Η κρίση στο ΠΑΣΟΚ και ο ‘κανόνας του 70%’ στην επιλογή Προέδρου

Με ρωτάτε επίμονα με τι κριτήρια θα αξιολογήσετε τους υποψήφιους Προέδρους. Έχω πει από την πρώτη μέρα ότι πρέπει να ‘βαθμολογήσετε’ τους υποψηφίους ήρεμα, ελεύθερα, κατά συνείδηση, δίχως εμφύλιες στοιχίσεις και χειραγωγήσεις με τα ‘έξι’ αλληλένδετα κριτήρια που έχουν στρατηγικό χαρακτήρα για ένα νέο ΠΑΣΟΚ με το άρωμα του 21ου αιώνα: ‘Επανίδρυση’ του ΠΑΣΟΚ, ιδεολογική, προγραμματική, κινηματική, ηθική και οργανωτική – ‘εκλεξιμότητα’ και ικανότητα διακυβέρνησης με νέο τρόπο – ενότητα με νικηφόρα προοπτική – ανανέωση της κοινωνικής εκπροσώπησής του και ανασχηματισμός της πολυσυλλεκτικότητάς του – υπέρβαση παθολογιών του πολιτικού συστήματος στις οποίες, σ’ ένα βαθμό, εμπλέκεται και το ΠΑΣΟΚ λόγω της μακρόχρονης διακυβέρνησής του και μιας σειράς εκφυλιστικών φαινομένων – συντεταγμένη αλλά τολμηρή ανανέωση του πολιτικού του προσωπικού σε μια πορεία υπέρβασης ενός παραλυτικού status quo στο κόμμα.

Προσωπικά στη λήψη μιας κρίσιμης απόφασης, είτε στην πολιτική, είτε στις επενδύσεις συστήνω τον ‘κανόνα του 70%’. Αυτόν τον κανόνα τον έχω αναπτύξει σε βιβλία και διαλέξεις μου. Δηλαδή, για να αποφασίσω πρέπει να διαθέτω τουλάχιστον το 70% της πληροφορίας και της εύλογης βεβαιότητας για την υλοποίηση ενός ‘σεναρίου’ όπως π.χ. αυτό που περιγράφω για το ΠΑΣΟΚ με τα ‘έξι’ σημεία. Η διαχείριση του ρίσκου που κάνω περικλείει μέγιστο αποδεκτό κίνδυνο σχετικής αποτυχίας 30%. Φυσικά τα ποσοστά αυτά είναι ενδεικτικά αφού η ποσοτικοποίηση στην πολιτική είναι πολύ δύσκολη.

Συνεπώς για να στρατευθώ αποφασιστικά στο πλευρό ενός υποψηφίου πρέπει να έχω έναν υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης, τουλάχιστον του 70%, για τη θέληση και ικανότητα του ίδιου και της πιθανής ηγετικής του ομάδας να υλοποιήσει αυτό το ανανεωτικό, ενωτικό και νικηφόρο σχέδιο. Αν ενδεχομένως κανείς δεν εγγυάται αυτή την πορεία με μια πιθανότητα τουλάχιστον 70% ασφαλώς προσωπικά δεν θα ψηφίσω λευκό. Θα κάνω δημόσια μια υποχρεωτική επιλογή με δημιουργική επιφυλακτικότητα, εποικοδομητική αμφιβολία και κριτική υποστήριξη. Καθένας από εσάς θα ψηφίσει κατά συνείδηση ανεξάρτητα από τη δική μου απόφαση. Δεν παριστάνω τον καθοδηγητή. Μέχρι στιγμής προσπαθώ, στα όρια των δυνατοτήτων που αφήνουν οι πολεμικές ιαχές των Ηρακλειδών, ώστε ο ανταγωνισμός των τριών υποψηφίων να αναδείξει τα υπαρκτά προβλήματα του ΠΑΣΟΚ και τις λύσεις τους.

Πάντως, αν δεν έρθουν στα συγκαλά τους μερικοί ‘πιστοί’ των υποψήφιων Προέδρων δεν θα έχουν παρά μόνο δύο επιλογές: ήττα ή πύρρειος νίκη. Εμείς οι υπόλοιποι, όσοι δεν έχουμε χάσει τα μυαλά μας, ας αγωνιστούμε για να εγγυηθούμε τη νίκη και μόνο τη νίκη του ενωμένου και ανανεωμένου ΠΑΣΟΚ, όποιος κι αν είναι Πρόεδρος στις 11 Νοεμβρίου. Ας αντισταθούμε με ιδέες και εποικοδομητικές παρεμβάσεις στην αδελφοκτόνο κατάρα που πάει να γίνει επιδημία.

Η κρίση του ΠΑΣΟΚ είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την ξοδεύουμε άσκοπα και αυτοκαταστροφικά. Η κρίση μπορεί και πρέπει να γίνει δημιουργός μιας νέας κατάστασης στο κόμμα, παραγωγός μιας σημαντικής επανιδρυτικής καινοτομίας.

Η εκλογή της 11ης Νοεμβρίου δεν πρέπει να είναι ένα ‘παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος’ (zero-sum game). O ‘νικητής’ δεν τα παίρνει ‘όλα’ και ο ‘χαμένος’ δεν τα χάνει ‘όλα’.

Και λίγα σχόλια (ηχητικά!) ακόμη...

Αυτή τη φορά η απάντηση στα σχόλιά σας είναι ηχητική!

Πιο κάτω μπορείτε να ακούσετε το πιο πρόσφατο podcast του "Επισκέπτη της Παρασκευής" με τον σχολιασμό των εξελίξεων μετά το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ.

Λίγα σχόλια για τις τελευταίες 550 παρεμβάσεις

Τι λέγαμε πριν

Σ’ όλες τις συνεντεύξεις, τηλεοπτικές παρουσίες, προεκλογικές ομιλίες ακόμα και στο προεκλογικό μου φυλλάδιο έκανα κεντρικά θέματα, όπως και τώρα μετεκλογικά. την ‘επανίδρυση’ του ΠΑΣΟΚ, την υπέρβαση του status quo και του κατεστημένου στο κόμμα, τη συντεταγμένη ανανέωσή του και άλλα. «Το ΠΑΣΟΚ κερδίζει μόνο όταν εκφράζει τη φρεσκάδα στις ιδέες, στις λύσεις και στα πρόσωπα», τόνιζα «στο DNA του ΠΑΣΟΚ υπάρχει ο ιδρυτικός κωδικός ‘αλλαγή, αλλαγή, αλλαγή!’». Στο όνομα αυτών των θέσεων ζήτησα την ψήφο του κόσμου του ΠΑΣΟΚ και μου την έδωσε με γενναιοδωρία.

Έχουμε καταλάβει τι έγινε;

Στην πολιτική υπάρχει ένα σημείο καμπής, ένα σπάσιμο στη συνέχεια, είναι εκείνες οι ‘οριακές συνθήκες’ όταν από το σημείο συν αγγίζεις το μηδέν και αρχίζεις να περνάς στο πλην κι ό,τι κι αν κάνεις με τον παλιό τρόπο ακόμα κι αν το κάνεις καλύτερα, ακόμα κι αν το μόνο που αλλάζεις είναι ο αρχηγός, η κατάσταση έρχεται και βάζει μπροστά σου το αλγεβρικό σημείο πλην. Αν δεν είσαι δημιουργός μιας νέας κατάστασης αλλά απλώς ένας καλύτερος ίσως διαχειριστής της παλιάς, αν δεν αντιπροσωπεύεις μια επανιδρυτική καινοτομία, γλιστράς σε εκείνη τη μοιραία φάση που και χρυσάφι να πιάσεις κάρβουνο γίνεται και οι πιο έξυπνες ιδέες σου καίγονται και οι ‘μπαταρίες’ σου πολύ γρήγορα αδειάζουν. Αυτή είναι η πρόκληση προς τους υποψήφιους Προέδρους του ΠΑΣΟΚ. Αν εκπροσωπούν την ‘παλαιά τάξη πραγμάτων’ δεν θα πάνε πολύ μακριά.

Ποια ήταν η πρότασή μου από την πρώτη στιγμή, από το βράδυ της 16ης;

Η ριζοσπαστικοποίηση της συμμετοχής των μελών και φίλων του κόμματος στο διάλογο για την εκλογή της ηγεσίας γύρω από τα έξι κρίσιμα ερωτήματα προς τους υποψηφίους, τα οποία αλληλοεξαρτώνται:
1) ιδεολογική, προγραμματική, ηθική και οργανωτική ανασυγκρότηση του ΠΑΣΟΚ στα πλαίσια μιας ευρύτερης ανασύνθεσης της προοδευτικής Αριστεράς, 2) ‘εκλεξιμότητα’ και ικανότητα διακυβέρνησης με νέο τρόπο, 3) ανανέωση της κοινωνικής εκπροσώπησης και ανασχηματισμός της πολυσυλλεκτικότητας του ΠΑΣΟΚ στις νέες συνθήκες, 4) ενότητα σε μια νικηφόρα προοπτική, 5) υπέρβαση παθολογιών του πολιτικού συστήματος, 6) συντεταγμένη ανανέωση του πολιτικού προσωπικού. Για παράδειγμα, είναι αυταπάτη ότι κάποιος ηγέτης μπορεί να πραγματώσει το ενδεχόμενο πλεονέκτημα της ‘εκλεξιμότητας’ αν δεν επιτυγχάνει την ενότητα ή την πολιτική, ιδεολογική και ηθική υπεροχή που εξασφαλίζει η ‘επανίδρυση’ και η ανανέωση των προσώπων. Δηλαδή η πρότασή μου ξεπερνά τη λογική ενός παθητικού τεστ των υποψηφίων και απλής ‘βαθμολόγησής’ τους, η οποία βέβαια είναι αναπόφευκτη στις 11 του Νοέμβρη.

