{Συνέντευξη του Μίμη Ανδρουλάκη στο Βασίλη Σκουρή για τη Real News}
Αν γράφατε ένα “Ε, Πρόεδρε” για τον Ε. Βενιζέλο τι κυρίως θα του λέγατε;
Σίγουρα στο εξώφυλλο δεν θα έβαζα ένα Πρόεδρο - σχοινοβάτη πάνω από την άβυσσο όπως είχα κάνει για τον Παπανδρέου με το “Ε, Πρόεδρε!” πριν από τις προηγούμενες εκλογές. Στον Βενιζέλο ταιριάζει ένα παλιότερο βιβλίο μου που το είχε υμνήσει ο ίδιος, το “Ζητούνται Αλχημιστές” (2005) μια και πρέπει να μεταστοιχειώσει το κάρβουνο σε πολύτιμο μέταλλο. Να λειτουργήσει σαν τον ηγέτη προπονητή που η ομάδα του χάνει 3-1 στο ημίχρονο και αυτός λέει στους παίκτες “παιδιά μπορούμε να γυρίσουμε το παιχνίδι” κι αυτή του η πίστη να είναι μεταδοτική και να πραγματώνεται.
Αλήθεια, τι σας φοβίζει στον Ε. Βενιζέλο;
Φοβίζουν “φίλους” και αντιπάλους οι ικανότητες και το σαρωτικό του ταπεραμέντο. Ο ίδιος, είχα πει παλιότερα, δεν έχει να φοβηθεί παρά μόνο τον εαυτό του. Ήταν ένας προικισμένος άνθρωπος αλλά του έλειπε η ουλή που σε κάνει σοφότερο, οικείο, συναισθηματικά πλουσιότερο. Φαίνεται πως την απέκτησε. Διέβη και αυτός μια μικρή έρημο. Μπήκε στην πολιτική ως συνταγματολόγος - δικηγόρος υπερασπιζόμενος τις “πολιτείες” άλλων. Τώρα πρέπει ο ίδιος να ιδρύσει μια “δική του πολιτεία” και συνεπώς να ανατρέψει τον καθιερωμένο εαυτό του ώστε να γίνει ο ιδρυτής μιας νέας κατάστασης στον προοδευτικό χώρο. Αντικειμενικά το μπορεί αλλά σαν διευθυντής ορχήστρας.
Ανανέωση ή συνέχεια; Και τι είδους ανανέωση;
Θετική υπέρβαση του ΠΑΣΟΚ που έχει και τη συνέχεια, το φιλτράρισμα των καλύτερων παραδόσεων, και την ασυνέχεια μιας νέας Συνιδρυτικής Πράξης μιας νέας Κεντροαριστερής, μιας Ευρωπαϊκής μεταρρυθμιστικής αριστεράς του 2020. Πρόκειται για μια βαθύτερη κοινωνική διαδικασία που ξεπερνά τις ανακυκλώσεις του υπάρχοντος πολιτικού προσωπικού. Αυτή η ανανέωση απαιτεί τη συνάντηση με τις διάχυτες κινήσεις ενός νέου κοινωνικού μεταρρυθμισμού - ριζοσπαστισμού, διακριτού από τα χαρακτηριστικά της μεταπολιτευτικής αριστεράς, παραδοσιακής και πασοκικής. Η νέα Κεντροαριστερά μπορεί να στηρίξει τον συνταξιούχο ή να κάνει υπερήφανο το δημόσιο υπάλληλο για το λειτούργημα και την αμοιβή του μόνο αν δώσει προβάδισμα στην Ελλάδα των παραγωγών, αν οικοδομήσει μια νέα κοινωνική συμμαχία του κόσμου της εργασίας, της επιστήμης και του πολιτισμού με τις δυνάμεις του παραγωγικού, καινοτόμου, εξωστρεφούς επιχειρείν.
Έχετε πει ότι αυτή είναι η ουσία του ελληνικού ζητήματος ακόμα και αν μας χαρίσουν 100% τα χρέη.
Ακριβώς! Στην Ελλάδα ένας εργαζόμενος που παράγει άμεσα ή έμμεσα κοινωνικό πλούτο στηρίζει 5,5 άλλους ανθρώπους - μη παραγωγικά εργαζόμενους, συνταξιούχους, ανέργους, αέργους και παιδιά. Η αναλογία πρέπει να μικρύνει και αυτός ο ένας, ο ήρωας να αποκτήσει υψηλότερη παραγωγικότητα, να παράγει μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία και να πληρώνεται καλύτερα. Δηλαδή ή θα διευρύνουμε την παραγωγική εξαγωγική βάση της χώρας ή θα φτωχύνουμε απελπιστικά όποιες πολιτικές επιλογές κι αν κάνουμε. Τρίτη λύση δεν υπάρχει. Η φούσκα δεν είναι βιώσιμη.
