Ο κ. Μίμης Ανδρουλάκης ζητεί από τον πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου να «κάνει ένα πραξικόπημα στην ευρωζώνη» με στόχο τη συνολική επανατοποθέτηση του ελληνικού ζητήματος. Με την ιστορική ρήση του Λένιν «Στις 24 είναι πολύ νωρίς, στις 26 είναι πολύ αργά», ο κ. Ανδρουλάκης προσκαλεί τον Πρωθυπουργό στη
Βουλή να προχωρήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, προτού είναι αργά, εάν είναι δυνατόν στο επόμενο δίμηνο, σ΄ έναν «βιασμό των αποφάσεων και των εξελίξεων στην ευρωζώνη». Ο βουλευτής του ΠαΣοΚ και συγγραφέας συνηθίζει πολλές φορές στις ομιλίες του να χρησιμοποιεί ιστορικές φράσεις διαφόρων ηγετών, πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτόν γίνεται περισσότερο κατανοητός. Οταν, για παράδειγμα, συναντήθηκε προσφάτως στη Βουλή των Ελλήνων με τον ισχυρό άνδρα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου κ. Ντομινίκ Στρος-Καν του είπε ορθά κοφτά μόνο μία φράση: «Κύριε Στρος- Καν, το χρέος μας πρόβλημά σας». Ο επικεφαλής του ΔΝΤ κατάλαβε, λέει, ότι επρόκειτο για μια παραλλαγή της κλασικής ρήσης του Ρίτσαρντ Νίξον «Το νόμισμά μας πρόβλημά σας», που είπε όταν σημειώθηκε σοβαρή συναλλαγματική κρίση στην εποχή του πετροδολαρίου.
Τριπλή πρόταση που αφορά, πρώτον, τα «νομισματικά διεγερτικά (ευρωομόλογα)», δεύτερον, «τον συνολικό αναπρογραμματισμό του χρέους- πέραν της επιμήκυνσης» και, τρίτον, «την αναμόρφωση του μνημονίου» κάνει ο κ. Ανδρουλάκης προς τον Πρωθυπουργό με την παράκληση: «Κύριε πρόεδρε, ή τώρα να γίνει η επαναδιαπραγμάτευση ή το 2013 θα είναι πολύ αργά», παραφράζοντας για άλλη μια φορά τη ρήση του Λένιν. Η Γερμανία, εξηγεί στη συνομιλία που είχε με «Το Βήμα»,«ακούσια στη βιασύνη της για το μόνιμο “Ταμείο Διάσωσης” μετά το 2013, άνοιξε ξανά ένα “παράθυρο-ευκαιρία” για συνολική επαναδιαπραγμάτευση των θεσμών και της πολιτικής διαχείρισης της κρίσης του δημοσίου χρέους. Η αποτυχία του ευρωπαϊκού crisis management το 2010 κάνει επιτακτική αυτή την επαναδιαπραγμάτευση» . Ακόμα και η επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους των 110 δισ. ευρώ που συζητείται, κατά τον κ. Ανδρουλάκη, δεν αρκεί. Γιατί, όπως επισημαίνει, «μπορείς να δεις να μειώνονται οι πληρωμές μας το 2014-2015 κι αυτό να μας ανακουφίζει προσωρινά, αλλά το χρέος θα κλιμακώνεται επικίνδυνα στο 150% ως 160% του ΑΕΠ».