Η κρίση ηγεσίας έφερε πιο καθαρά στην επιφάνεια μια κρίση του κομματικού ‘εμείς’, δηλαδή της συλλογικής μας ταυτότητας και μια κρίση ιδεολογικής και πολιτικής ηγεμονίας που καταγράφεται έντονα και στο εκλογικό αποτέλεσμα. Το παλιό ‘εμείς’ δεν ενώνει και δεν κινητοποιεί όπως πριν και το νέο είναι ζητούμενο. Το ΠΑΣΟΚ σύντροφε Βαγγέλη χρειάζεται Νέα Αφήγηση, «new story». Το ΠΑΣΟΚ σύντροφε Γιώργο χρειάζεται επειγόντως το «μέρισμα νεότητας».

Γιατί αυτόνομη παρέμβαση

Πιστεύω ότι έχω κατακτήσει το δικαίωμα της αυτόνομης παρέμβασης και όχι της υποχρεωτικής ομαδοποίησης και στοίχισης. Πολύ περισσότερο που πιστεύω ακράδαντα ότι αυτή η στάση θα υπηρετήσει πιο αποτελεσματικά την ριζοσπαστικοποίηση της ενότητας του κόμματος από τα «κάτω» σε μία πορεία ανασυγκρότησης και νικηφόρας προοπτικής. Προσπάθησα, ιδιαίτερα τα πολλά χρόνια της υποχρεωτικής απουσίας μου από την πολιτική, να παίρνω κριτικές αποστάσεις από πρόσωπα και πράγματα, να αποφεύγω τη στείρα έξαρση και να δαμάζω την παρορμητική κρητική μου φύση ώστε να συγκεντρώνομαι στους βασικούς κρίκους μίας υπόθεσης. Δεν ξεχνώ τη συμβουλή του Μαξ Βέμπερ που τόνισα στο ΜΕΤΑ: «η έλλειψη απόστασης είναι ένα από τα θανάσιμα αμαρτήματα οποιουδήποτε πολιτικού». Αυτή η στάση μου χαίρομαι ότι είναι κατανοητή από τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Κώστα Σκανδαλίδη και είμαι βέβαιος και από τον Βαγγέλη Βενιζέλο. Επειδή σκέφτομαι με μαντινάδες θα πω στους συντρόφους και φίλους του ΠΑΣΟΚ και της ευρύτερης αριστεράς μία για την περίσταση:

Δεν μαγειρεύω μπλιό κουκιά
δεν στένω μπλιο τσικάλι
εκάηκα τη μια φορά
Δεν καίγομαι την άλλη

Αλλαγή ή «παλινόρθωση» με τον ένα ή τον άλλο ηγέτη;

Αυτό είναι το βαθύτερο δίλλημα του ΠΑΣΟΚ το οποίο ξεπερνά κατά πολύ το, έτσι κι αλλιώς, σημαντικό δίλημμα για τον ηγέτη.

Γιατί τόση ένταση σε μια εκλογή όπου δεν υπάρχουν ανάλογες με τη φόρτισή της ιδεολογικές και προγραμματικές διαφορές στις στοιχήσεις και συσπειρώσεις των προσώπων;

Η ειρωνεία της ιστορίας μάλιστα το φέρνει οι δυο κύριοι πρωταγωνιστές στη μάχη της διαδοχής να συσπειρώνουν πρόσωπα με μεγάλη απόκλιση από τον δικό τους προσωπικό πολιτικό και ιδεολογικό πολιτισμό. Ονόματα δεν λέμε αλλά ο νοών νοείτω. Είναι σαν να έχει συσσωρευθεί επί πολλά χρόνια μεγάλη ένταση και αντιπάθεια και στήνεται ένας καυγάς δύο ομάδων συμμαθητών με σχεδόν τυχαία σύνθεση για να ‘πλακωθούν’ και να εκτονωθεί αυτή η ένταση. Είναι ο ‘ναρκισσισμός των μικρών διαφορών’, κατά τον Φρόυντ, η ‘αντιπάθεια των συγγενών’ και το ‘σύνδρομο της αδελφοκτονίας’ που χτυπά τις ‘αδελφικές κοινότητες’ όταν πια το είδωλο του πατέρα είναι μακρινό. Σήμερα θα φέρω στην επιφάνεια έναν άλλο παράγοντα που δεν έχει αναδειχθεί στη συζήτηση. Στο παρελθόν όταν συγκεντρώνονταν πολλοί ισόβαθμοι αξιωματικοί στις μεσαίες και πάνω βαθμίδες του στρατεύματος, επινοούσαν συγκρούσεις και πραξικοπήματα για να «φαγωθούν» κάποιοι και να απελευθερωθεί η επετηρίδα. Στη δική μας περίπτωση η μακρόχρονη παραμονή στην εξουσία έχει δημιουργήσει υπεράριθμους υπουργούς δίχως υπουργεία, αξιωματούχους δίχως αξιώματα και ασύνειδα στρέφονται σε μια σύγκρουση που θα ‘αφανίσει’ πολλούς ώστε να επέλθει μια νέα ισορροπία. Η πολιτική νοείται σαν δαρβινικός χώρος κι όσοι επιζήσουν, επέζησαν. Η μάχη για ρόλους, αργά ή γρήγορα ακόμα κι αν δεν έχει πίσω της ανάλογες πολιτικές διαφορές, θα τις επινοήσει στην πορεία και θα τις βαθύνει για να δικαιωθεί στα μάτια των οπαδών και να μη φαίνεται μία γυμνή μάχη εξουσίας. Το μόνο που δεν υπολογίζουν είναι ότι εδώ δεν πρόκειται για στράτευμα και μπορεί οι ‘αντίπαλοι – συμπαίκτες’ αργά ή γρήγορα να κρέμονται στον αέρα, δηλαδή ο κόσμος να φεύγει από κάτω και η κρίση εκπροσώπησης να βαθαίνει.

Τι συμβαίνει με την ‘τυχερή γενιά’ του ΠΑΣΟΚ;

Το ΠΑΣΟΚ αδιαμφισβήτητα υπερέχει σε επίπεδο στελεχών ΑΛΛΑ:
Πρώτον, μεγάλωσαν στον ίσκιο ενός μεγάλου ηγέτη και αυτό το πλεονέκτημα συνοδεύεται από ορισμένες στρεβλώσεις στην ανάπτυξή τους.
Δεύτερον, ‘γεννήθηκαν’ πολιτικά κατευθείαν σε θέσεις εξουσίας όλων των επιπέδων, σε συνθήκες προχωρημένης ‘κρατικοποίησης’ του κόμματος και δυσκολεύονται να κινηθούν στο νέο περιβάλλον της αντιπολίτευσης, να ‘σκεφθούν διαφορετικά’ και να εκπροσωπήσουν την κοινωνία με νέο τρόπο. Σε ορισμένες περιπτώσεις επιβιώνουν αλαζονικές και καθεστωτικές συμπεριφορές ασύμβατες με ένα λαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα. Ένα στυλ κορεσμένο και κουραστικό που δεν αγγίζει πια ούτε τους πιο φανατικούς οπαδούς της παράταξης.
Τρίτον, αναπτύχθηκαν σε συνθήκες υπερπροστασίας από τον ισχυρό φιλικό τύπο της παράταξης, κυριολεκτικά στη ‘γυάλα’ και σ’ ένα βαθμό φοβούνται δημιουργικά εγχειρήματα και καινοτομίες που εμπεριέχουν ρίσκο.
Η ‘τυχερή γενιά’ του ΠΑΣΟΚ είχε καταληφθεί από το ‘σύνδρομο της επιτυχίας’, από την ‘παγίδα’ της επιτυχίας. Υπάρχει πάντα ‘κάτι’ που πρέπει να αλλάξεις κι όμως σε τυφλώνει η μέθοδος της συνεχούς και εύκολης επιτυχίας.

