{Συνέντευξη στον Αγγελιοφόρο της Κυριακής - 4/3/12}
Κύριε Ανδρουλάκη, μετά την αποτροπή του κινδύνου -άμεσα τουλάχιστον της χρεωκοπίας της χώρας- ζητάτε μετ’ επιτάσεως την κατάρτιση ενός εθνικού σχεδίου για την ανάπτυξη και προτείνετε ένα μοντέλο εφαρμογής του με ευρεία συναίνεση που ουσιαστικά παραπέμπει σε δομική αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του πολιτικού συστήματος. Πιστεύετε πραγματικά ότι είναι εφικτό να συναινέσουν οι πολιτικές δυνάμεις προ των πυλών εθνικών εκλογών;
Η πολιτική συναίνεση είναι εφικτή, είναι αναγκαία αλλά όχι και ικανή συνθήκη. Χρειάζεται ο νέος κοινωνικός ριζοσπαστισμός της Ελλάδας των παραγωγών, των καινοτόμων, των δημιουργών, της Ελλάδας των νέων “Αργοναυτών”, της παραγωγικής γνώσης. Ο νέος πατριωτισμός του Made in Greece, ο παραγωγικός πατριωτισμός ενός νέου αναπτυξιακού προτύπου που μπορεί να δημιουργήσει 500.000 νέες θέσεις εργασίας, να αυξήσει 25-30% την παραγωγικότητα της εργασίας, να φέρει την Ελλάδα στην 30η θέση ανταγωνιστικότητας σε δέκα χρόνια. Είναι ρεαλιστικό αυτό το άλμα;
Ναι, αν σταματήσουμε τον επιτάφιο θρήνο, αν το πάρουμε οριστικά απόφαση ότι το κατακτημένο προ κρίσης επίπεδο της ζωής μας, η δημόσια και η ιδιωτική κατανάλωση, οι συσσωρευμένες (ακάλυπτες) υποχρεώσεις της κοινωνίας προς τους συνταξιούχους και τη νέα γενιά δεν μπορούν να υποστηριχτούν από την υπάρχουσα παραγωγική βάση και το δημογραφικό προφίλ μιας χώρας που γερνά. Η φούσκα δεν είναι βιώσιμη.
Οπότε;
‘Η θα φτωχύνουμε ακόμη 25-30% με το ευρώ μέσω “εσωτερικής υποτίμησης”, 60-70% με μια διαρκώς υποτιμούμενη δραχμή, για να μην αγοράζουμε ξένα προϊόντα και να ισοσκελίσουμε το ισοζύγιο πληρωμών μας, κάτι επικίνδυνο και καταστροφικό ή σταδιακά θα διευρύνουμε την παραγωγική εξαγωγική μας βάση. Τρίτη λύση δεν υπάρχει, έστω κι αν μας χαρίσουν στο 100% τα χρέη μας.
Κατά τη γνώμη σας το δεύτερο μνημόνιο ήταν ένα αναγκαίο κακό ή υπήρχαν κι άλλα περιθώρια διαπραγματεύσεων;
Είχα προειδοποιήσει προεκλογικά (Ε, Πρόεδρε!) ότι θα χρειαστεί δυστυχώς να “σωθούμε” με Λάθος Χάρτη της Ευρωζώνης. Πρώτη φορά όμως υπάρχει κάτι χειροπιαστό, δραστικό: η σημαντική διαγραφή και αναδιάρθρωση του χρέους. Αν η Βουλή των Ελλήνων έλεγε όχι, αν επέλεγε τη λυτρωτική αυτοκτονία, η Ελλάδα θα έπεφτε στη δίνη μιας χαοτικής χρεωκοπίας. Ωστόσο πρέπει άμεσα να κτίσουμε κατάλληλες συμμαχίες ώστε στο σωστό χρόνο να αντιστρέψουμε τον “εκβιασμό”, να εξασφαλίσουμε αυτό που απουσιάζει. Ένα Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Ανάπτυξης - Ανασυγκρότησης - Κοινωνικής Συνοχής. Το λεγόμενο -κακώς- Ευρωπαϊκό Σχέδιο Μάρσαλ. Μια θετική υπέρβαση της λογικής του Μνημονίου. Έναν νέο ιστορικό συμβιβασμό Βορρά - Νότου που θα θεραπεύσει τις γενετικές ατέλειες του Ευρώ το οποίο μας έκανε επτά χρόνια Γερμανούς, τρία χρόνια Αργεντινούς.
