Τελικά δεν ζητήσαμε "βοήθεια" στη σύσκεψη κορυφής;
"Σώστε με κι ας κλαίω" αναγκάζεται να κρατά τα προσχήματα η χώρα μας. Το ελληνικό δράμα δεν είναι μονόπρακτο. Στο τέλος της Πρώτης Πράξης πετάχτηκε στη σκηνή ο Τρίτος, το ΔΝΤ.
Η χορήγηση δανείου από την Ευρωζώνη ή το IMF μπορεί να είναι το «χάπι» που θα θεραπεύσει τη... φιλάσθενη ελληνική οικονομία;
Ξεχάστε τα θαυματουργά χάπια. Έχεις έναν πολυτραυματία στην εντατική και το επείγον είναι να σταματήσεις την αιμορραγία, δηλαδή την επικίνδυνη κλιμάκωση των επιτοκίων δανεισμού σου. Το δάνειο θα είναι ένας προσωρινός επίδεσμος. Ίσως αναχαιτίσει για την ώρα το τσουνάμι. Του χρόνου, του παραχρόνου τι θα κάνεις;
Τσουνάμι είναι η κερδοσκοπία;
Ναι, είναι τα στοιχήματα για τη χρεοκοπία μας αλλά αυτά θα έμεναν στον αέρα αν τα θεμελιώδη δεδομένα μας δεν μας τοποθετούσαν σε ζώνη υψηλού κινδύνου. Είναι η δυναμική του χρέους μας που έχει ξεπεράσει επικίνδυνα τη δυναμική του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξής μας τα επόμενα χρόνια. Είναι η πιθανότητα καταραμένου συγχρονισμού όλων των δαιμόνων της οικονομίας μας όπως το διπλό κενό, δημοσιονομικό και παραγωγικό, η χρεοκοπία του ασφαλιστικού, το λιγότερο και ακριβό χρήμα κ.α. Είναι η αναξιοπιστία των στοιχείων μας που οδηγεί τους δανειστές μας να κινούνται με βάση το χειρότερο σενάριο. Είναι τέλος ο οξυμένος ανταγωνισμός για δανεικά εντός και εκτός Ευρωζώνης.
Ένα τέτοιο δάνειο θα αποτρέψει το ενδεχόμενο μια νέας τραπεζικής κρίσης ή θα πρέπει να ληφθούν πρόσθετες μέριμνες από την ελληνική κυβέρνηση;
Οι τράπεζές μας, αν δεν προλάβουμε, μπορεί να δεχθούν τα εξής πλήγματα από τη δημοσιονομική μας κρίση: Να διακοπεί η ροή ρευστότητας σ' αυτές από την ΕΚΤ έναντι ελληνικών ομολόγων. Να γίνει πολύ ακριβότερο το χρήμα από τις αγορές. Να πέσει η αξία των ομολόγων στο αποθεματικό τους κεφάλαιο. Να στραγγίξει το κράτος το χρήμα από την εσωτερική αγορά. Να αυξηθούν πάνω από ένα κρίσιμο όριο οι επισφάλειές τους από την ύφεση. Να αναπτυχθούν “ηθικοί κίνδυνοι” από τους κακοπληρωτές που θα κάνουν ενδεχόμενη κατάχρηση των νόμων προστασίας των δανειοληπτών.
Η καθιέρωση ενός ευρωπαϊκού ομολόγου θα ήταν καλύτερη λύση από το δάνειο;
Θα διαλέγουμε τώρα; Ασφαλώς το ευρωομόλογο θα ήταν καλύτερο αλλά σημαίνει ένα ποιοτικό άλμα στο δημοσιονομικό συντονισμό στην Ευρωζώνη, πράγμα που συναντά, όπως βλέπετε, αντιρρήσεις. Ωστόσο υπάρχει και η λύση ενός ευρωομολόγου περιορισμένου σκοπού μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για διευρωπαϊκές επενδύσεις σε δίκτυα και πράσινη ανάπτυξη.
Θα μπορούσε να μην κάνει τίποτα η Ευρωζώνη;
Αυτό θα προκαλούσε ένα ντόμινο κρίσης δημόσιου χρέους στις περιφερειακές της χώρες που ξεπερνά τα 3000 δις ευρώ ενώ η Lehman Brothers τίναξε την παγκόσμια οικονομία με μόλις 600 δις δολάρια! Η Ευρωζώνη θα υποχρεωθεί από το ελληνικό δράμα να καλύψει το θεσμικό κενό της σε μηχανισμό crisis management.
Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει στο ΠΑΣΟΚ για το αν τα νέα οικονομικά - φορολογικά μέτρα, μπορούν να δώσουν αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία. Εσείς τι λέτε;
Αν ρίξουν τα spreads ναι, αλλά δε φτάνουν. Χρειάζονται γρήγορες και απλές κινήσεις στο σκέλος της ανάπτυξης δίχως περίπλοκα σχήματα και ασκήσεις νομοθετικού φετιχισμού. Τα μέτρα της κυβέρνησης αναγκαστικά ρισκάρουν μια ύφεση για να αποφύγουν μια τραγική χρεοκοπία. Το στοίχημα είναι να αποτρέψουμε το χειρότερο σενάριο χωρίς να θυσιάσουμε τους μεσοπρόθεσμους στόχους της ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη.
Μήπως τελικά το μότο της κυβέρνησης περί δίκαιων μέτρων και οι προεκλογικές δεσμεύσεις ότι «θα πάρουμε από αυτούς που τα έχουν», είναι πρακτικά ανεφάρμοστα, από τη στιγμή που για να μπουν ή να επιστρέψουν κεφάλαια στη χώρα, απαιτείται η θέσπιση ειδικών διευκολύνσεων προς τους έχοντες;
Μια από τις πιο επικίνδυνες όψεις της ελληνικής “ανωμαλίας” είναι η αρνητική της αποταμίευση. Είναι η χειρότερη στην Ευρωζώνη. Ζούμε με δανεικά πολύ πάνω από την εξασθενημένη παραγωγική μας βάση και είναι υπερεπείγον να επαναπατριστούν κεφάλαια με κίνητρα.
Την ώρα που πρωθυπουργός και υπουργοί δηλώνουν αισιόδοξοι, πιστεύετε εσείς ότι πράγματι η Ελλάδα θα βγει από τη στενωπό; Και υπό ποιες προϋποθέσεις, όταν δεν υπάρχουν βασικά εργαλεία, όπως αξιόπιστοι μηχανισμοί για τον έλεγχο και την είσπραξη των εσόδων;
Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Πέρα από τα εισπρακτικά μας θέματα πρέπει εν μέσω κρίσης να επανατοποθετήσουμε τους λιγοστούς πόρους που διαθέτουμε από φθίνοντες τομείς δίχως προοπτική σε ανερχόμενους δυναμικούς. Μην ξεχνάμε ότι έχει καταρρεύσει η ανταγωνιστικότητά μας κι αν δεν αυξήσουμε τη μέση παραγωγικότητά μας κατά τουλάχιστον 2,5%- 3% κατά μέσο όρο την επόμενη δεκαετία θα απειληθούν τα στάνταρ της ζωής μας και θα τραυματιστούν οι σχέσεις μεταξύ των γενεών στην ελληνική κοινωνία.
Τα συνδικάτα μπαίνουν πλέον στον αστερισμό των κινητοποιήσεων, μη αποδεχόμενα τα μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός. Οι κοινωνικές αντιδράσεις δείχνουν ότι οι πολίτες δεν έχουμε πειστεί για τη σοβαρότητα της κατάστασης στην οικονομία ή βαδίζουμε στην κλασική ελληνική συνταγή «κατανοούμε το πρόβλημα, αρκεί να μην αγγίξει εμάς;».
Έχουμε “πόλεμο” και κάθε κοινωνική τάξη, κάθε άτομο, κάθε οικογένεια πρέπει να προσφέρει τώρα κάτι, με αναλογικότητα και δικαιοσύνη, για να μην χάσει αύριο το πολλαπλάσιο. Αν χρεοκοπήσουμε οι πρώτοι χαμένοι θα είναι οι μισθωτοί. Οι κινητοποιήσεις πρέπει να οδηγήσουν στη συγκρότηση ενός νέου κοινωνικού μετώπου για τη σωτηρία της Ελλάδας με ριζικές αλλαγές και δικαιοσύνη.
Ο Παπανδρέου λοιπόν βαδίζει σε τεντωμένο σκοινί όπως τον έχετε στο εξώφυλλο του “Ε, Πρόεδρε!”;
Ναι, αν καταφέρει να αποφύγει το εφιαλτικό σενάριο το οποίο ο κόσμος δεν θα έχει βιώσει τότε θα ισχύει το “ όταν περάσει ο κίνδυνος ο θεός λησμονάται” και θα αρχίσει η γκρίνια και η δυσαρέσκεια για την προσωρινή μείωση των εισοδημάτων. Αν αποτύχει, έτσι κι αλλιώς, πάμε όλοι χαμένοι. Να, γιατί φώναζα ότι έπρεπε από την αρχή να κάνει την υπέρβαση με το νέο 1909, με τα αντανακλαστικά, την αίσθηση επείγοντος, τον ριζοσπαστισμό και τη σύνθεση κυβέρνησης έκτακτης εθνικής ανάγκης που θα έκανε άνω κάτω δημιουργικά τον πολιτικό χάρτη της χώρας βασισμένος στη στέρεη, απόλυτη πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ.