Ο Πάγκαλος και τα γεύματα

Ο φίλος μου ο Θόδωρος παραλλήλισε με γερή δόση υπερβολής την κίνηση Βενιζέλου με την ‘18η Μπρυμαίρ’ που έγινε ομώνυμο βιβλίο από τον Μαρξ. Δηλαδή με το αιφνιδιαστικό πραξικόπημα του Λουδοβίκου Βοναπάρτη στις 2 Δεκεμβρίου του 1851. Στο ίδιο κείμενο όμως θα έπρεπε ο Θόδωρος να θυμάται για τα γεύματά του τη φράση του Μαρξ ότι τα ‘μεγάλα γεγονότα επαναλαμβάνονται μεν αλλά ως φάρσα’. Γεύματα στα οποία οι συνδαιτυμόνες δεν συμφωνούν στο ποιoν να φάνε και δεν είναι σαφές τι ακριβώς αντιπροσωπεύουν στη σύγκρουση κινδυνεύουν αδίκως να ταξινομηθούν στην λογοτεχνική κατηγορία ‘Γεύμα Φαντασμάτων’. Πιο κάτω ο Μαρξ επαναλαμβάνει με έμφαση τη φράση ‘Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα’. Και αυτό το τελευταίο απουσιάζει, αγαπητέ Θόδωρε, στην περίπτωσή μας. Την ‘χρυσή ευκαιρία’ κάποτε δεν την άδραξες. Ποιος ξέρει; Μπορεί να έχεις και δεύτερη.

Οι βαρόνοι και οι διαδικασίες αξιολόγησης, αυτοκριτικής, λογοδοσίας και κυρίως μάθησης στο ΠΑΣΟΚ.

Δεν νομίζω ότι πρέπει να υπάρχουν σύντροφοι που να κολακεύονται με τον τίτλο βαρόνοι. Μυρίζει κομματικό φεουδαλισμό, συντηρητική επετηρίδα, κλειδωμένη ιεραρχία, συμπαιγνίες κορυφής, πνιγηρό status quo ειδικά σε βάρος των νεότερων γενεών. Ο Ανδρέας έλεγε ‘δεν κληρονομείται’ το ΠΑΣΟΚ για να αποκλείσει τη μοναρχία αλλά συμπλήρωνε ότι δεν ‘τεμαχίζεται’ σε βαρονίες και κομητείες. Όταν αυτό συνέβη οδηγήθηκε στην παρακμή το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Πολύ περισσότερο όταν οι βαρονίες είναι φαντασιακά υπολείμματα με αδύναμη αντιστοίχηση με την πραγματικότητα. Οι ‘βαρόνοι’ στην πολιτική ιστορία θέλουν κατά κανόνα τον ηγέτη αποδυναμωμένο, αν είναι δυνατόν κερασάκι στην τούρτα τους και το κόμμα μια ομπρέλα για τα περιχαρακωμένα φέουδά τους. Ένα από τα θεμελιώδη σφάλματα του Γιώργου Παπανδρέου είναι ότι υπερτίμησε το ρόλο και το βάρος της βαρονίας και έτσι γλίστρησε σ’ ένα status quo που ακύρωσε τον αυτομετασχηματισμό του ΠΑΣΟΚ και τη στρατηγική της ανανέωσής του. Αυτό πρέπει να γίνει δίδαγμα και στους άλλους υποψηφίους Προέδρους ώστε η φράση το 'όλον ΠΑΣΟΚ' να μην έχει άρωμα status quo και απλής αναδιάταξης στην ‘παλιά τάξη πραγμάτων’.

Η κουλτούρα της βαρονίας έχει οδηγήσει σε μια κατάσταση αμοιβαίας αποσιώπησης των αδυναμιών και μείωσης της προσωπικής ευθύνης των ηγετικών στελεχών τα οποία διαχειρίζονται συχνά μονοπωλιακά και αποκλειστικά την πολιτική και την εικόνα του κόμματος σε κρίσιμους τομείς. Κανείς είτε στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση δεν αξιολογείται στη δράση του με θεσμικό τρόπο πράγμα που είναι αναγκαίο για τη μάθηση του κόμματος, τη συγκέντρωση και τη μεταβίβαση της γνώσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ‘όλα’ μεταφέρονται στην πλάτη του Γιώργου Παπανδρέου ακόμα και για τομείς όπου ατυχήσαμε εντυπωσιακά με την ελάχιστη δική του συμμετοχή. Το ίδιο συμβαίνει αντίστροφα για τον Βαγγέλη Βενιζέλο ή για τον Κώστα Σημίτη. Ο ‘πρώτος’ φταίει για όλα και οι βαρόνοι βιάζονται να κρύψουν τις δικές τους ευθύνες πίσω από τα παζάρια κορυφής και διαδοχής. Η διαδικασία μάθησης έχει διακοπεί στο κόμμα. Ποτέ δεν θα μάθουμε τι «δούλεψε» και τι «δεν δούλεψε».

Φταίει ο Σημίτης;

Έχω γράψει πολλές φορές ότι ένας Πρωθυπουργός στη διάρκεια μιάς ή δύο θητειών μπορεί να επιλύσει ένα περιορισμένο κύκλο μεγάλων προβλημάτων. Η κυβέρνηση Σημίτη το κατάφερε με τη συμμετοχή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ, τα μεγάλα έργα, τους Ολυμπιακούς Αγώνες, την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. κ.λ.π. Αυτά και μόνο τον αναδεικνύουν σαν ένα από τους πιο πετυχημένους Πρωθυπουργούς της Ελλάδας ανεξάρτητα από τις παλιές αναμνήσεις, συμπάθειες και αντιπάθειες που στοιχειώνουν το χώρο του ΠΑΣΟΚ. Υπάρχουν όμως μια σειρά αποτυχίες που στις περισσότερες περιπτώσεις αγγίζουν βαθύτερα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Αποτυχίες καθώς και ‘πρόσωπα’ και πράγματα στη διακυβέρνηση που ‘δεν δούλεψαν’ τα οποία ψιθυρίζονται με νοσηρό τρόπο και κατέληξαν σε ταμπού αντί να αποτελέσουν πηγή προγραμματικής καινοτομίας στο κόμμα. Ας δούμε μερικά παραδείγματα προβλημάτων από το 2007 που ανακινούν και ευθύνες των κυβερνήσεών μας:

Η κρίση στο χώρο της νεολαίας. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση μαζικοποιήθηκε με υποχρηματοδότηση και απουσία μεταρρύθμισης με αποτέλεσμα μια συγκριτική πτώση της ποιότητάς της. Οι επιδόσεις των μαθητών της μέσης εκπαίδευσης είναι απαράδεκτα χαμηλές. Δημιουργείται ένα μαζικό ‘υποπρολεταριάτο’ πτυχιούχων με προβληματική προοπτική στο χώρο της εργασίας και κοινωνικά απαράδεκτα επίπεδα ανεργίας. Παγιώθηκε ως ελληνικό όνειρο (Greek Dream) μια πάση θυσία θέση στο δημόσιο. Κοκάλωσε η αδικία σε βάρος της νέας γενιάς στις πλάτες της οποίας πέφτει ένα τριπλό χρέος (δημόσιο – ‘κρυφό’ ασφαλιστικό – οικολογικό).

Πώς λοιπόν η σημερινή εικόνα του ΠΑΣΟΚ περιμένουμε να γοητεύσει τις νέες γενιές; Ακόμα και βιβλίο ιστορίας επί των ημερών μας πολτοποιήθηκε δίχως κιχ, δίχως καν διόρθωση και μάλιστα για σχετικά ασήμαντη αφορμή σε σχέση με την πρόσφατη περίπτωση.

Οι πυρκαγιές έφεραν μια εκκρεμότητα που αποτελεί απαγορευμένη συζήτηση στο ΠΑΣΟΚ και έτσι αδυνατούμε να μελετήσουμε την πείρα μας. Γιατί λοιπόν αυτή η παράδοξη αποτυχία στις χρήσεις γης, στο κτηματολόγιο, στο δασολόγιο; Γιατί η αλλαγή υπουργού οδηγούσε αυτόματα σε αναστολή των σχετικών προσπαθειών;

Η μη έγκαιρη μεταρρύθμιση του ΕΣΥ οδήγησε σε στρεβλώσεις και σε μια πρωτοφανή για Ευρωπαϊκή χώρα αύξηση της ιδιωτικής δαπάνης. Και αυτή η εξέλιξη που έχει πάρει χαρακτήρα τετελεσμένου δεν είναι τιμητική για ένα λαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα.

Στο χώρο της οικονομίας ενισχύθηκαν οι καθιερωμένες μεγάλες επιχειρήσεις σε συνθήκες μάλλον περιορισμένου ανταγωνισμού αλλά δεν δημιουργήθηκε ο αναγκαίος ζωτικός χώρος για τις νέες καινοτομικές αυτοδημιούργητες επιχειρήσεις ειδικά τις ανερχόμενες μικρές και μεσαίες.