αλλά μετά την κρίση
Παρά το γεγονός ότι, όπως λέει ο ίδιος, είναι σχετικά νέο μέλος του ΠαΣοΚ, δεν διστάζει να μιλήσει και για την «ψυχή του ΠαΣοΚ», θέτοντας παράλληλα για πρώτη φορά θέμα και για την επανίδρυση του κόμματος. Να γυρίσει δηλαδή το κοντέρ από την αρχή, μόλις όμως περάσει η οικονομική κρίση: «Ποια ψυχή; Το κοινωνικό και πολιτικό υπέδαφοςμέσα στην κρίση μετατοπίζεται με ταχύτητα και αναγκαστικά κάποια στιγμή θα τεθεί το πρόβλημα της επανίδρυσης του ΠαΣοΚ και της Κεντροαριστεράς με νέους όρους. Κάποια στιγμή να αρχίσουν οι συζητήσεις για την επανίδρυση του ΠαΣοΚ. Εκείνο που όμως με ενδιαφέρει πρωτίστως είναι η χώρα μας, και ο Πρωθυπουργός, να κάνει την κίνηση τώρα για την επανατοποθέτηση του ελληνικού ζητήματος». Και δεν διστάζει αστειευόμενος να σχολιάσει ακόμα και τις δηλώσεις του κ. Πάγκαλου (γενικώς). «Τον κ. Πάγκαλο 10 τον αγοράσαμε, 100 τον πουλάμε, αλλά δεν βρίσκουμε κανέναν να τον αγοράσει»(*).
για τον κ. Σαμαρά
Στην ερώτηση ποιες θα είναι οι συνέπειες στο εσωτερικό μέτωπο από αυτήν την πρωτοβουλία που προτείνει στον Πρωθυπουργό να αναλάβει, ο κ. Ανδρουλάκης υποστηρίζει ότι «μπορεί να επιτευχθεί η μέγιστη πολιτική συναίνεση και να κινηθούν ταυτόχρονα και συγχρονισμένα οι ηγεσίες των περισσοτέρων ελληνικών κομμάτων στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές πολιτικές τους οικογένειες». Θεωρεί μάλιστα ότι είναι μια ευκαιρία την οποία μπορεί να αξιοποιήσει και η ΝΔ: «Είναι μια θετική πρόκληση και ευκαιρία ειδικά για τον κ. Σαμαρά, καθώς η Κεντροδεξιά κυριαρχεί στον πυρήνα της ευρωζώνης». Και συμπληρώνει: «Η πρωτοβουλία ανασυνθέτει τάσεις. Τάσεις που έχουν εκφραστεί σε όλο το πολιτικό φάσμα από το ΛΑΟΣ, τη ΝΔ, τη Δημοκρατική Συμμαχία μέχρι και από το ΠαΣοΚ, τη Δημοκρατική Αριστερά και σ΄ έναν βαθμό και από τον Συνασπισμό». Επιπλέον, όπως αναφέρει: «Εκτονώνει την ψυχολογία της ερήμου. Εξουδετερώνει την αξιοθρήνητη μανία να δείχνει ο ένας τον άλλον. Ενισχύει την εμπιστοσύνη και τις θετικές προσδοκίες και ανασυνθέτει μια νέα ενότητα που υπερβαίνει τη διάσπαση του λαού σήμερα σ΄ έναν πόλο παθητικής προσαρμογής και σ΄ έναν άλλο πόλο: της ανερμάτιστης αρνητικότητας και μαζοχιστικής απόλαυσης της καταστροφής για την καταστροφή».
είναι εκτεθειμένοι
Το πρόβλημα όμως είναι οι Γερμανοί, οι οποίοι προτιμούν- όπως αναφέρουν διάφορα σενάρια- αναπρογραμματισμό του χρέους μετά το 2013, ενώ όπως τονίζει ο κ. Ανδρουλάκης «εμείς πρέπει να επιμείνουμε στο εδώ και τώρα». Πώς λοιπόν πείθονται οι Γερμανοί; Κατά τον βουλευτή του ΠαΣοΚ τόσο οι Γερμανοί όσο και οι Γάλλοι υπολογίζουν ότι η ανάκαμψη θα δώσει ένα ικανό «μαξιλαράκι» στις τράπεζές τους προκειμένου να αντέξουν τις ενδεχόμενες απώλειες από τη ρύθμιση των χρεών των περιφερειακών χωρών: «Τώρα», σημειώνει, «είναι εκτεθειμένοι με 1,9 τρισ.ευρώ στις τέσσερις περιφερειακές χώρες (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία), με “μαξιλαράκι” γύρω στα 800 δισ. Εχουν όμως κρύψει και άλλα πολλά κάτω από το χαλί οι τράπεζές τους, όπως και οι ισπανικές. Η ανάκαμψη αναπόφευκτα θα φέρει σημαντική αύξηση των επιτοκίων τα επόμενα χρόνια, η οποία θα κάνει δυσβάσταχτο τον διακανονισμό του ελληνικού χρέους. Θα αφανίσει ό,τι θα έχουμε πετύχει στη μείωση του ελλείμματος και μπορεί να δώσει ένα καταστρεπτικό συνδυασμό συμβάντων στην Ισπανία και σε άλλες χώρες με υψηλού κινδύνου real estate ιδιωτικό χρέος».