Από το 2009 προεκλογικά μιλήσατε για κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης. Τέτοια κυβέρνηση και μετά τις εκλογές;
Τότε για να ταρακουνήσω από την αμεριμνησία όλων των κομμάτων ενώπιον της χρεωκοπίας είπα μια υπερβολή: ή βάζετε γρήγορα ζώνη ασφαλείας, κηρύσσετε εθνικό συναγερμό διαφορετικά η επόμενη κυβέρνηση δε θα είναι “ελληνική” ακόμα κι αν στα έδρανά της θα βρίσκονται οι πλέον πατριώτες από τους πατριώτες. Οι δραματικές προειδοποιήσεις μου μιας δεκαετίας πήγαν στον βρόντο και τώρα που με χίλια βάσανα έχει μπει μια “ζώνη ασφαλείας” στη χώρα -σφιχτή, άβολη, αρκετά “γερμανική”- χρειαζόμαστε μια προγραμματική Κυβέρνηση “πολεμικού τύπου” Εθνικής Ανασυγκρότησης, Ανάπτυξης, Απασχόλησης, Κοινωνικής Συνοχής που είναι ρεαλιστικό να δημιουργήσει 500.000 νέες θέσεις εργασίας στην επόμενη δεκαετία σε καθιερωμένους και σε νέους καινοτόμους εξωστρεφείς τομείς, να αυξήσει κατά 20-30% την παραγωγικότητα της εργασίας και να φέρει την ανταγωνιστικότητα στο μέσο επίπεδο της Ευρωζώνης. Κυβέρνηση θετικής υπέρβασης των μνημονίων.
Θα προκύψει από αναστήλωση του δικομματισμού ή διπολισμού; Ή από μια συγκυβέρνηση; Πού κατά τη γνώμη σας πρέπει να προσανατολιστεί ο Ε. Βενιζέλος;
Δεν πρόκειται απλώς για μια ανάκαμψη στα παλιά αναπτυξιακά πρότυπα της φούσκας που ονομάστηκε “Σύγκλιση” αλλά για ένα ιστορικό σχέδιο ανασυγκρότησης του ελληνικού καπιταλισμού που περιορίζει τον παρασιτικό, κρατικοδίαιτο χαρακτήρα του, επεκτείνει τους διεθνούς εμπορεύσιμους τομείς του, μετατοπίζει επαγγέλματα, μισθωτή εργασία και κεφάλαια από φθίνοντες τομείς σε ανερχόμενους δυναμικούς και καθιερώνει ένα νέο δικαιότερο κοινωνικό συμβόλαιο. Μια κυβέρνηση ευρύτερης βάσης με κέντρο βάρους στην κεντροαριστερή - αριστερή περιοχή του πολιτικού φάσματος, ανοιχτή στην εθνική συνεννόηση, μπορεί να υπηρετήσει καλύτερα αυτό το ιστορικό σχέδιο.
Με ποιον πρωθυπουργό;
Αν το ΠΑΣΟΚ είναι πρώτο κόμμα ο Βενιζέλος θα παρουσιάσει στη Βουλή για την ψήφο εμπιστοσύνης μια προγραμματική κυβέρνηση ευρύτερης βάσης υπό τον ίδιο ή με μια άλλη κατάλληλη προσωπικότητα. Αν όχι, ο συσχετισμός των δυνάμεων θα αποφασίσει.
Πώς σχολιάζετε τη δημιουργία νέων κομμάτων;
Θα ήταν θετική αν είναι τέκνα μιας βαθύτερης ανάγκης και κοινωνικής ανακατάταξης κι όχι της ψευδαίσθησης μιας γρήγορης πολιτικής αρπαχτής μέσα στον πυρετό μιας εύλογης αλλά εφήμερης αντιμνημονιακής φούσκας ανάλογης εκείνης του χρηματιστηρίου. Γίνεται απόπειρα να συγκροτηθούν κοινοβουλευτικές ομάδες αντιμνημονιακών(!) κομμάτων με πρόσωπα που εισηγήθηκαν ή στήριξαν με πάθος την προεκλογική και μετεκλογική στρατηγική της κυβέρνησης Παπανδρέου, ψήφισαν Μνημόνιο Ι, Μεσοπρόθεσμο και τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης Παπαδήμου δηλαδή τη θεμελιώδη ουσία του Μνημονίου 2! Τι να πω...
Και η αριστερά;
Ένα ριζικά ανανεωμένο ΠΑΣΟΚ, μια νέα κεντροαριστερά με μια θετική πρόσκληση - πρόκληση θα συμβάλει στην ιστορική αποπαγίδευση της άλλης αριστεράς από την κουλτούρα και τη βολική συνήθεια της μη ανάληψης ευθυνών θα την επαναφέρει στο “τι να κάνουμε;”, στους πιθανούς δρόμους, στις δυνητικές εναλλακτικές λύσεις και θα την αποσπάσει από την πολιτική θεολογία μιας μεταφυσικής απροσδιόριστης “άλλης” πολιτικής, μιας υποθετικής “άλλης” Ευρώπης, σ’ έναν “άλλο” φανταστικό κόσμο.
Και με τους πρωτοκλασάτους; Ανέκαθεν ήταν μια από τις παθογένειες του ΠΑΣΟΚ...
Το ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει να εκφυλιστεί σ’ ένα κόμμα βαρόνων όπως το μεταβενιζελικό κέντρο. Χρειάζονται νέα πρόσωπα, νέα αφήγηση, νέα πρακτική. Μερικοί άξιοι κατά τα άλλα πρωτοκλασάτοι πρέπει να συμφιλιωθούν με τον πολύτιμο ρόλο των “γερουσιαστών” και να αφήσουν ζωτικό χώρο σε ικανά νέα πρόσωπα εντός του ή ευρύτερα από το διάχυτο κοινωνικό προοδευτικό χώρο.