Το μεγαλύτερο διαρθρωτικό πρόβλημα της χώρας είναι η χαμηλή απόδοση της δημόσιας δαπάνης, η χαμηλή παραγωγικότητα του δημόσιου τομέα. Κι όμως μια θεμελιώδης καινοτομία του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ όπως είναι η Νέα Δημόσια Διαχείριση που συνδέει τη χρηματοδότηση με τα τελικά αποτελέσματα θάφτηκε κυριολεκτικά από το ηγετικό προσωπικό όπως κάθε τι που ξεπερνά την εμπειρία της υπουργικής τους θητείας.

Εδώ σταματώ προς το παρόν και θα επανέλθω με μια σειρά άλλα θέματα που έχουν τεθεί από εσάς στο ιστολόγιό μου.

Ες αύριον τα σπουδαία.

140 χρόνια από το "Κεφάλαιο" του Μαρξ

Συμπληρώνονται 140 χρόνια από την πρώτη έκδοση του "Κεφαλαίου" και με αυτή την ευκαιρία έδωσα μία συνέντευξη στον Βασίλη Σκουρή για την "Ημερησία", μία "συνομιλία" με τον Μαρξ για το νέο καπιταλισμό και τα προβλήματα της σύγχρονης Αριστεράς. Μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ (pdf).

Απαντήσεις σε κάποια από τα σχόλια και τις τοποθετήσεις σας των τελευταίων ημερών μπορείτε να ακούσετε πιο κάτω:

Κρίσιμα ερωτήματα στους υποψηφίους Προέδρους

[ανανεώθηκε 26/09: έκανα μία προσθήκη στα κριτήρια]

Καταρχήν σύντροφοι και φίλοι ψυχραιμία: δεν έχω τοποθετηθεί ακόμη στο θέμα της ηγεσίας.

Επέστρεψα στην πολιτική για τον ίδιο λόγο που υποχρεώθηκα να αποχωρήσω: για ένα ΜΕΤΑ στην πολιτική ζωή με τη σφραγίδα ενός ΠΑΣΟΚ και μίας ευρύτερης δημοκρατικής αριστεράς και κεντροαριστεράς με το άρωμα του 21ου αιώνα. Ανέντακτος πολίτης της αριστεράς όπως λέω στο προεκλογικό φυλλάδιό μου, στήριξα εκλογικά τον Ανδρέα, τον Σημίτη και ανταποκρίθηκα στο κάλεσμα του Γιώργου το 2004 με στόχο την αυτοανανέωση του ΠΑΣΟΚ και της δημοκρατικής Αριστεράς και όχι για τη στήριξη ενός ξεπερασμένου status quo που θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε νέα εκλογική ήττα.

Δυστυχώς η ηγεσία του κόμματος συνολικά και όχι μόνο ο Γιώργος Παπανδρέου εγκλωβίστηκε για μία σειρά λόγους που εξηγώ στο παρόν ιστολόγιο σ’ αυτό το status quo ενώ ξέραμε ότι το ΠΑΣΟΚ κερδίζει όταν εκφράζει τη φρεσκάδα στις ιδέες, τις λύσεις και τα πρόσωπα. Ένα status quo που αδυνάτιζε την ανανεωτική δυναμική του Γιώργου, τον απαξίωνε, τον οδήγησε σε αναδίπλωση και μείωσε την ελκυστικότητά του σε ευρύτερα στρώματα. Όπως έχω τονίσει δεν «έχασε ο Γιώργος» αλλά μία «κατάσταση πραγμάτων» στο κόμμα, παλαιότερη και νεότερη, την οποία όμως η ηγεσία δυστυχώς δεν επιχείρησε να μεταβάλλει.

Τώρα ετέθη θέμα ηγεσίας, όχι βέβαια από μένα, αλλά από τον Παπανδρέου και τον Βενιζέλο και πρέπει να τοποθετηθούμε ανεξάρτητα αν συμφωνούμε ή όχι με τον τρόπο που άνοιξε αυτό το ζήτημα τη δύσκολη βραδιά των εκλογών. Να τοποθετηθούμε με σεβασμό απέναντι στα δύο ηγετικά πρόσωπα του κόμματος ανεξάρτητα από συμπάθειες ή αντιπάθειες, από συμφωνίες ή διαφωνίες.

Είμαι μόνος, δεσμεύομαι αποκλειστικά από τη βάση του κόμματος, δεν ανήκω σε κανένα «σύστημα» κομματικό ή εξωθεσμικό, δεν ανήκω στους ευνοημένους των «ισχυρών ερεισμάτων» στον Τύπο, έχω ανεξάρτητη σκέψη και ιστορία και δεν επέστρεψα στην πολιτική ζωή για να αποδέχομαι τελεσίγραφα, να υποτάσσομαι στην στρατοπεδική λογική, στη σύγκρουση μηχανισμών και χαρακωμάτων. Η ουδετερότητα των καιροσκόπων Πόντιων Πιλάτων επίσης δεν μου ταιριάζει. Υιοθετώ σ’ αυτή την πρώτη φάση μία αυτόνομη γραμμή θετικής ενεργητικής παρέμβασης υποβάλλοντας στα ηγετικά πρόσωπα του κόμματος που θα διεκδικήσουν το τιμόνι του ΠΑΣΟΚ τα εξής κρίσιμα ερωτήματα – προϋποθέσεις:

Πρώτο: επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ και ανασυγκρότησή του – ιδεολογική, προγραμματική, κινηματική, οργανωτική, ηθική.

Δεύτερο: εκλεξιμότητα, δηλαδή ποιος μπορεί να πολεμήσει τη Δεξιά πιο αποτελεσματικά, να κερδίσει και να κυβερνήσει διαφορετικά.

Τρίτο: ανανέωση της κοινωνικής εκπροσώπησης και προγραμματικής πολυσυλλεκτικότητας του ΠΑΣΟΚ.

Τέταρτο: διαφύλαξη της ενότητας του κόμματος σε μία νικηφόρα προοπτική.

Πέμπτο: υπέρβαση παθολογιών του πολιτικού συστήματος στις οποίες σ’ ένα βαθμό εμπλεκόμαστε κι εμείς.

'Εκτο: απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων του κοινωνικού ΠΑΣΟΚ και συντεταγμένη ανανέωση του πολιτικού του προσωπικού.

Δηλαδή ήρεμα, συντροφικά, ενωτικά πρέπει να ανοίξουν την πολιτική και ιδεολογική τους ατζέντα όπως γίνεται σ’ όλα τα σοβαρά σοσιαλιστικά και αριστερά κόμματα της Ευρώπης.

Καθένας μας, βουλευτής, μέλος και φίλος του ΠΑΣΟΚ πρέπει να ακούσει τις απαντήσεις των υποψηφίων Προέδρων, να τις αξιολογήσει, να συνεκτιμήσει τα «συν» και τα «πλην» και να αποφασίσει ελεύθερα δίχως εξωθεσμικές παρεμβάσεις ή πιέσεις οργανωμένων μηχανισμών που μπορεί να καταστρέψουν την προοπτική του κόμματος.

Αυτό θα κάνω και γω στην ώρα του. Κανείς προκαταβολικά να μη θεωρεί δεδομένη τη θέση μου.

Γράμμα από τον Μίμη

σύντροφε και φίλε Γιώργο,
σύντροφε και φίλε Βαγγέλη

Το ΠΑΣΟΚ σε οριακό σημείο

Το ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει, όπως το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, να γλιστρήσει στη μοιραία φάση, πέρα από κείνο το σημείο μηδέν που χάνεις τη θέληση να αγωνιστείς και να σκεφτείς διαφορετικά, όπου κυριαρχεί ο πόλεμος βαρόνων και μηχανισμών και απουσιάζει κάθε επανιδρυτική καινοτομία, που και χρυσάφι να πιάσεις κάρβουνο γίνεται, οι διανοητικές, προγραμματικές και ψυχολογικές μπαταρίες σου αδειάζουν και οι πιο έξυπνες ιδέες σου πέφτουν στην ανυποληψία. Είναι εκείνη η φάση που η κοινωνική σου εκπροσώπηση και πολυσυλλεκτικότητά σου μπαίνουν σε κρίση και ο πολιτικός και ιδεολογικός σου λόγος μένει μετέωρος. Εδώ και τώρα λοιπόν καίρια και οριστική λύση.

Το status quo να ‘ναι καλά και το ΠΑΣΟΚ ας ηττηθεί

Η σωρία των λαθών της ηγεσίας συνολικά έχει τελικά έναν κοινό παρονομαστή: τις τυπικές και άτυπες συμπαιγνίες στην κορυφή για τη συντήρηση ενός status quo που είχε μπει σε κρίση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Πρόεδρός μας που εκφράζει κάτι διαφορετικό στην πολιτική ζωή, είτε γιατί δεν είχε ένα συνεκτικό ανανεωτικό σχέδιο, είτε γιατί εκτίμησε λανθασμένα τις ισορροπίες στη βάση του κόμματος και στην κοινωνία, είτε γιατί ενδεχομένως πιέστηκε πανταχόθεν από ποικίλα «ισχυρά ερείσματα» πρακτικά γλίστρησε, παρά τις πεποιθήσεις του, σε θεματοφύλακα του διαχρονικού status quo σε μία εποχή που αυτό είχε μπει σε παρακμή και ταυτόχρονα τον απαξίωνε.