Και επιμένει ότι η ελληνική πρόταση, με βάση συγκριτική ανάλυση, αποδεικνύει ότι μπορεί τώρα να υπάρξει επιτυχία με πολύ λιγότερα χρήματα και με περισσότερα αποτελέσματα. Αντιθέτως η αναβολή, κατά τον κ. Ανδρουλάκη, απαιτεί να ξοδέψουμε αύριο πολύ περισσότερα για μικρότερα και αμφίβολα αποτελέσματα και τονίζει: «Η πρόταση δημιουργεί υγειονομική ζώνη ασφαλείας γύρω και από την Ισπανία».
Ο κ.Ανδρουλάκης δεν σταματά όμως εδώ στην προσπάθειά του να πείσει ότι τώρα είναι η ευκαιρία για την επανατοποθέτηση του ελληνικού ζητήματος στην ευρωζώνη. Προτείνει επίσης στον Πρωθυπουργό να απευθυνθεί προς τους ηγέτες των «17» της ευρωζώνης με τρία «αν» ως υποθέσεις και με τρία «αν» ως προτάσεις: «Ακόμα κι αν η Ελλάδα πετύχει την προβλεπόμενη από το μνημόνιο δημοσιονομική προσαρμογή, έστω με πιο ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα, ακόμα και αν υλοποιήσει όλες τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές ή εάν επιφέρει στο όνομα της ανταγωνιστικότητας μια εφικτή “εσωτερική υποτίμηση” (ανέφικτη η υπονοούμενη στο μνημόνιο),τότε είναι πολύ πιθανόν να πέσει στην “παγίδα χρέους” (debt trap). Οσο δηλαδή θα αγωνίζεται να το μειώσει τόσο αυτό θα αυξάνει, με κίνδυνο μια εκτός ελέγχου επιδημία αναδιαρθρώσεων χρέους στην ευρωζώνη με απρόβλεπτες συνέπειες για το χρηματοπιστωτικό της σύστημα και την παγκόσμια αγορά ομολόγων».
«Ετσι, αν δεν συμπληρωθεί το δημοσιονομικό κόψε-κόψε με αντισταθμιστικά νομισματικά επενδυτικά διεγερτικά, δηλαδή είτε με το ευρωομόλογο σε μια από τις τέσσερις με πέντε παραλλαγές του, με εύλογη διαφοροποίηση στο κόστος δανεισμού μεταξύ των χωρών, είτε με αγορά του ελληνικού χρέους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή από το “Ταμείο”, ώστε να απελευθερωθούν οι ελληνικές τράπεζες που είναι σε ομηρία»-όχι, όμως όπως τονίζει με δική τους υπαιτιότητα. «Αν δεν αναπρογραμματίσουμε το σύνολο του ελληνικού χρέους με ευνοϊκότερους όρους και με χρόνους αποπληρωμής ώστε να γίνει βιώσιμη η εξυπηρέτησή του. Και αν δεν αναπροσαρμόσουμε ντε φάκτο και με ευλυγισία το μνημόνιο ώστε να εξαιρέσουμε από το χρονοδιάγραμμα της δημοσιονομικής προσαρμογής τουλάχιστον τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις με υψηλό πολλαπλασιαστή και με μέγιστο διαρθρωτικό αποτέλεσμα για το νέο μας αναπτυξιακό μας πρότυπο, τότε, εάν δεν γίνουν όλα αυτά, θα χάσουμε την ευκαιρία», επιμένει...
