Τετάρτη 28 Απριλίου 2010

Σημεία από την παρέμβασή μου στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ

Η "μοναξιά της εξουσίας" με τα spreads να παίζουν στις 1,000 μονάδες

Πρόεδρε είπες ότι ένιωσες τη "μοναξιά της εξουσίας". Είναι φορές όμως που η μοναξιά αυτή μπορεί να γίνει παραγωγική. Ο ηγέτης σε κρίσιμες στιγμές πρέπει 'μόνος', αποδεσμευμένος από παλιές εξαρτήσεις, από παλιές παρέες, να διαβεί την 'έρημο΄, για να συλλάβει τη δημιουργία μιας ριζικά νέας κατάστασης.

Ο ανασχηματισμός και η Κυβέρνηση Εθνικής Ανάγκης

Ριζική βελτίωση της απόδοσης της κυβέρνησης δεν σημαίνει να "κάψει το λάδι της" με πρόχειρους, εύκολους ανασχηματισμούς ανά εξάμηνο που ανακυκλώνουν όπως στο παρελθόν τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα. Όταν κριθεί πρέπει να παρθεί μία σχετική πρωτοβουλία που να είναι καταλυτική. Γνωρίζετε ότι προεκλογικά διατύπωσα την άποψη ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου της 4ης Οκτωβρίου, που θα βασίζεται στην αυτοδύναμη πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ, έπρεπε να λειτουργεί de facto σαν κυβέρνηση έκτακτης εθνικής ανάγκης ως προς τα αντανακλαστικά της, τον συναγερμό όλων των δημιουργικών, παραγωγικών, κοινωνικών, πνευματικών και πολιτικών δυνάμεων της χώρας, την έγκαιρη τοποθέτηση "ζώνης ασφαλείας" γύρω από τη χώρα ενόψει των αναμενόμενων αναταράξεων των αγορών του χρέους, τη σύνθεση της, το ριζοσπαστισμό της και την ταχύτητα των κινήσεων της. Κυβέρνηση ισοδύναμη ενός 'νέου 1909' και όχι συγκυβέρνηση δυο κομμάτων.

Η νέα πλειοψηφία

Μπορεί να έχασε η κυβέρνηση την πρωτοβουλία έναντι των αγορών, μπορεί να έμεινε πίσω από τις εξελίξεις σ' αυτές, αλλά ο Πρόεδρος διατηρεί ισχυρό πολιτικό και κοινωνικό κεφάλαιο ώστε να περάσει πάνω από τα κεφάλια των καταστροφικών δυνάμεων, πάνω από κάθε είδους κοράκια της πολιτικής σκηνής, να βρει απρόβλεπτα κοινωνικά στηρίγματα σε διαφορετικούς χώρους και να ανασυνθέσει μια νέα πλειοψηφία πέρα από τις διαχωριστικές γραμμές της 4ης Οκτωβρίου, στη βάση ενός προγράμματος εθνικής σωτηρίας με ριζικές αλλαγές και κοινωνική δικαιοσύνη.

Η παγίδα της υπερεπιτάχυνσης

Εμείς που φωνάζαμε πιο γρήγορα, εμείς κ. Πρόεδρε πολλές φορές αισθανόμαστε την ανάγκη να πούμε όχι σε ένα νομοθετικό υπερ-πληθωρισμό που δυσκολεύει την κυβέρνηση να συγκεντρωθεί σε πραγματικά αποτελέσματα στους κρίσιμους κρίκους, στις προτεραιότητες που βάζει η κρίση, όχι δηλαδή σε αυτό που λέμε management, παγίδα υπέρ-επιτάχυνσης ή συμφόρησης στο λαιμό του μπουκαλιού. Κυβερνώ εν μέσω κρίσης δε σημαίνει μόνο να ψηφίζω νομοσχέδια που μένουν ορφανά δίχως αποτελέσματα.

Η Ημέρα Κρίσεως

Τα θεμελιώδη δεδομένα, συντρόφισσες και σύντροφοι, της 4ης Οκτωβρίου, δηλαδή η επικίνδυνη κλιμάκωση της δυναμικής του χρέους, έναντι της δυναμικής της ανάπτυξης, τοποθετούσαν εξ' αρχής τη χώρα σε μια ζώνη υψηλού κινδύνου, με πιθανότητα Ημέρας Κρίσεως, δηλαδή χρεοκοπίας, στη διάρκεια των επόμενων 3-5 χρόνων, σε συνδυασμό με την παγκόσμια φούσκα του δημοσίου χρέους. Η εξέλιξη όμως στους τελευταίους μήνες δεν ήταν προκαθορισμένη και μοιραία, ήταν ωστόσο μέσα στο φάσμα των πιθανοτήτων που μπορούσαμε να έχουμε σκεφτεί και ίσως αποφύγει. Το ίδιο και η κατάληξη. Το τέλος δηλαδή της πρώτης πράξης του δράματος.