Πρόεδρε Γιώργο Παπανδρέου, φίλε Βαγγέλη

Στο «Ζητούνται Αλχημιστές» είχα γράψει μια προειδοποίηση αφιερωμένη εξαιρετικά στον Πρόεδρό μας:

«Κάθε ηγέτης αντιπολίτευσης πρέπει να πείσει ότι το κόμμα του όταν επιστρέψει στην εξουσία θα είναι καλύτερο από εκείνο που καταψήφισε ο λαός και να έχει ξεκαθαρίσει μέσα του ποιο ‘κόμμα’ κερδίζει τις εκλογές, ποιο δεν κερδίζει και ποιο ‘κόμμα’ δεν πρέπει με τίποτα να κερδίσει…»

Πώς μπορούσες να πείσεις Πρόεδρε ότι το ΠΑΣΟΚ που θα έρθει θα είναι καλύτερο όταν το Πολιτικό Συμβούλιο που σχημάτισες ήταν μία μικτή υπουργική επιτροπή όλων των κυβερνήσεών μας; Τι πείραζε να διαλέξεις τα πιο έγκυρα από τα «παλιά», καθιερωμένα πρόσωπα, αυτά που δεν ερεθίζουν αρνητικά την κοινή γνώμη και ταυτόχρονα να δώσεις περισσότερες ευκαιρίες σε ικανά νέα πρόσωπα με μια συντεταγμένη στρατηγική ανανέωσης κι όχι με πρόχειρες, ευκαιριακές αναδείξεις; Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις στηρίχθηκες σε κρίσιμους τομείς για την πολιτική μας σε στελέχη που ανήκουν «στο κόμμα που δεν μπορεί και δεν πρέπει να κερδίσει εκλογές» σε φθαρμένα υλικά. Θυμάσαι τι φώναζε ο κόσμος μας και στο είχα επισημάνει; - «Ο Παπανδρέου έχει την εμπιστοσύνη μας αλλά το "κάδρο" πίσω του μας απελπίζει». Τομείς της Κεντρικής Επιτροπής όλο το προεκλογικό 2007 υπολειτουργούσαν ή είχαν να συνεδριάσουν ακόμα και εννιά μήνες, όπως αυτός που ανήκω εγώ, γιατί είχαν μετατραπεί σε προσωπικά προεκλογικά Γραφεία Τύπου, σε εκδοτήρια ξύλινων μονότονων, καταγγελτικών ανακοινώσεων των υπεύθυνων. Γιατί δε λειτουργούσαν μία σειρά Τομείς του κόμματος; Αιτία είναι το status quo, η υποβάθμιση των δημιουργικών συντροφικών σχέσεων σε διοικητικές σχέσεις προϊσταμένων – υφισταμένων.

Γιατί οι θεμελιακές ιδέες του Προγράμματος αγνοήθηκαν, έμειναν ορφανές, δεν εξειδικεύτηκαν έγκαιρα, δεν αποτέλεσαν πολιορκητικό κριό εναντίον της Δεξιάς και δεν λειτούργησαν σαν χειροπιαστή απάντηση στις συγκεκριμένες ανάγκες της κοινωνίας; Γιατί; Απλούστατα, γιατί κατά κανόνα οι αξιωματούχοι, πλην τιμητικών εξαιρέσεων, αγνοούσαν με περιφρόνηση οποιαδήποτε ιδέα ξεπερνούσε τη δική τους προσωπική, υπουργική εμπειρία. Αντίθετα βολεύονταν στο παραδοσιακό δικομματικό πινγκ – πονγκ της αλληλοκαταγγελίας «επί των ημερών μας, επί των ημερών σας», το οποίο δημιουργούσε την πλασματική εντύπωση εξομοίωσης των δύο κομμάτων και εξαντλούσε την κοινωνία. Κι όμως όλα αυτά τα είχαμε πει και τα είχαμε δημοσιεύσει σε πολλές παραλλαγές αλλά τίποτε δεν άλλαζε. Πρόκειται για μια συνολική αποτυχία του Πολιτικού Συμβουλίου, το οποίο καλά θα ήταν να παραιτηθεί άμεσα έστω για συμβολικούς λόγους.

Είχαμε εδώ μία κλασική περίπτωση «groupthink» όπου μαζεύονται είκοσι – τριάντα ικανοί και έξυπνοι άνθρωποι και το τελικό αποτέλεσμα αυτής της ομαδικής ευφυΐας είναι πολύ πιο κάτω από το επίπεδο του λιγότερου έξυπνου της παρέας.

Θα μπορούσα να διατυπώσω τουλάχιστον πενήντα αφελείς ερωτήσεις για ανεξήγητες αποτυχίες όπως π.χ. γιατί χάσαμε Δήμους - προπύργια του ΠΑΣΟΚ από μάχες μηχανισμών όπως στο Περιστέρι και στο Αιγάλεω ή γιατί δεν συγκροτήθηκε ποτέ η Νεολαία του ΠΑΣΟΚ σε μια εποχή που χρειάζονταν επειγόντως η παρέμβασή της. Κι όμως πάλι θα βρείτε πίσω την παθολογία του status quo.

Ασφαλώς ο Πρόεδρός μας έχει την πρώτη ευθύνη αλλά και το Πολιτικό Συμβούλιο ασφαλώς δε διάβαζε εφημερίδα. Να γιατί δεν θα λύσουμε τα βαθύτερα προβλήματα του Κόμματος μετατρέποντας τον Γιώργο Παπανδρέου σε αποδιοπομπαίο τράγο και δεν μπορούμε να συρρικνώσουμε τις αναγκαίες αλλαγές και τις επιλογές μας αποκλειστικά και μόνο στο πρόσωπο του ηγέτη.

Σύντροφε Πρόεδρε Γιώργο Παπανδρέου, σύντροφε Βαγγέλη, όλα αυτά τα έχουμε συζητήσει πολλές φορές και το κόμμα θέλει καθαρές απαντήσεις για να υπάρξει μία νέα ελπίδα και εμπιστοσύνη. Ασφαλώς υπήρξαν προεκλογικά λανθασμένοι και ακατανόητοι χειρισμοί της τελευταίας στιγμής όπως αυτός που οδήγησε τη Φώφη μας εκτός Υπερνομαρχίας αλλά επιμένω ότι τα αίτια της τέταρτης ήττας σε τριάμισι χρόνια είναι βαθύτερα. «Όλες οι μάχες κερδίζονται ή χάνονται πριν οι αντίπαλοι στρατοί εμφανιστούν στο τελικό πεδίο της μάχης», λέει ο σοφός της τέχνης του πολέμου Σεν – Τσου.

Δυστυχώς στην Ιστορία συχνά η ηγεσία έλκεται από την αυτοκαταστροφή της και οι ηγέτες για μία σειρά ψυχαναλυτικούς και άλλους λόγους γίνονται ασύνειδα σκηνοθέτες της αποτυχίας τους.

Σύντροφε Πρόεδρε Γιώργο, σύντροφε Βαγγέλη θεωρώ αυτονόητο ότι θα διεκδικήσετε την εντολή της βάσης του κόμματος όχι για να διαχειριστείτε καλύτερα το ίδιο status quo και όχι βέβαια σαν μέρος ενός συστήματος που καταδίκασε ο λαός με την ψήφο του.

Τι ζητούμε από τον ηγέτη του ΠΑΣΟΚ;

Πρώτο: Να είναι εκλέξιμος! Η πολιτική είναι παιγνίδι για σκληρούς παίχτες. Παίζεις για να κερδίσεις. Ο ηγέτης πρέπει να διασφαλίσει τη νικηφόρα προοπτική του κόμματος στις ευρωεκλογές και τις επόμενες εκλογές. Με λογικές «παρενθέσεων» της Δεξιάς και κομματικούς ψευτοσυναγερμούς η μάχη είναι χαμένη. Το ΠΑΣΟΚ κάνει πρωταθλητισμό, δεν είναι κόμμα διαμαρτυρίας που παραπονείται διαρκώς για το διαιτητή.

Δεύτερο: Να διασφαλίζει ότι το ΠΑΣΟΚ θα κάνει τη διαφορά με τη Δεξιά σ’ όλους τους τομείς αλλά ταυτόχρονα θα είναι υπέρβαση μίας σειράς παθολογιών του πολιτικού συστήματος στις οποίες, σ΄ ένα βαθμό, εμπλέκεται και το ίδιο λόγω της μακρόχρονης διακυβέρνησης.