Σε ποια βάση θα συμφωνήσουν οι Γερμανοί;
Εμείς οι Νότιοι θα μειώσουμε τα ελλείμματά μας -το οφείλουμε στα παιδιά μας- θα προωθήσουμε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις κι εσείς οι Βόρειοι θα περιορίσετε τα πλεονάσματά σας επεκτείνοντας τη ζήτηση υπέρ των εργαζομένων σας, θα αυξήσετε τις εισαγωγές σας από το Νότο και θα ανακυκλώσετε εδώ με παραγωγικές επενδύσεις τα πλεονάσματά σας. Κερδίζετε - κερδίζουμε. Αντί μετά δυο χρόνια να χρηματοδοτήσετε ένα Τρίτο Πρόγραμμα Διάσωσης της Ελλάδας τουλάχιστον 50 δις ευρώ, αναπόφευκτο αν συνεχιστεί το σπιράλ ύφεσης - χρέους, καλύτερα εδώ και τώρα να στηρίξετε ένα επενδυτικό μπουμ.
Η ιδέα του ευρωομολόγου της οποίας ήσασταν υπέρμαχος από πολύ νωρίς, θα μπορούσε να ήταν μια λύση;
Μα το κολοσσιαίο μέγεθος της εμπλοκής των εταίρων στην ελληνική διάσωση -480 δις!- δημιουργεί ένα ισχυρό πλέγμα αλληλεξάρτησης ισοδύναμο εγγύησης του χρέους δηλαδή ενός ντε φάκτο ατελούς, ασύμμετρου ευρωομολόγου. Γιατί λοιπόν να μη βγάλουμε ένα κανονικό; Βέβαια ας μην υπάρχουν αυταπάτες. Δεν θα πρόκειται για ένα ειδυλλιακό δωρεάν γεύμα όπως φαντάζονται οι μονίμως αδιάβαστοι. Θα έχει αυστηρές δημοσιονομικές προϋποθέσεις. Ας βγάλουμε, έστω άμεσα, ένα αναπτυξιακό ευρωομόλογο για να στηριχτεί το επενδυτικό μπουμ ενός νέου Μάρσαλ.
Πώς κρίνετε τη στάση των κομμάτων της Αριστεράς; Θα μπορούσαν να επιδείξουν μεγαλύτερη ευελιξία υπό τις παρούσες συνθήκες;
Χαρακτήρισαν “παραμύθι για δράκους” την επερχόμενη κρίση. Και τώρα δίνουν αντικειμενικά μια μάχη οπισθοφυλακών υπέρ μιας μη βιώσιμης διάταξης, ενός status quo σε μια περιοχή της φούσκας της προηγούμενης δεκαετίας. Άλλοι υιοθετούν αντικειμενικά το “όσο χειρότερα τόσο καλύτερα” και κάνουν γενική ζύμωση για έξοδο από την Ευρώπη χωρίς να το πολυπιστεύουν. Άλλοι δηλώνουν υπέρ του Ευρώ αλλά σε μια “άλλη” φανταστική Ευρώπη, σ’ έναν “άλλο” υποθετικό κόσμο μακριά από τις πιθανές εναλλακτικές λύσεις και τα σκληρά διλήμματα της πραγματικής Ευρώπης.
Σε ό,τι αφορά στο ΠΑΣΟΚ, έχετε μιλήσει για ανασύνταξη αλλά και για νέα ιδρυτική πράξη. Τι από τα δύο είναι αναγκαίο;
Και τα δύο. Το ΠΑΣΟΚ σαν ιστορικό ρεύμα πρέπει να υπερβεί τις εσωτερικές του αντινομίες οι οποίες έχουν εκραγεί εν μέσω οικονομικής κατάρρευσης, να υπερβεί θετικά τον εαυτό του, να συναντηθεί με τις δυνάμεις ενός νέου κοινωνικού μεταρρυθμισμού και παραγωγικού ριζοσπαστισμού στην πορεία για μια νέα συνιδρυτική πράξη στην “περιοχή” που ορίζεται συμβατικά μεταξύ Δεξιάς και Κουκουέδικης Αριστεράς. Κυοφορούνται στην κοινωνία οι δυνάμεις ενός νέου κοινωνικού ριζοσπαστισμού διακριτού από τα γνωστά χαρακτηριστικά της πασοκικής και παραδοσιακής αριστεράς της μεταπολίτευσης.
Επιμένετε στην άποψη ότι το ΠΑΣΟΚ θα συναντηθεί με τη Δημοκρατική Αριστερά του Φώτη Κουβέλη;
Και όχι μόνο. Και με τον χώρο του Συνασπισμού. Και πολύ πέρα απ’ όλα αυτά τα σχήματα. Θα ήμουν ευτυχής αν η ΔΗΜ.ΑΡ. διαμόρφωνε μια κρίσιμη μάζα ιδεών - ανθρώπων σαν μεταρρυθμιστική αριστερά των υπαρκτών εναλλακτικών λύσεων. Και θα ήμουν ο πιο δυστυχής αν παγιδεύονταν σ’ έναν αμφίσημο λόγο που λέει στον καθένα ό,τι θέλει να ακούσει, αν παρασυρθεί από τους ανθρώπους του συρμού σε μια παράγωγη δημοσκοπική φούσκα, σε μια εφήμερη σημαία ευκαιρίας.