Η προσφυγή τώρα, η αναγκαστική προσφυγή, γιατί πρόκειται πλέον για αναγκαστική επιλογή, στο μηχανισμό διάσωσης και στήριξης, αποτρέπει άμεσα το ενδεχόμενο μιας τραγωδίας, δηλαδή μιας ανοιχτής χρεοκοπίας της χώρας, που ίσως δε μπορούμε να διανοηθούμε ακόμα τι θα σήμαινε. Αλλά βεβαίως όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι δεν μπορεί από μόνος του αυτός ο μηχανισμός να αποκλείσει το ενδεχόμενο ενός καταγραμμένου συγχρονισμού των δαιμόνων της ελληνικής οικονομίας την επόμενη τριετία, αν δεν κάνουμε όλα αυτά που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος.

Βρισκόμαστε λοιπόν, σύντροφοι και συντρόφισσες, μπροστά σε ένα ηράκλειο έργο και πρέπει να ελαχιστοποιήσουμε τις δυνάμεις της καταστροφής, να αυξήσουμε τις δυνάμεις της αναδιάρθρωσης, της δημιουργίας, της καινοτομίας και είμαι βέβαιος ότι η Ελλάδα θα βγει μεσοπρόθεσμα από αυτή την περιπέτεια πολύ καλύτερη. Άλλωστε η τραγωδία, πέραν του τραγικού αδιεξόδου, εμπεριέχει τη λύτρωση, την κάθαρση, την αναγέννηση.

Αποτυχία και της ευρωζώνης

Η αποτυχία δεν είναι μόνο ελληνική. Επί μήνες οι εταίροι - "όπου λαλούν πολλοί κοκόροι'' - ενώ το σπίτι μας είχε πιάσει φωτιά δεν καλούσαν την πυροσβεστική είτε για υποτιθέμενους "συνταγματικούς" λόγους, είτε από φόβο βραχυπρόθεσμου πολιτικού κόστους. Έτσι η τριμερής "ομάδα διάσωσης" επιδείνωσε την ελληνική κρίση και προκάλεσε ασφυξία, σύγχυση, αβεβαιότητα ακόμα και πανικό στις αγορές ομολόγων.

Γραπτό υστερόγραφο στον Πρόεδρο

Πρόεδρε, σ' αυτή τη μεγάλη περιπέτεια που έχουμε μπροστά μας, καθένας από μας, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο, πρέπει στην άκρη του μυαλού του να διερωτηθεί στα πλαίσια της ολόψυχης ενότητας και της αξιοπρέπειας έναντι των κινδύνων:

- αν υπήρξαν τα τελευταία δύο χρόνια σχήματα ανάλυσης και λανθασμένης διάγνωσης για την κρίση στην κορυφή, που άφησαν απροετοίμαστο το κόμμα και την κοινωνία

- αν υπήρξε η ψευδαίσθηση παντοδυναμίας και παντογνωσίας μετά τις εκλογές σε βασικούς κρίκους του επιτελείου οι οποίοι αγνόησαν τις έγκαιρες προειδοποιήσεις για τον επερχόμενο κίνδυνο

- αν υπήρξαν αυταπάτες για το χρόνο που είχε η κυβέρνηση στη διάθεση της

- αν υπήρξε υποεκτίμηση της πραγματικής φύσης του Νέου Ελληνικού Ζητήματος που ξεπερνά στις διαστάσεις τον εγκληματικό δημοσιονομικό εκτροχιασμό της κυβέρνησης Καραμανλή και το αιώνιο πινγκ-πονγκ στο χαμηλότερο επίπεδο θεματολογικής αντιπαράθεσης με την ανεκδιήγητη ηγεσία της ΝΔ.

Δευτέρα 26 Απριλίου 2010

Να ξαναγίνουμε Αργοναύτες

Συνέντευξη στην Αθηνά Στάμου για το VETO.

Θα ήθελα να μιλήσουμε για την οικογένεια σας, για τα παιδικά, εφηβικά χρόνια.