Τρίτο: Να κάνει θεμελιώδες στοιχείο της ηγεσίας του την επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ, την ιδεολογική, προγραμματική, πολιτική, οργανωτική, ηθική και αισθητική ανασυγκρότηση της δημοκρατικής αριστεράς και ευρύτερης κεντροαριστεράς. Στο γενετικό υλικό του ΠΑΣΟΚ υπάρχει ο ιδρυτικός κωδικός «αλλαγή, αλλαγή, αλλαγή». Για να αλλάξουμε τα πράγματα πρέπει να αλλάζουμε οι ίδιοι. Τo DNA του ΠΑΣΟΚ είναι ασυμβίβαστο με τη στασιμότητα, τη συντήρηση, το status quo και τις αλαζονικές και καθεστωτικές συμπεριφορές.

Τέταρτο: Να απελευθερώσει τις δημιουργικές δυνάμεις του κοινωνικού ΠΑΣΟΚ, της κοινωνικής Αριστεράς και να ανανεώσει το πολιτικό προσωπικό του κόμματος σ’ όλα τα επίπεδα σύμφωνα με τις αξίες και τα χαρακτηριστικά της δημοκρατικής σοσιαλιστικής αριστεράς κι όχι με την αναρριχητική κουλτούρα ενός κρατικοποιημένου κόμματος – καρτέλ. Το κόμμα μας χρειάζεται να προετοιμάσει μεθοδικά μια κρίσιμη μάζα νέων ηγετικών ταλέντων που θα δώσουν ένα νέο τόνο στην κομματική ζωή και θα ανεβάσουν τα στάνταρντ της πολιτικής στη χώρα μας.

Πέμπτο: Να διασφαλίσει την ενότητα του χώρου μας μέσα στην επανίδρυσή του και να αποφύγει τις εχθρικές στοιχίσεις, τις μάχες μηχανισμών και τους αποκλεισμούς.

Σύντροφοι, όσοι θα έχετε ως το τέλος το κουράγιο και τα κότσια να διεκδικήσετε το τιμόνι του ΠΑΣΟΚ έχετε υποχρέωση να κοινοποιήσετε το σχέδιό σας για την επανίδρυση του ΠΑΣΟΚ για την Αριστερά της επόμενης εικοσαετίας και το όνειρό σας για την ελληνική κοινωνία. Αυτή τη στιγμή χρειάζονται «απαντήσεις, απαντήσεις, απαντήσεις» κι όχι ταξινομήσεις προσώπων. Σήμερα 17/9 δεν ξέρουμε ποιος από σας θα κερδίσει στο «ραντεβού με την ιστορία». Μην ξεχνάτε όμως ότι οι χρυσές ευκαιρίες στην πολιτική είναι μία, δύο το πολύ, όσες και οι απειλές αιφνίδιου πολιτικού θανάτου.

Σύντροφε Βαγγέλη στο Ζάππειο ευτυχώς εμφανίστηκες μόνος σου. Πρόσεξε κι εσύ το κάδρο! Μην ξεχνάς τη συμβουλή του Μακιαβέλλι στους ηγέτες που θέλουν να είναι δημιουργοί νέων καταστάσεων. Άγρια μοναξιά! "Μόνος", ελεύθερος από κάθε εξάρτηση να ξεκινά μία νέα ιδρυτική πράξη.

Σύντροφε Πρόεδρε Γιώργο Παπανδρέου που έχεις ολόψυχα το σεβασμό και την αγάπη μου για την ξεχωριστή σου ποιότητα, στο «Ζητούνται Αλχημιστές» σου είχα αφιερώσει, ανάμεσα σε άλλες, αυτές τις γραμμές:

«Κανείς όμως ηγέτης, ακόμα κι αν είναι Παπανδρέου, ακόμα κι αν είναι ο ικανότερος ηγέτης του κόσμου, δεν αντέχει να τραβήξει μακριά αν είναι «χρεωμένος» να κουβαλήσει στις πλάτες του όλους τους «σταυρούς» που αναπόφευκτα συνοδεύουν μια εικοσάχρονη διακυβέρνηση. Κάθε κόμμα, κάθε ηγέτης αντιπολίτευσης πρέπει να επιλέξει εκείνο το «θέμα», εκείνον το βασικό κρίκο από τον οποίο πρέπει να αρπαχτεί δυνατά για να στρίψει το τιμόνι, να κάνει μια νέα αρχή, να ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων, να σπάσει το καθιερωμένο παιχνίδι, να περάσει πάνω από τα παλιά σύνορα και να εκτιναχθεί νικηφόρα στο κέντρο της πολιτικής ζωής» (σ.117).

Δυστυχώς αυτή η καίρια πρωτοβουλία δεν πάρθηκε. Πιστεύω ωστόσο ότι ακόμα και τώρα υπάρχει δυνατότητα για μία συναινετική λύση στο κόμμα που θα επιβεβαιώσει μαζικά η βάση των μελών και φίλων του κόμματος.

Με την αγάπη μου

Μίμης

Ενώπιον της κάλπης: Πολιτική σημαίνει επιλογές

Η Ν.Δ. έχει χάσει τις εκλογές. Το ζήτημα είναι να τις κερδίσει το ΠΑΣΟΚ. Είναι ανθρώπινο μετά την οικολογική καταστροφή να έρχονται στην επιφάνεια βαθύτερες δυσαρέσκειες και ένα μεγάλο τμήμα της κοινής γνώμης να απορρίπτει, να ξεσπά, να απειλεί με ψήφο διαμαρτυρίας, να είναι αναποφάσιστο, αλλά οι περισσότεροι θα καταλάβουν ότι κάποιος πρέπει να κάνει τη «δουλειά», κάποιος στις 17 πρέπει να πιάσει το τιμόνι. Ποιος; Αυτή είναι η διχάλα που θέτει με νέο τρόπο η ιστορία. Πολιτική σημαίνει επιλογές, εναλλακτικές λύσεις, όχι ιδανικές καταστάσεις. Θέλουν ξανά τον Καραμανλή, τον Πολύδωρα, τη Γιαννάκου, τον Αλογοσκούφη ή ένα ΠΑΣΟΚ ανοιχτό στο μέγιστο δυνατό φάσμα του προοδευτικού χώρου; Το ΠΑΣΟΚ πιστεύω ότι ζητά τη ψήφο του λαού στο όνομα της επανίδρυσής του, της απαλλαγής του από καθεστωτικές νοοτροπίες, της ριζικής αλλαγής του πολιτικού σκηνικού, του σχηματισμού κυβέρνησης ευρείας, προοδευτικής βάσης και του νέου τρόπου διακυβέρνησης.

Δεσμευόμαστε όλοι, από τον πρόεδρο Γιώργο Παπανδρέου, τους βουλευτές που θα εκλέξει ο λαός, τα μέλη και τους φίλους του κινήματος ότι το ΠΑΣΟΚ που θα έρθει στην κυβέρνηση στις 17 του μηνός θα είναι καλύτερο από το ΠΑΣΟΚ που έχασε το Μάρτη του 2004.

Στο γενετικό υλικό του ΠΑΣΟΚ υπάρχει ο ιδρυτικός κώδικας ‘αλλαγή, αλλαγή, αλλαγή’. Για να αλλάξουμε τα πράγματα πρέπει να αλλάζουμε οι ίδιοι.

Εμείς είτε έχουμε αυτοδύναμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία είτε όχι θα επιδιώξουμε μία κυβέρνηση που θα αντανακλά το μέγιστο δυνατό φάσμα του προοδευτικού χώρου. Με ολική ή μερική προγραμματική σύγκλιση. Τα λεγόμενα μικρά κόμματα της Αριστεράς έχουν τα κότσια να αναλάβουν ευθύνες και να συμμετέχουν στη λύση των μεγάλων προβλημάτων ή βολεύονται στο χώρο της διαμαρτυρίας; Θα αφήσουν πίσω τους άλλη μία χαμένη ευκαιρία όπως προειδοποίησε ο ιστορικός ηγέτης της Ανανεωτικής Αριστεράς, Λεωνίδας Κύρκος; Αυτοδυναμία δεν θέλουν, συνεργασία δεν θέλουν, μεταξύ τους δεν μιλιούνται και υπάρχει ψυχρός πόλεμος. Επιτέλους τι ακριβώς θέλουν;

Εμείς η αριστερά των δικαιωμάτων αλλά και των υποχρεώσεων, η αριστερά των κινημάτων αλλά και της διακυβέρνησης, η αριστερά της δίκαιης αναδιανομής αλλά και της παραγωγής του κοινωνικού πλούτου, η πράσινη αριστερά της οικολογίας αλλά και τις ανάπτυξης, η αριστερά της νέας δικαιοσύνης μεταξύ των γενεών έχουμε το κουράγιο, την έμπνευση, τη θέληση, τα ψυχικά και ιδεολογικά αποθέματα να πιάσουμε το τιμόνι και να κάνουμε τη διαφορά στην πράξη με τη δεξιά.

Re-sync & Online GAP

Να σας ενημερώσω ότι με ειδοποίησαν από τη ΝΕΤ ότι ο κ. Πολύδωρας ακύρωσε τη σημερινή του εμφάνιση στην εκπομπή του Κωνσταντίνου Ζούλα. Δεν μου εξήγησαν γιατί...