Βουλή να προχωρήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, προτού είναι αργά, εάν είναι δυνατόν στο επόμενο δίμηνο, σ΄ έναν «βιασμό των αποφάσεων και των εξελίξεων στην ευρωζώνη». Ο βουλευτής του ΠαΣοΚ και συγγραφέας συνηθίζει πολλές φορές στις ομιλίες του να χρησιμοποιεί ιστορικές φράσεις διαφόρων ηγετών, πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτόν γίνεται περισσότερο κατανοητός. Οταν, για παράδειγμα, συναντήθηκε προσφάτως στη Βουλή των Ελλήνων με τον ισχυρό άνδρα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου κ. Ντομινίκ Στρος-Καν του είπε ορθά κοφτά μόνο μία φράση: «Κύριε Στρος- Καν, το χρέος μας πρόβλημά σας». Ο επικεφαλής του ΔΝΤ κατάλαβε, λέει, ότι επρόκειτο για μια παραλλαγή της κλασικής ρήσης του Ρίτσαρντ Νίξον «Το νόμισμά μας πρόβλημά σας», που είπε όταν σημειώθηκε σοβαρή συναλλαγματική κρίση στην εποχή του πετροδολαρίου.
Τριπλή πρόταση που αφορά, πρώτον, τα «νομισματικά διεγερτικά (ευρωομόλογα)», δεύτερον, «τον συνολικό αναπρογραμματισμό του χρέους- πέραν της επιμήκυνσης» και, τρίτον, «την αναμόρφωση του μνημονίου» κάνει ο κ. Ανδρουλάκης προς τον Πρωθυπουργό με την παράκληση: «Κύριε πρόεδρε, ή τώρα να γίνει η επαναδιαπραγμάτευση ή το 2013 θα είναι πολύ αργά», παραφράζοντας για άλλη μια φορά τη ρήση του Λένιν. Η Γερμανία, εξηγεί στη συνομιλία που είχε με «Το Βήμα»,«ακούσια στη βιασύνη της για το μόνιμο “Ταμείο Διάσωσης” μετά το 2013, άνοιξε ξανά ένα “παράθυρο-ευκαιρία” για συνολική επαναδιαπραγμάτευση των θεσμών και της πολιτικής διαχείρισης της κρίσης του δημοσίου χρέους. Η αποτυχία του ευρωπαϊκού crisis management το 2010 κάνει επιτακτική αυτή την επαναδιαπραγμάτευση» . Ακόμα και η επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους των 110 δισ. ευρώ που συζητείται, κατά τον κ. Ανδρουλάκη, δεν αρκεί. Γιατί, όπως επισημαίνει, «μπορείς να δεις να μειώνονται οι πληρωμές μας το 2014-2015 κι αυτό να μας ανακουφίζει προσωρινά, αλλά το χρέος θα κλιμακώνεται επικίνδυνα στο 150% ως 160% του ΑΕΠ».
αλλά μετά την κρίση
Παρά το γεγονός ότι, όπως λέει ο ίδιος, είναι σχετικά νέο μέλος του ΠαΣοΚ, δεν διστάζει να μιλήσει και για την «ψυχή του ΠαΣοΚ», θέτοντας παράλληλα για πρώτη φορά θέμα και για την επανίδρυση του κόμματος. Να γυρίσει δηλαδή το κοντέρ από την αρχή, μόλις όμως περάσει η οικονομική κρίση: «Ποια ψυχή; Το κοινωνικό και πολιτικό υπέδαφοςμέσα στην κρίση μετατοπίζεται με ταχύτητα και αναγκαστικά κάποια στιγμή θα τεθεί το πρόβλημα της επανίδρυσης του ΠαΣοΚ και της Κεντροαριστεράς με νέους όρους. Κάποια στιγμή να αρχίσουν οι συζητήσεις για την επανίδρυση του ΠαΣοΚ. Εκείνο που όμως με ενδιαφέρει πρωτίστως είναι η χώρα μας, και ο Πρωθυπουργός, να κάνει την κίνηση τώρα για την επανατοποθέτηση του ελληνικού ζητήματος». Και δεν διστάζει αστειευόμενος να σχολιάσει ακόμα και τις δηλώσεις του κ. Πάγκαλου (γενικώς). «Τον κ. Πάγκαλο 10 τον αγοράσαμε, 100 τον πουλάμε, αλλά δεν βρίσκουμε κανέναν να τον αγοράσει»(*).