Κρήτη, η αρχή και το τέλος. Τα παιδικά μου χρόνια μοιράστηκαν σε δύο “αγορές”, τη θηλυκή, στο μοδιστράδικο της μάνας μου και την αρσενική, στο τσαγκαράδικο του πατέρα μου, ένα ιδιόρρυθμο παραμυθάδικο όπου ρακόπιναν κυνηγοί, ψαράδες, λυράρηδες, αριστεροί, γενικά δημοκρατικοί. Μ' άρεσε να δουλεύω στα χωράφια με τον παππού μου, το Δημήτρη, που ακολούθησε μέχρι τέλους το Βενιζέλο στις πολεμικές περιπέτειες. “Διπλή” ζωή, θάλασσα και βουνό. Στον Άγιο Νικόλαο και στους Ποταμούς του Οροπεδίου Λασιθίου.


Άγιος Νικόλαος, Ελούντα brand name...

Όλα ξεκίνησαν με το φιλμ του Ντασέν “Χριστός Ξανασταυρώνεται”. Η μάνα μου έραβε τη Μελίνα στο έργο. Στα μέρη μας γυρίστηκαν πολλές διεθνείς ταινίες που συνέβαλαν στην τουριστική τους εκτόξευση. Ο χωριανός μου σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος και φίλος του πατέρα μου έπαιξε καταλυτικό ρόλο. Ο Νίκος είχε κάνει τις τοιχογραφίες στο τσαγκαράδικό μας. Η πρωτοβουλία λίγων ανθρώπων δημιούργησε το brand name της περιοχής.


Μ' ενδιαφέρει να μάθω για τη μητέρα σας κι αυτό γιατί θέλω να ξέρω την προσωπικότητα εκείνη που έδωσε στην κοινωνία έναν άκρως ενδιαφέροντα άνθρωπο.

Δυναμική, κοινωνική, σκληρά εργαζόμενη με τέσσερα αγόρια.


Ως έφηβος θεωρείτε, ότι υπήρξατε ατίθασος ή “άγριο νιάτο” όπως θα λέγαμε σήμερα;

Όχι “άγριο νιάτο”. Φτώχεια και “φιλοσοφική” διάθεση. Κολυμβητής με πρωταθλητισμό στην πεταλούδα και ποδοσφαιριστής αλλά με παιδικό αλλεργικό άσθμα μέχρι τα δεκαπέντε. Ακραία πολιτικοποίηση από το δημοτικό, μιας και διάβαζα τις μπαγιάτικες εφημερίδες με τις οποίες τυλίγαμε τα παπούτσια και άκουγα τις συζητήσεις στο τσαγκαράδικο. Καζαντζάκης και μαθηματικά. Αν η δικτατορία δεν είχε αναταράξει τη νεότητά μας τότε το πιθανότερο ήταν να κάνω καριέρα στα μαθηματικά. Είχα σημαντικές βραβεύσεις σ' αυτά. Όμως δικτατορία, διώξεις, Μετσόβιο Πολυτεχνείο τελικά με βίδωσαν στον γενέθλιο τόπο.


Τι ακραίο είχατε κάνει που σύγχυσε την οικογένεια;

Όταν φυλακίστηκα δε συγχύστηκε η οικογένεια μου.


Η φιλία τι ρόλο έπαιξε στη ζωή σας;

Καθοριστικό αλλά η πραγματική φιλία, όχι αυτή με την τρέχουσα έννοια.


Μοιραστείτε μαζί μας, μια ιστορία απ' το στρατό και πολλές ίσως, από τις διώξεις στη δικτατορία.

Έχω κάνει μυθιστόρημα το βίωμα της αντιδικτατορικής αντίστασης. Το “Χαμένο Μπλουζ”. Είναι η μεγάλη νύχτα της δικής μου γενιάς.


“Θηλυκό Πόκερ” είναι ο τίτλος ενός εκ των βιβλίων που έχετε γράψει. Θεωρείτε τη γυναίκα ισότιμο “παίκτη” στο παιχνίδι της ζωής;

Ναι αλλά διαφορετικό παίκτη. Στο “Θηλυκό Πόκερ” μελετώ τη διαφορά του γυναικείου μυαλού στη διαχείριση κινδύνου ειδικά στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Προφητικό μια και είδαμε που οδήγησε το ανδρικό risk management.