Δεν γνωρίζω τι θα κάνουν τελικά με τα video του sync.gr, μάλλον θα προβάλλουν όσα δεν είχαν ευθεία αναφορά στον κ. Πολύδωρα. Νωρίτερα, στις 20.30 περίπου θα είμαι στο δελτίο του MEGA με την κ. Γιαννάκου για όποιον ενδιαφέρεται.

Eπίσης όποιος επιθυμεί μπορεί να υποβάλλει ερωτήσεις ηλεκτρονικά στον Γιώργο Παπανδρέου μέχρι την Πέμπτη (13/9) στις 18:00. Ρίξτε μία ματιά:

Debate και φουρτούνες...

Παρακολουθήσαμε λοιπόν το «πολυαναμενόμενο» debate. Δεν ξέρω τις εντυπώσεις σας αλλά θα ήθελα και μία ανοιχτή ελεύθερη, δίχως ισχυρή διαιτησία, αναμέτρηση πρόσωπο με πρόσωπο Καραμανλή – Παπανδρέου. Αυτή θα ήταν μία κορυφαία στιγμή της πολιτικής.

Όπως κορυφαία πράξη της πολιτικής είναι και η διαχείριση κρίσεων και κινδύνων. Ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα φαίνεται. Ο Καραμανλής σ’ όλες τις κρίσεις μέχρι σήμερα δεν μπόρεσε να πιάσει δυνατά το τιμόνι, να συντονίσει, να πει στον καθένα τι θα κάνει και να εμψυχώσει. Κρυβόταν και εμφανιζόταν εκ των υστέρων. Είναι ο άνθρωπος που απέτυχε παταγωδώς να διαχειριστεί όλες τις κρίσεις όπως οι υποκλοπές, τα δομημένα και τα καμένα. Ο αρχηγός που έμαθε τα κόλπα του πολιτικού τακτικισμού όπως ο καθορισμός της ημερομηνίας των εκλογών, που ασκήθηκε να εκφωνεί με στόμφο τις γραπτές ομιλίες του, εμφανίζεται ανίσχυρος να αρχίσει μία οποιαδήποτε δουλειά και να την τελειώσει. Πολύ ύφος, λίγη ουσία. Γιατί σε τελική ανάλυση τι «ισχυρό χαρτί» μπορεί να είναι ένας πρωθυπουργός που στην διάρκεια της θητείας του συντελέστηκε το μεγαλύτερο οικονομικό και πολιτικό σκάνδαλο όπως είναι τα δομημένα ομόλογα και η μεγαλύτερη εθνική καταστροφή μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο;

Τι θα κάνει σε μία δεύτερη θητεία, αποδυναμωμένος κοινοβουλευτικά και αποδομημένος ηθικά και πολιτικά, που δεν μπόρεσε να το κάνει όταν είχε μεγάλη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, πολιτική υπεροχή και την υποτιθέμενη ψευδεπίγραφη φρεσκάδα της πρώτης και τελευταίας του τετραετίας; Συγκρίνετε την Ελλάδα των Ολυμπιακών Αγώνων που παρέδωσε το ΠΑΣΟΚ με τη σημερινή Ελλάδα του Καραμανλή. Βρέστε στη θητεία του Καραμανλή κάτι ισοδύναμο με το Μετρό, την Αττική Οδό, το Ελευθέριος Βενιζέλος, το Ρίο – Αντίρριο, την Εγνατία, την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σύγκριση είναι καταλυτική.

sync - NET

Η εκπομπή της NET "Αντίστροφη μέτρηση" με τον Κωνσταντίνο Ζούλα που μεταδίδεται κάθε Τετάρτη, συνεργάζεται με το sync.gr και επιτρέπει σε όλους του bloggers να υποβάλλουν ερωτήματα στους καλεσμένους της εκπομπής μέσω video.

Την Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου στις 23.00 περίπου θα είμαι στην συγκεκριμένη εκπομπή μαζί με τον κ. Βύρωνα Πολύδωρα. Όποιος επιθυμεί λοιπόν μπορεί να στείλει το βιντεάκι του. Περισσότερες λεπτομέρειες εδώ.

Το πρόγραμμά μου αυτές τις μέρες μπορείτε να το δείτε στο Google Calendar, στη δεξιά στήλη.

Πράσινο, Κόκκινο, Ένα νέο νόημα για το Γαλάζιο

Ρίξτε μία ματιά στις σκέψεις μου και στις επιλογές μου και αν σας διεγείρουν ανυπομονώ για τα σχόλιά σας.

(PDF)

Δεν έχουμε ανάγκη από από «κρυμμένους άσσους στο μανίκι»

Το παρακάτω είναι μία συνέντευξη που έδωσα στην Ιωάννα Μουτσανά για την εφημερίδα "Άποψη":

Κε Ανδρουλάκη δύο μήνες πριν την ανακοίνωση των ονομάτων που θα στελεχώσουν πλήρως τα ψηφοδέλτια του κόμματος, αναλάβατε επίσημα το «χρίσμα» του υποψηφίου στη Β΄ Αθήνας. Πέραν της εντολής που λάβατε, είναι για εσάς ένα προσωπικό στοίχημα, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια θεωρείται από τις πλέον δύσκολες;

Όχι, το στοίχημα δεν είναι αν θα βγω στη Β΄ Αθηνών. Πιστεύω ότι θα βγω. Το στοίχημα είναι: θα φτιάξουμε το ΠΑΣΟΚ της επόμενης εικοσαετίας; Θα συνδημιουργήσουμε μια μεγάλη, σύγχρονη, πλειοψηφική, προοδευτική παράταξη με το άρωμα του 21ου αιώνα; Θα φέρουμε ένα νέο τρόπο διακυβέρνησης, ένα νέο δημόσιο μάνατζμεντ που θα συνδέσει για πρώτη φορά τις χρηματοδοτήσεις με τα τελικά αποτελέσματα σε ποσότητα και ποιότητα υπηρεσιών;

Ναι αλλά στη Β’ Αθηνών; Γιατί την επιλέξατε;

Γιατί τα έχει «όλα» σε κοινωνικό επίπεδο. Αντιπροσωπεύει την πρόκληση να υπερβούμε τα κοινωνικά και οικολογικά χάσματα ανάμεσα στις διαφορετικές «Αθήνες». Ύστερα επειδή είναι μεγάλη, χαοτική, λειτουργούν σχετικά λιγότερο οι πολυέξοδοι μηχανισμοί και τα πελατειακά δίκτυα τα οποία έχουν στηρίξει ολόκληροι προϋπολογισμοί. Σ’ αυτά είμαι γυμνός. Ζητώ να με ψηφίσουν για τις ιδέες μου, για ό,τι κάνω και αντιπροσωπεύω πολιτικά. Αλλά δεν ήταν η Β΄ Αθηνών μόνο μια από τις προσωπικές επιλογές μου. Το κόμμα εκτίμησε ότι μπορώ να επικοινωνήσω καλύτερα μ’ έναν κόσμο που έχει δυσαρέσκεια με το πολιτικό σκηνικό και νιώθει μια ψυχολογική απόσταση με τον υπουργοκεντρισμό που ακόμα κυριαρχεί στην κεντρική έκφραση του κόμματος. Άλλωστε η Β΄ Αθηνών είναι το «Στάλινγκραντ» του ΠΑΣΟΚ. Ή κερδίζει ή χάνει τον «πόλεμο».

Προβλέπετε να είναι μία δύσκολη εκλογική αναμέτρηση; (΄H σας ευνοούν οι τρέχουσες πολιτικές συγκυρίες και ποιες είναι αυτές;)

Ναι, υπάρχει μια τάση ισοπαλίας και το ζήτημα είναι ποιος θα καταφέρει πάνω στο νήμα να κερδίσει την εμπιστοσύνη ή έστω την ψήφο κριτικής υποστήριξης για να δημιουργήσει την πλημμυρίδα της τελευταίας στιγμής. Υπάρχει «κάτι» παραπάνω που μπορεί και πρέπει να κάνει το ΠΑΣΟΚ.