για τον κ. Σαμαρά
Στην ερώτηση ποιες θα είναι οι συνέπειες στο εσωτερικό μέτωπο από αυτήν την πρωτοβουλία που προτείνει στον Πρωθυπουργό να αναλάβει, ο κ. Ανδρουλάκης υποστηρίζει ότι «μπορεί να επιτευχθεί η μέγιστη πολιτική συναίνεση και να κινηθούν ταυτόχρονα και συγχρονισμένα οι ηγεσίες των περισσοτέρων ελληνικών κομμάτων στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές πολιτικές τους οικογένειες». Θεωρεί μάλιστα ότι είναι μια ευκαιρία την οποία μπορεί να αξιοποιήσει και η ΝΔ: «Είναι μια θετική πρόκληση και ευκαιρία ειδικά για τον κ. Σαμαρά, καθώς η Κεντροδεξιά κυριαρχεί στον πυρήνα της ευρωζώνης». Και συμπληρώνει: «Η πρωτοβουλία ανασυνθέτει τάσεις. Τάσεις που έχουν εκφραστεί σε όλο το πολιτικό φάσμα από το ΛΑΟΣ, τη ΝΔ, τη Δημοκρατική Συμμαχία μέχρι και από το ΠαΣοΚ, τη Δημοκρατική Αριστερά και σ΄ έναν βαθμό και από τον Συνασπισμό». Επιπλέον, όπως αναφέρει: «Εκτονώνει την ψυχολογία της ερήμου. Εξουδετερώνει την αξιοθρήνητη μανία να δείχνει ο ένας τον άλλον. Ενισχύει την εμπιστοσύνη και τις θετικές προσδοκίες και ανασυνθέτει μια νέα ενότητα που υπερβαίνει τη διάσπαση του λαού σήμερα σ΄ έναν πόλο παθητικής προσαρμογής και σ΄ έναν άλλο πόλο: της ανερμάτιστης αρνητικότητας και μαζοχιστικής απόλαυσης της καταστροφής για την καταστροφή».
είναι εκτεθειμένοι
Το πρόβλημα όμως είναι οι Γερμανοί, οι οποίοι προτιμούν- όπως αναφέρουν διάφορα σενάρια- αναπρογραμματισμό του χρέους μετά το 2013, ενώ όπως τονίζει ο κ. Ανδρουλάκης «εμείς πρέπει να επιμείνουμε στο εδώ και τώρα». Πώς λοιπόν πείθονται οι Γερμανοί; Κατά τον βουλευτή του ΠαΣοΚ τόσο οι Γερμανοί όσο και οι Γάλλοι υπολογίζουν ότι η ανάκαμψη θα δώσει ένα ικανό «μαξιλαράκι» στις τράπεζές τους προκειμένου να αντέξουν τις ενδεχόμενες απώλειες από τη ρύθμιση των χρεών των περιφερειακών χωρών: «Τώρα», σημειώνει, «είναι εκτεθειμένοι με 1,9 τρισ.ευρώ στις τέσσερις περιφερειακές χώρες (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία), με “μαξιλαράκι” γύρω στα 800 δισ. Εχουν όμως κρύψει και άλλα πολλά κάτω από το χαλί οι τράπεζές τους, όπως και οι ισπανικές. Η ανάκαμψη αναπόφευκτα θα φέρει σημαντική αύξηση των επιτοκίων τα επόμενα χρόνια, η οποία θα κάνει δυσβάσταχτο τον διακανονισμό του ελληνικού χρέους. Θα αφανίσει ό,τι θα έχουμε πετύχει στη μείωση του ελλείμματος και μπορεί να δώσει ένα καταστρεπτικό συνδυασμό συμβάντων στην Ισπανία και σε άλλες χώρες με υψηλού κινδύνου real estate ιδιωτικό χρέος».