Το πόκερ είναι για γερά μυαλά. Κατ΄ αρχήν παίζετε χαρτιά και δεύτερον πόσο ρόλο παίζει για εσάς ο νόμος των πιθανοτήτων;

Όχι δεν παίζω από “αντίδραση” στο χαρτοπαικτικό ταλέντο του πατέρα μου που υπήρξε δεινός παίκτης του πόκερ και του μπριτζ. Προσωπικά ασχολήθηκα με επαγγελματική συνέπεια με το στατιστικό και μαθηματικό υπόβαθρο αυτών των παιγνίων. Ωστόσο την καμπύλη – καμπάνα των πιθανοτήτων, που μοιάζει με ωραίο γυναικείο στήθος, την απομυθοποίησα πολύ νωρίς ίσως από τους πρώτους στον κόσμο στην χρήση της στη διαχείριση κινδύνου στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Είναι ασφαλής στο 98% των περιπτώσεων αλλά στο 2% μπορεί να τα τινάξει όλα στον αέρα όπως συνέβη. Είναι τα χαμηλής πιθανότητας συμβάντα αλλά με καταστρεπτικές συνέπειες.


Μπλόφα πότε κάνατε;

Για να μπλοφάρεις αποτελεσματικά δεν πρέπει η “δεξιά” σου να γνωρίζει τι ποιεί η “δεξιά” σου, ενώ εγώ έχω από νεαρός το πάθος της ανάλυσης και της σεναριακής σκέψης. Στερούμαι κρυψίνοιας και συνεπώς της τεχνικής της μπλόφας που αποτέλεσε πολύτιμο εργαλείο μερικών μεγάλων ηγετών.


Δεν είστε άνθρωπος του “ντούκου”...

Με τα χρόνια όλα τα μαθαίνεις.


Η “γυναίκα” πόσο μεγάλο ρόλο παίζει στη ζωή σας;

Μα είμαι κατ' “επάγγελμα” μελετητής των γυναικών. Όλα ξεκίνησαν όταν άρχισα να αποκωδικοποιώ το θηλυκό ψίθυρο στο μοδιστράδικο της μάνας μου. Ύστερα αναζήτησα απαντήσεις στο “τι θέλουν επιτέλους οι γυναίκες;” στην ποίηση, το μυθιστόρημα, την ψυχανάλυση, τη “χημεία” και νευρολογία του γυναικείου εγκεφάλου και κυρίως στα δικά μου βιώματα. Είναι μια σπουδή δίχως τέλος, ίσως με αμφίβολα αποτελέσματα.


Πέρα από τη μητέρα σας -και ίσως τη σύζυγό σας- υπήρξε άλλη θηλυκή παρουσία που να σας έχει στιγματίσει;

Μα είναι μια επιχείρηση σε διαρκή εξέλιξη μέχρι τον τάφο. Θα το καταλάβετε και από τις ηρωίδες των βιβλίων μου ακόμα κι όταν αυτές είναι γεννήματα του νου μου.


Η “πολιτική” είναι γένους θηλυκού και εκτός γραμματικής;

Η πολιτική πρέπει να αφομοιώσει τη θηλυκή γραμματική του “νοιάζομαι”, “φροντίζω”, “μοιράζομαι”.


Είναι πολύ κακό για εσάς αν παραδεχτείτε δημόσια ότι “έχετε προδώσει” φίλο ή γυναίκα; Κι αν έχει συμβεί πώς σας έχει στιγματίσει, προβληματίσει;

Το κόμμα των προδομένων παίρνει παμψηφία. Καθένας “προδότης” και “προδομένος”, Το άρωμα της προδοσίας είναι παντού. Έχω γράψει για τη διαλεκτική της προδοσίας. Σιγά – σιγά μαθαίνεις να περνάς από τους υψηλούς πυρετούς στα δέκατα σ' αυτό το ζήτημα. Λες “ανθρώπινο, ανθρώπινο!”


Το “Μ εις τη νιοστή” σήκωσε θύελλες και... αγωγές αντιδράσεων. Ποια είναι η σχέση σας με το Θείο και ποια με την Εκκλησία;

Ήταν ένα γυναικείο αντιμυθιστόρημα που όλες οι γυναίκες του άρχιζαν από Μ. Μια σπουδή στο μισογυνισμό σ' όλους τους κλάδους της γνώσης και της κουλτούρας. Το μόνο που δεν πέρασε από το μυαλό μου ήταν ότι θα προκαλούσε την μήνη των παραθρησκευτικών ζηλωτών. Ο Ιησούς για μένα είναι πραγμάτωση της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της αγάπης.


