπούκης; Μπορεί ο Παμπούκης να είναι ο «Λιβάνης του Γιώργου»; Πώς αξιολογείτε τη θέση Αντιπροέδρου;


Ο Λιβάνης δεν ήταν υπουργός. Πρέπει στην πράξη να γίνει λειτουργική αυτή η χωροθέτηση. Πάντως ο πρωθυπουργικός θεσμός πρέπει να ενισχυθεί με μια μικρή ευέλικτη μονάδα στρατηγικού σχεδιασμού και μια μονάδα ελέγχου αποτελεσμάτων των Υπουργείων πάνω στις καθορισμένες προτεραιότητες και στους μετρήσιμους στόχους. Ο αντιπρόεδρος θα μπορούσε να αναλάβει αυτόν το δύσκολο ρόλο.


Γράφεις στο βιβλίο σου πως ο κακοήθης τύπος Αυλής είναι πολύ γνωστός στην ιστορία, ακόμα και στις βιογραφίες μεγάλων ανδρών. Πιστεύετε ότι ο Γιώργος κινδυνεύει από Αυλή;


Κάθε ηγέτης ακόμα και ο πιο υποψιασμένος σ'αυτό το ζήτημα όπως ο Γιώργος πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση ώστε στο "περιβάλλον" του να μην υπάρχει ανταγωνισμός για το αυτί του Προέδρου και για τη νομή της εξουσίας.


Τις επιλογές μέσω βιογραφικών πώς τις κρίνετε;


Στην πολιτική υπάρχει, όπως αναλύω στο βιβλίο μου, ο Νόμος των Ακούσιων Συνεπειών. Σπέρνεις σιτάρι, φυτρώνει κριθάρι. Αυτό συμβαίνει και με την ανοιχτή διαδικασία επιλογής προσώπων στις θέσεις ευθύνης. Είναι ωραία ιδέα αλλά εν μέσω έκτακτης κατάστασης στην οικονομία δεν καθυστερείς 50 μέρες να βάλεις Γραμματέα στο φορολογικό και τελωνειακό μηχανισμό.


Η εκλογή του κ. Σαμαρά τι σηματοδοτεί;


Όταν μια παράταξη αισθάνεται ότι απειλείται διαμορφώνεται μια ισχυρή ανάγκη για ταυτότητα. Να επαναπροσδιορίσει δηλαδή το "από πού ερχόμαστε, ποιοι είμαστε, τι θέλουμε". Η εκλογική στόχευση έπεται. Ας μην προεξοφλούμε ποιο άξονα ανασυγκρότησης θα επιλέξει η νέα ηγεσία της συντηρητικής παράταξης.


Την τακτική του ΚΚΕ έναντι της κυβέρνησης Παπανδρέου πώς την κρίνετε;


Ας πάρω το ασφαλιστικό. Ένα κομμουνιστικό κόμμα δε μπορεί: Πρώτο, να μένει αδιάφορο στην ενδεχόμενη κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος. Δεύτερο, να ανέχεται να πέφτουν δυσβάσταχτες υποχρεώσεις στις ερχόμενες γενιές. Τρίτο, να υπάρχουν ισχυρά αντικίνητρα στην ασφάλιση που ευνοούν τη "μαύρη εργασία". Τέταρτο, να αποδέχεται ένα στάτους-κβό που για ίσες εισφορές και ίσα χρόνια ασφάλισης δίνει παράλογα άνισες συντάξεις και μάλιστα με την άνιση διανομή του χρήματος των φορολογουμένων.


Ο Αλ. Αλαβάνος δείχνει να επιδιώκει την επιστροφή του...Τον Αλ. Τσίπρα πώς τον κρίνετε;


Τι να σου πω; Αδυνατώ να κατανοήσω τη βάση αυτών των διαχωρισμών. Τους αγαπώ και τους σέβομαι εξίσου και ελπίζω να επιστρέψουν στις καινοτομίες και τον ριζοσπαστισμό των δομικών μεταρρυθμίσεων και των προγραμματικών συγκλίσεων που έδιναν νόημα στην ύπαρξη μιας ανανεωτικής αριστεράς στην Ελλάδα.

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009

Ένα ευχαριστώ...

Να ευχαριστήσω όλους και όλες για την ανταπόκριση στη χθεσινή βραδιά για το "Ε, Πρόεδρε!". Μερικές φωτογραφίες εδώ, και στο Flickr. Επίσης ένα μικρό, πρόχειρο, βιντεάκι με τις ομιλίες της εκδήλωσης στο http://mimisandroulakis.blip.tv/