Και επιμένει ότι η ελληνική πρόταση, με βάση συγκριτική ανάλυση, αποδεικνύει ότι μπορεί τώρα να υπάρξει επιτυχία με πολύ λιγότερα χρήματα και με περισσότερα αποτελέσματα. Αντιθέτως η αναβολή, κατά τον κ. Ανδρουλάκη, απαιτεί να ξοδέψουμε αύριο πολύ περισσότερα για μικρότερα και αμφίβολα αποτελέσματα και τονίζει: «Η πρόταση δημιουργεί υγειονομική ζώνη ασφαλείας γύρω και από την Ισπανία».
Ο κ.Ανδρουλάκης δεν σταματά όμως εδώ στην προσπάθειά του να πείσει ότι τώρα είναι η ευκαιρία για την επανατοποθέτηση του ελληνικού ζητήματος στην ευρωζώνη. Προτείνει επίσης στον Πρωθυπουργό να απευθυνθεί προς τους ηγέτες των «17» της ευρωζώνης με τρία «αν» ως υποθέσεις και με τρία «αν» ως προτάσεις: «Ακόμα κι αν η Ελλάδα πετύχει την προβλεπόμενη από το μνημόνιο δημοσιονομική προσαρμογή, έστω με πιο ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα, ακόμα και αν υλοποιήσει όλες τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές ή εάν επιφέρει στο όνομα της ανταγωνιστικότητας μια εφικτή “εσωτερική υποτίμηση” (ανέφικτη η υπονοούμενη στο μνημόνιο),τότε είναι πολύ πιθανόν να πέσει στην “παγίδα χρέους” (debt trap). Οσο δηλαδή θα αγωνίζεται να το μειώσει τόσο αυτό θα αυξάνει, με κίνδυνο μια εκτός ελέγχου επιδημία αναδιαρθρώσεων χρέους στην ευρωζώνη με απρόβλεπτες συνέπειες για το χρηματοπιστωτικό της σύστημα και την παγκόσμια αγορά ομολόγων».
«Ετσι, αν δεν συμπληρωθεί το δημοσιονομικό κόψε-κόψε με αντισταθμιστικά νομισματικά επενδυτικά διεγερτικά, δηλαδή είτε με το ευρωομόλογο σε μια από τις τέσσερις με πέντε παραλλαγές του, με εύλογη διαφοροποίηση στο κόστος δανεισμού μεταξύ των χωρών, είτε με αγορά του ελληνικού χρέους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή από το “Ταμείο”, ώστε να απελευθερωθούν οι ελληνικές τράπεζες που είναι σε ομηρία»-όχι, όμως όπως τονίζει με δική τους υπαιτιότητα. «Αν δεν αναπρογραμματίσουμε το σύνολο του ελληνικού χρέους με ευνοϊκότερους όρους και με χρόνους αποπληρωμής ώστε να γίνει βιώσιμη η εξυπηρέτησή του. Και αν δεν αναπροσαρμόσουμε ντε φάκτο και με ευλυγισία το μνημόνιο ώστε να εξαιρέσουμε από το χρονοδιάγραμμα της δημοσιονομικής προσαρμογής τουλάχιστον τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις με υψηλό πολλαπλασιαστή και με μέγιστο διαρθρωτικό αποτέλεσμα για το νέο μας αναπτυξιακό μας πρότυπο, τότε, εάν δεν γίνουν όλα αυτά, θα χάσουμε την ευκαιρία», επιμένει...
-----
(*) Να αποκαταστήσω και κάτι στα παραπάνω. Η φράση έχει ως εξής: "δέκα τον αγοράσαμε, 100 προσφέρουμε για να τον πάρουν αλλά δεν βρίσκεται κανείς, τι να κάνουμε τώρα;"
Αστειεύομαι φυσικά.