Νομίζετε ότι το σκάνδαλο των ομολόγων ήταν αρκετό για να κλονιστεί η εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού στο πρόσωπο του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης; Δεν έχει ήδη αρχίσει να ξεθωριάζει;

Το σκάνδαλο των ομολόγων, ακόμα κι αν δεν υπήρχε η συμμορία της μίζας, αποκάλυψε ότι έχουμε μια κυβέρνηση η οποία δανείστηκε, ευνοϊκά υποτίθεται, με προϊόντα υψηλού ρίσκου μεταβιβάζοντας όμως με αδιαφάνεια τους κινδύνους στον πιο ακατάλληλο παίκτη της χρηματοοικονομικής αλυσίδας, τα ασφαλιστικά ταμεία. Αυτός είναι ασύλληπτος κυνισμός αν συνυπολογίσεις ότι η τραγωδία του ασφαλιστικού μας συστήματος είναι το μικρό έως ανύπαρκτο αποθεματικό. Ασφαλώς ο τρόπος που έπιασε το κόμμα μας αυτό το συγκλονιστικό θέμα δεν ήταν πάντα ο πιο αποδοτικός πολιτικά. Αλλά προσέξτε τι άλλο αποκάλυψε η υπόθεση των ομολόγων όπως και των πυρκαγιών ή των υποκλοπών: Έχουμε έναν Πρωθυπουργό που έμαθε να διαβάζει καλά τις ομιλίες του, «μπήκε» στα πολιτικά κόλπα αλλά δεν είναι ο άνθρωπος που θα αρχίσει μια δουλειά και θα την τελειώσει, δεν είναι ο ηγέτης που τη δύσκολη ώρα, σε μια κρίση, θα πιάσει δυνατά το τιμόνι και θα πει στο πλήρωμα τι θα κάνει, θα τραβήξει «αυτιά», θα συντονίσει, θα απαντήσει με υψηλά αντανακλαστικά στους κινδύνους και θα εμψυχώσει τους ανθρώπους να τα βγάλουν πέρα. Κρύβεται μέχρι να κοπάσει η μπόρα.

Έχει κι άλλους κρυμμένους προεκλογικούς «άσσους» το ΠΑΣΟΚ στο μανίκι του, για να διεκδικήσει μια δυναμική πλειοψηφία;

Παρ’ ότι τα τυχερά παιχνίδια στην μαθηματική εκδοχή τους με εμπνέουν στη στρατηγική και στα χρηματοοικονομικά, όπως θα είδατε και στο τελευταίο βιβλίο μου «Θηλυκό Πόκερ», δεν νομίζω ότι έχουμε ανάγκη από «κρυμμένους άσσους στο μανίκι». Το ΠΑΣΟΚ υπερέχει της Νέας Δημοκρατίας σε κρυφές εφεδρείες σε ιδέες, προγραμματικές λύσεις, διαχειριστικές δυνατότητες, πρόσωπα, και δημιουργικές κοινωνικές δυνάμεις. Δυστυχώς έχει ενεργοποιήσει ένα σχετικά μικρό μέρος απ’ αυτές τις κρυφές εφεδρείες του κοινωνικού ΠΑΣΟΚ.

Γιατί;

Έχω πει πολλές φορές ότι υπάρχει στην Ελληνική πολιτική ζωή αλλά και στην οικονομία μια διάχυτη «θρησκεία» του στάτους κβο, των επετηρίδων και των κλειδωμένων εκ των άνω ιεραρχιών κυρίως σε βάρος των νεότερων γενεών.

Το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται ανανεωμένο και απαλλαγμένο από καθεστωτικές συνήθειες που του στέρησαν την εκλογική νίκη το 2004; Έχουν γίνει κατά τη γνώμη σας οι απαραίτητες ανατροπές;

Στο DNA του ΠΑΣΟΚ υπάρχει μια ιδρυτική αρχή: «αλλαγή, αλλαγή, αλλαγή!». Για να αλλάξουμε την πολιτική και την κοινωνία πρέπει να αλλάξουμε και εμείς. Μ’ αυτό το κριτήριο της αλλαγής δεν είμαστε ακόμα όσο «νέοι» θα έπρεπε, ούτε τόσο ΠΑΣΟΚ. Μπορούμε να κάνουμε μεγαλύτερα βήματα. Δεν ξεχνώ ότι το ΠΑΣΟΚ κέρδιζε μόνο όταν αντιπροσώπευε τη φρεσκάδα στις ιδέες και στα πρόσωπα, όταν έκανε χτυπητή τη διαφορά με τη Δεξιά και τη συντήρηση, όταν κατάφερνε τις νέες προγραμματικές ιδέες να τις μεταβολίζει στο βιωματικό, φανταστικό και ψυχολογικό υπόβαθρο της ψυχής του λαού. Οι καθεστωτικές νοοτροπίες είναι ασυμβίβαστες με το γενετικό υλικό του ΠΑΣΟΚ.

Ποιες είναι οι βασικές αδυναμίες της κυβέρνησης οι οποίες θα αποτελέσουν και το επικοινωνιακό σας ατού;
Η ανικανότητά της να φτάσει σε τελικά αποτελέσματα που να οδηγούν σε μια δικαιότερη κοινωνία και σε μια ισχυρή Ελλάδα. Δεν κατάφερε καν να επωφεληθεί από την ευνοϊκή μέχρι σήμερα παγκόσμια συγκυρία της μεγάλης ρευστότητας για να ανασυγκροτήσει βασικούς τομείς της οικονομίας. Όταν αντιστραφεί η πλημμυρίδα του χρήματος θα δείτε να επιπλέουν «κορμοί» δέντρων και πολλά «πτώματα». Δεν έκανε τίποτα για τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα της Ελληνικής οικονομίας και της δημόσιας διοίκησης κι όταν πήγε να αγγίξει κάτι έκανε τα πράγματα χειρότερα ή πολύ φασαρία για το τίποτα όπως στα Πανεπιστήμια.

Ναι αλλά έκανε εξαγγελίες για την εθνική σύνταξη…

Η παγκόσμια Δεξιά, οι πιο επιθετικές δυνάμεις του Νέου Καπιταλισμού θέλουν να αφήσουν το ασφαλιστικό σύστημα να πέσει με το νόμο της βαρύτητας, να το ξεφορτωθούν και σταδιακά μετατοπίζουν τη δημόσια συζήτηση στην «παγίδα των ελαχίστων», στην ελάχιστη προνοιακή κρατική σύνταξη. Η λεγόμενη εθνική σύνταξη είναι το προοίμιο αυτής της ενδεχόμενης δυσάρεστης εξέλιξης.

Υπάρχουν θεωρείτε τα περιθώρια, όταν όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν οριακή επικράτηση του πρώτου κόμματος, το ΠΑΣΟΚ να αφήνει εκτός ψηφοδελτίων σημαντικά στελέχη της παράταξης;

Το καθοριστικό πάντως για εμάς είναι να εκφραστούν στα ψηφοδέλτια και να εκλεγούν και νέες δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνικής αριστεράς και κεντροαριστεράς που θα συμβάλλουν στην αυτοανανέωση του ΠΑΣΟΚ. Χρειαζόμαστε ένα πιο ελκυστικό και πειστικό μίγμα «παλαιών» και νέων προσώπων. Όχι τα ίδια και τα ίδια. Υπάρχει η αρνητική παράδοση στα κόμματα τα ψηφοδέλτια να ετοιμάζονται την τελευταία στιγμή πράγμα που αναπαράγει το στάτους κβο και τις ολιγαρχίες.

Κε Ανδρουλάκη, γνωρίζουμε όλοι ότι προέρχεστε από τους παραδοσιακούς κόλπους της Αριστεράς. Σας λείπει, αναρωτιέμαι, κάτι από εκείνους τους αγώνες στους οποίους αφήσατε την υπογραφή σας;

Η ιστορική αριστερά με διέγραψε γιατί δεν άντεξε το μήνυμα του ΜΕΤΑ, του βιβλίου μου που πρότεινε την ριζική ανανέωσή της, την υπέρβαση του οδυνηρού σχίσματος ΠΑΣΟΚ – Αριστεράς, την προγραμματική σύγκλιση μ’ ένα επίσης ανανεωμένο ΠΑΣΟΚ για να δημιουργήσουμε ένα «νέο αστερισμό» της δημοκρατικής αριστεράς και κεντροαριστεράς. Δυστυχώς η ιστορική αριστερά αναδιπλώθηκε, «κλείστηκε» αμυντικά και διασπάστηκε. Το ΜΕΤΑ με οδήγησε πάνω από τρεις τετραετίες εκτός πολιτικής, η ελπίδα του ΜΕΤΑ με ξαναφέρνει πίσω.

Πόσο ώριμους διακρίνετε τους σημερινούς αγώνες της Αριστεράς;

Η αριστερά αυτή δεν ανταποκρίνεται στην πρόκληση του Νέου Καπιταλισμού. Δεν έχει δυστυχώς καταλάβει ακόμα σε ποιο κόσμο ζούμε. Η σκέψη της έχει πάει πολύ πίσω από τη μεγάλη διανοητική καινοτομία που αντιπροσώπευε το Κεφάλαιο του Καρλ Μαρξ.

Ποιο θα είναι το προσωπικό σας σύνθημα στις εκλογές που έρχονται;

Είμαι στο σταυροδρόμι, στον ιδεολογικό κόμβο όπου το πράσινο συναντά το κόκκινο και δίνουν ένα νέο νόημα στο γαλάζιο. Πράσινο είναι το βιώσιμο περιβάλλον, κόκκινο η κοινωνική δικαιοσύνη, γαλάζιο η ελληνικότητα, η ανοιχτή στην Ευρώπη και στον κόσμο. Πιστεύω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Ένας καινούργιος άνεμος χρειάζεται στην Ελληνική κοινωνία και οικονομία.