Δευτέρα 8 Ιανουαρίου 2007

Τι χάνουμε και τι κερδίζουμε στην τέχνη της συζήτησης

To τελευταίο «TIME» του 2006, με τον καθρέπτη στο εξώφυλλο, ανακηρύσσει όλους μας ως «άτομα της χρονιάς». Η τέχνη, η πολιτική, το εμπόριο, μεταμορφώνονται μέσα από το ψηφιακό περιεχόμενο που δημιουργούμε οι ίδιοι οι χρήστες του Διαδικτύου, ενεργοί πολίτες μίας ψηφιακής δημοκρατίας.

Ας διερωτηθούμε μεταξύ μας τι κερδίζουμε και τι χάνουμε μέσα από τη blogoσφαιρα. Το τι κερδίζουμε είναι προφανές. Έχει ξεκινήσει ένα κύμα άμεσης επικοινωνίας και ελεύθερης ανταλλαγής ιδεών χωρίς προηγούμενο, μία πραγματική επανάσταση στη ζωή μας.

Όμως ας αναλογιστούμε πώς εξελίσσεται η τέχνη της συζήτησης μέσα στην ιστορία.
Δε χρειάζεται να φθάσουμε μέχρι την αγορά της αρχαίας Ελλάδας, απλά σκεφθείτε τρία είδη συζήτησης.

Ένα βραδινό γεύμα με μεγάλη παρέα που εξελίσσεται σε ένα αληθινό ‘μπαλέτο’ συνομιλίας με τη χάρη, την έκπληξη, τον υπαινιγμό, το χιούμορ, την ανταλλαγή των βλεμμάτων, το φλερτ, την κακία, το επιχείρημα. Κάποτε, στα «μεγάλα» σαλόνια επιλεγόταν η σύνθεση των καλεσμένων με τέτοιο τρόπο ώστε να εξελιχθεί η συζήτηση σε υψηλή τέχνη και να προσφέρει μεγάλη απόλαυση στους συνομιλητές.

Πάμε σε ένα λαϊκό καφενείο, με το θαύμα του αυθορμητισμού, του παιγνιώδους καθημερινού πολιτισμού, της επιχειρηματολογίας για τους ποδοσφαιρικούς αγώνες ως και την πολιτική. Πάμε τώρα στις παλιές γυναικείες κουβέντες, τους ψιθύρους και τα κουτσομπολιά γύρω από έναν καφέ και γλυκά του κουταλιού.

Τι από όλα αυτά διασώζει ή ανανεώνει η blogoσφαιρα; Υπάρχει κάτι που χάνεται ή μπορούμε να κατακτήσουμε έναν ιδανικό συνδυασμό τους, ίσως μία αλληλοτροφοδότηση όλων των μορφών συζήτησης;

Σε άλλες εποχές ένας διανοούμενος σαν το Νίκο Δήμου θα ήταν ο ιδανικός προσκεκλημένος σε βραδινό γεύμα ή σε ένα διανοητικό ή καλλιτεχνικό καφενείο του 18ου, 19ου και 20ου αιώνα. Στον 21ο τον βρίσκουμε ίσως βυθισμένο στη συζήτηση στο Διαδίκτυο.

Προσωπικά εκμεταλλεύτηκα την τεχνική συζήτησης της blogoσφαιρας και σε δύο βιβλία μου, στο «Μν» και στο «Θηλυκό Πόκερ». Πολλοί θα πουν ότι όλα αυτά είναι απλώς η τέχνη του Πλάτωνα και άρα δεν αφορούν μόνο τις εκάστοτε κυρίαρχες μορφές και τεχνικές της επικοινωνίας όσο τον βαθύτερο πυρήνα της ιδιοσυστασίας ύπαρξης του ανθρώπου.

Το ερώτημα όμως παραμένει: τί χάνεται, τί κερδίζεται; Σίγουρα δεν είναι σχέση μηδενικού αθροίσματος.