Πώς εξηγείτε ότι συγγραφικά κινείστε σ' ένα ευρύ φάσμα από τη φιλοσοφία και τα μυθιστορήματα μέχρι την οικονομία και την πολιτική και από τα μαθηματικά μέχρι την ψυχανάληση;

Το έφεραν οι περιστάσεις της ζωής να βρεθώ σ' ένα διανοητικό κόμβο. Θέλω να συμβάλω να πέσουν τα τείχη ανάμεσα στους διαφορετικούς κλάδους της γνώσης. Να βάλω ας πούμε τον μυθιστοριογράφο να υποβάλει κρίσιμα διεγερτικά ερωτήματα στον μαθηματικό και τον βιολόγο και τον οικονομολόγο να διασταυρώσει τη σκέψη του με τον ψυχαναλυτή ή το θεατρικό συγγραφέα. Δεν είναι τόσο δύσκολο όσο ακούγεται.


Σε περίπτωση που δεν ακολουθούσατε κάποιο επάγγελμα προβολής με τι επιθυμούσατε 
ν' ασχοληθείτε;

Καλλιεργητής. Δημιουργός ενός ξεχωριστού ρακάδικου. Ιδρυτής διεθνούς οίκου γυναικείας γόβας μια κι έκανα τα σχέδια στο τσαγκαράδικό μας. Μαθηματικός της άγριας αβεβαιότητας στη διαχείριση κινδύνου στα χρηματοπιστωτικά.


Στο σπίτι σας αρέσει να μαστορεύετε, να φτιάχνετε μόνο σας κάτι που χαλάει;

Μεγάλος φαίνεται πως ξέμαθα ότι έκανα μικρός με επιδεξιότητα.


Τι σας νευριάζει στον... εαυτό σας;

Έχω ελέγξει υπερβολικά την παρορμητικότητά μου. Στερούμαι τον πλούτο που έχει η πρώτη αντίδραση, το ξέσπασμα, το σφάλμα μου.


“Ε Πρόεδρε...”. Με μια φράση, πείτε μου τι φωνάζετε στον πρόεδρο; Τον θεωρείτε εξαιρετικά ικανό άνθρωπο, ο οποίος με το team του θα μας κάνει να περάσουμε καλύτερες ημέρες.

“Πρόσεξε, θα περπατήσεις σε τεντωμένο σχοινί!”, του φώναξα προεκλογικά. Αυτό ήταν και το εξώφυλλο του βιβλίου. Στην αρχή, τουλάχιστον μέχρι το Νταβός, δεν ήθελε να το πιστέψει. Είναι ας πούμε η διάχυτη θετική κουλτούρα του don't worry. Το “καλύτερες μέρες” είναι αρκετά υποκειμενικό. Θα περάσουμε σαν χώρα μια μακρά και μεγάλη δοκιμασία, μπροστά μας έρχεται μια Ημέρα Κρίσεως αλλά ευκαιρίες για “καλύτερες μέρες” ακόμα και στην “εμπόλεμη ζώνη” πάντα θα υπάρχουν. Όσο για τον Παπανδρέου Πρωθυπουργό, αυτός τώρα έχει καβαλήσει μια τίγρη. Αν κατέβει θα τον “φάει”. Πρέπει να το τραβήξει μέχρι το τέλος.


Πιστεύετε ότι η κατάσταση στην Ελλάδα θυμίζει το 425 π.Χ. -Πελοποννησιακός, λιμοί, καταποντισμοί- και το πολιτικό έργο του Αριστοφάνη “Ιππής”; Νομίζετε ότι σχεδόν όλοι οι πολιτικοί... ξεπέζεψαν ή είναι ακόμη πάνω στο Rodeo;

Εδώ ο Περικλής και μάλιστα σε μεγάλη ηλικία δεν ξεπέζεψε. Αυτός που οδήγησε στο μεγαλείο την Αθήνα, αυτός την πήγε και στην καταστροφή. Στο “Ε, Πρόεδρε!” αλλά και στο “Ζητούνται Αλχημιστές” θεωρώ την ηγεσία του Περικλή στον Πελοποννησιακό Πόλεμο κλασσικό παράδειγμα καταστροφικής διαχείρισης κρίσεων. Κτύπα ξύλο τέτοιες μέρες...


Σε τι ελπίζετε;

Στη δύναμη της αυτοσυντήρησης, του αγώνα για επιβίωση, της προσαρμογής, της εξέλιξης, της αλλαγής. Ακούγεται δαριβινικό αλλά η πίεση της μεγάλης ανάγκης θα μας κάνει καλύτερους. Οι εύκολες και καλές μέρες χάλασαν τον Έλληνα. Αμβλύνθηκε το ένστικτο του “Οδυσσέα” που είχε μέσα του, του αγωνιστή, του δημιουργού, του καινοτόμου. Πρέπει να ξαναγίνουμε αυτό που ήμασταν: Αργοναύτες!